TUINIEREN MET EEN ONZEKERE TOEKOMST
Net als veel andere mensen die met pensioen zijn en in Schoorl of omgeving wonen , ben ik dagelijks in de Schoorlse duinen te vinden . Ik kan goed de gevolgen waarnemen van de werkzaamheden die SBB heeft uitgevoerd met het doel een gewenste habitat terug te krijgen.
Is Atlantische bossen terug verwerven wel een realistisch doel ?
Ooit waren er op de zandige bodems langs de Atlantische oceaan en Noordzee gemengde naald- en loofbossen en duinvegetaties met een zeer soortenrijke plantengroei en diverse vogelfauna . De meeste van deze natuurlijke bossen zijn echter verdwenen .
Om condities te scheppen voor terugkeer van deze habitat heeft SBB de dennenbossen aan de kant van de Schoorlse zeeweg richting Aagtdorp in de winter van 2018/2019 uitgedund door 15.811 volwassen bomen te kappen met een doorsnede van meer dan 20 cm. Nu schrijft SBB , dat volgend jaar het bosgebied ten noordoosten aan de beurt is voor dunning, een gebied van zo’n 75 hectare,
Wetenschappers in Wageningen wijzen er echter op, dat het zinloos is om in deze tijd een stikstofgevoelige habitat te willen ontwikkelen. In ons huidige dichtbevolkte land waar natuurgebieden onder druk staan van industrie, verkeer, intensieve landbouw en veeteelt is de depositie van stikstof in natuurgebieden onvermijdelijk hoog. Dat leidt tot grootschalig tuinieren met een onzekere uitkomst. De open plekken die door uitdunning zijn ontstaan worden voornamelijk ingenomen door Vogelkers. SBB heeft laten weten dat Vogelkers systematisch met een subsidie weggehaald zal worden
NAALDBOS IS ROBUUST
Door boskap en uitdunnen wordt een minder robuust soort als landschapstype gemaakt dan het robuuste dennenbos dat er is. Naaldbos is zo robuust , dat het bij de hoge depositiewaarde stand kan houden. De Schoorlse dennenbossen zijn ondanks de vele ongunstige milieuveranderingen een veerkrachtig en vitaal bos. De bossen tonen overtuigend aan , dat het in staat is om ingrijpende veranderingen in haar milieu door vermesting, verzuring en verdroging te overleven zonder haar boskarakter te verliezen. Een toonbeeld van veerkracht en vitaliteit! Als dit bos zich langs natuurlijke weg verder mag ontwikkelen, kunnen wij profiteren van de ecosysteemdiensten die het ons kosteloos biedt
DE BEPERKINGEN VAN NATURA 2000
De Stichting ter behoud van het Schoorlse- en Noord-Kennemerduingebied wijst er in haar nota aan gedeputeerde E. Rommel op , dat wetenschappers in Wageningen al jaren lang waarschuwen voor de beperkingen van Natura-2000 . De unieke paddenstoelen en (korst)mossen in de Schoorlse duinen worden niet beschermd door Natura-2000, ondanks hun sleutelrol in het ecosysteem..
“Niet kwalificerend” zijn: alle paddenstoelen, veel soorten (korst)mossen, nagenoeg alle insecten, amfibieën, vleermuizen en vogels.
WE HEBBEN DE DENNENBOSSEN NODIG VOOR SCHONE LUCHT
Er is weinig bos in Noord-Holland en in de Schoorlse duinen is veel bos verloren gegaan door bosbranden . In het huidige Coronatijdperk kunnen we door de negatieve invloed van luchtvervuiling op onze gezondheid geen boom meer missen. Het aantal gevallen van vroegtijdige sterfte per jaar in Nederland bedraagt 9.200 door fijnstof en 2.600 door stikstofdioxide (bron: Gezondheidsraad).
Na uitdunnen worden er geen bomen terug geplant en is het is zeer de vraag of en wanneer er andere bomen voor terugkomen. Bovendien duurt het lang voor deze volwassen zijn..
Bomen zorgen voor een betere luchtkwaliteit omdat ze voor zuurstof zorgen , CO2 afkomstig van verkeer, landbouw , veeteelt en industrie opnemen en fijnstof wegvangen. De depositie van stikstofoxiden uit de atmosfeer is op een bos tot 16 maal groter dan op een lage vegetatie. Bomen die het beste fijnstof wegvangen zijn juist de dennen. Omdat ze groenblijvend zijn , halen ze ook in de wintermaanden fijnstof uit de lucht
Ongezonde lucht verergert longziekten als astma , COPD en longkanker. Longziekten verzwakken het immuunsysteem en vergroten het risico aan het overlijden aan Corona .
Luchtvervuiling veroorzaakt ook hart- en vaatziekten en is van invloed op dementie. Elk jaar belanden 16.000 mensen met spoed in het ziekenhuis door luchtvervuiling. Mensen met een longaandoening merken als eerste dat de lucht ongezond is. Zij hebben meer longaanvallen en longontstekingen, zijn vaker benauwd, gebruiken meer medicijnen en belanden vaker met spoed in het ziekenhuis. Onderzoeken tonen bovendien verbanden tussen luchtvervuiling en snelle veroudering van de longen, veranderingen in de kleinere bloedvaten in de longen en hogere sterfte als gevolg van onder meer hart- en vaatziekten. Zelfs met diabetes en psychische aandoeningen zoals dementie, depressie en schizofrenie zijn relaties gevonden. (Bron : http://www.longfonds.nl)
DUNNING GAAT TEN KOSTE VAN DE BODEMSTRUCTUUR MET ZELDZAME PADDENSTOELEN EN (KOST)MOSSEN
De Schoorlse dennenbossen zijn bekend en beroemd om hun vele soorten zeldzame paddenstoelen , korstmossen en de Dennenorchis. Tijdens de voorgaande uitdunningsprocedure hebben grote, zware , lawaaiige en stinkende machines een enorme ravage aangericht en de bodemstructuur vernield. De strooisellaag die gevormd wordt door afgevallen naalden is zeer gevoelig voor verstoring . De moslaag krijgt dan geen kans meer en de paddenstoelen , (korst) mossen en de dennenorchis die daar afhankelijk van zijn sterven uit .
De dennenbossen hebben in de loop der jaren zonder enig menselijk ingrijpen gezorgd voor een zeldzaam geworden biotoop . Veel paddenstoelen die hier gevonden worden staan op de rode lijst van bedreigde soorten .Een natuurlijk ecosysteem met ook Korstmossen en Mossen , waaronder vele Rode lijst soorten. Het Korstmossen-Dennenbos is in Nederland zo goed als uitgestorven Samen met een dennenbos op Terschelling zijn de Schoorlse dennenbossen de enige restanten van een biotoop die uit Nederland is verdwenen als gevolg van de steeds verder toenemende neerslag van stikstof.
Als er op de open plekken loofbomen zouden gaan groeien, gaan ze de grond bovendien verrijken met afgevallen bladeren. De bosbodem kan dan niet schraal en voedselarm blijven
DUNNING GAAT TEN KOSTE VAN EEN DICHTE BOOMLAAG
Na het uitdunnen zijn er minder broedplaatsen voor Sperwers en Ransuilen en is er geen plek meer voor zaadeters die van dichte naaldhoutopstanden houden . Voor “vluchtelingen “die afhankelijk zijn van dichte naaldopstanden wordt het steeds moeilijker om zich elders te vestigen , omdat het aandeel naaldhoutbossen in Nederland drastisch vermindert door kap of omvorming naar loofbos of gemengd bos. Naast de beschermde Nachtzwaluw, Zwarte Mees en Grote Kruisbek broeden er bijvoorbeeld ook Kuifmees en Ransuil . De Ransuil is in 2004 als kwetsbaar op de Nederlandse Rode Lijst gekomen . De Kuifmees staat op de oranje lijst, dat wil zeggen dat verwacht wordt dat de Kuifmees in de nabije toekomst op de Rode lijst komt. Zie www. vogelbescherming.nl
De Zwarte Mees is in 2017 op de Rode lijst van Nederlandse broedvogels gekomen. De Zwarte mees leeft vrijwel alleen in naaldbossen, waar de vogel zich ’s zomers voedt met insecten en ’s winters met zaden. Het nest wordt onder de grond gebouwd in een holletje tussen de boomwortels. De vogel blijft meestal het hele jaar in hetzelfde gebied, maar in sommige winters komen grote aantallen zwarte mezen uit het noorden van Europa naar Nederland. De vogel is in de winter vaak in kleine groepen te zien, vaak samen met andere mezen.
Minder voedsel voor Kruisbekken . De Kruisbek kwam als vaste Nederlandse broedvogel toen de aangeplante dennenbossen oud genoeg werden. Prachtige vogels met gekruiste snaveltjes , de mannetjes rood en de vrouwtjes groen.. Strijkt een groep kruisbekken neer in bomen dan zijn ze meestal boven in de kroon te ontdekken, waar ze hangend aan dennen- of sparappels naar voedsel zoeken.
GEVAARLIJK WERKVERKEER
Bij het uitdunnen van de dennenbossen richting Aagtdorp werd het al duidelijk dat de fietspaden volkomen ongeschikt zijn voor het zware werkverkeer dat nodig is voor het kappen van bomen en het vervoer van stammen. De Schoorlse Zeeweg is niet voor alle machines breed genoeg, waardoor er diepe geulen zijn ontstaan in de bermen. Mensen op een scootmobiel of driewieler worden in de berm gedrukt als er een machine passeert en komen gemakkelijk vast te zitten in de berm Bovendien is er het risico van omslaan groot als een kant van de scootmobiel te diep in de berm zakt.
WERKVERKEER GAAT TEN KOSTE VAN DE KWALITEIT VAN WANDELPADEN
De Schoorlse dennenbossen zijn zuurstofrijke en heerlijk geurende wandelgebieden zowel op koude en winderige dagen als bij grote hitte, wanneer er koelte gevonden kan worden onder de schaduwrijke bomen. Door het zware werkverkeer bij het uitdunnen werden de halfverharde schelpenpaadjes echter stuk gereden en getransformeerd in mulle zandpaden . Dat heeft ongewenste gevolgen voor de toegankelijkheid . Vooral voor ouderen en mensen die wat minder goed ter been zijn en/of afhankelijk van een hulpmiddel als een rollator . Maar ook voor ouders die gebruik maken van een kinderwagen. Als er ook gedund gaat worden aan de andere kant van de Schoorlse zeeweg, zijn er nauwelijks meer wandelpaden beschikbaar die voor hen geschikt zijn. Zo komen steeds meer wandelaars op de verharde fietspaden terecht die op drukke dagen al overbelast zijn met verschillende soorten weggebruikers .
MIJN CONCLUSIE
De omvorming van Schoorlse dennenbossen, die ondanks de vele ongunstige milieuveranderingen veerkrachtig en vitaal zijn met een zeldzaam geworden biotoop , weegt naar mijn mening niet op tegen de wens om een Atlantisch bos te creëren met een zeer onzekere uitkomst