Wij mensen zijn maar slechte waarnemers. In de natuur zijn vele organismen die veel betere zintuigen hebben ontwikkeld dan de onze. Niet zo gek zij zijn vaak al veel langer op deze aarde. Zij maken daar buiten ons zicht dan ook volop gebruik van. Door wetenschappelijke ontwikkelingen wordt onze waarneming beter. Wellicht ook zodanig dat we de natuur waar we zo afhankelijk zijn beter kunnen beschermen.

Waar jarenlang mijn ogen en camera mijn verwondering over de natuur hebben vastgelegd, realiseer ik me dat me al die jaren ook veel is ontgaan. En dat terwijl de rijkdom aan organismen steeds verder afneemt.  Reden genoeg om met mijn collega’s en al onze bezoekers te werken aan het beschermen van onze natuur én om weer eens een blog te schrijven over die wonderlijk organismen waarmee we samenleven.

Vlakbij Zuiderwoude ligt verscholen in het riet een mooi stukje natuur. Dit gebied wordt ‘het Eiland’ genoemd. Dit is een niet-toegankelijk moerasgebied waar veel rietvogels broeden en mooie planten groeien. Het is kwetsbare natuur dat om rust vraagt.

De inventarisatiegegevens van 2017 onthullen dat in de afgelopen vijf jaar de rietorchissen in de oostelijke Eilandspolder in aantallen zijn verdubbeld. Daarbij is het aantal groeiplaatsen van de rietorchis in de polder ook spectaculair uitgebreid. De nieuwe groeiplaatsen betekenen ook dat er potentieel meer locaties in de polder zich kunnen ontwikkelen tot veenmosrietland. Dit is goed nieuws, want het betekent dat het botanische beheer van de laatste jaren aanslaat.

In de Doezumermieden, een uniek veenmosrietland in Groningen, ervaar je de rust en schoonheid van een landschap dat door menselijke invloed is gevormd. Dit biodiverse gebied, ontstaan vanaf de vijftiende eeuw, heeft regelmatig beheer nodig om te voorkomen dat het verlandt. Jaarlijks maaien boswachters en vrijwilligers de vegetatie om zeldzame plantensoorten te beschermen. Een bijzonder aspect is het handmatige maaien van trilveen, wat vakmanschap vereist. Recent natuurherstelprojecten, zoals het verwijderen van opslag en het graven van petgaten, dragen bij aan de biodiversiteit. Ondanks uitdagingen zoals klimaatverandering blijft de gezamenlijke inzet van de gemeenschap essentieel voor het behoud van deze schatkamer van natuur.

De Doezumermieden zoals we ze nu kennen, is een landschap ontstaan door ingrijpen van de mens. In dit cultuurlandschap met petgaten en sloten, rietlanden, hooilanden en moerasbossen is een grote variatie aan planten en dieren ontstaan. Om die variatie te behouden is beheer noodzakelijk. Maar om al die biodiversiteit te behouden moeten we voortdurend ingrijpen. Veel werk, maar wat een rijkdom aan planten en dieren. Het bijzondere van de Doezumermieden is dat je er alle stadia van verlanding aantreft, het proces waarbij open water langs natuurlijke weg in land verandert. Ontdek de Doezumermieden in de herfstvakantie en ervaar hoe het is om over trilveen te lopen!