Het hele jaar werken natuurmensen, goede boerenburen en boswachters aan het vitaal houden van ons landschap. Maar met al die slachtoffers van onze menselijke activiteiten is het de afgelopen decennia angstvallig stil aan het worden in ons landschap. Zoals Ben Koks schijft in het boekje Vogels wijzen ons de weg: “Wat als de stilte in ons landschap ons niet opvalt, de stilte als de kanaries (grutto’s, kieviten en veldleeuweriken) in onze kolenmijn steeds meer zwijgen.”
In de winter is het wat rustiger op het werk. Ik ga dan op zoek naar die leeuwerik met zijn gele borst en duivelshoorntjes. Wie weet tref ik hem dit jaar wel in mijn eigen werkgebied: Nationaal Park Hollandse Duinen. Want ondanks de vele slachtoffers die wij mensen maken zijn er soorten de nauwelijks schuw zijn en juist in dit jaargetijde ons land bezoeken.

In deze tijden van klimaatverandering moest ik ineens aan de waarschuwingen en de overmoed in een mythe denken. Ben je Daedalus of Icarus? Dat mijn vader meer weg had van Icarus weet ik nu. Hij verkocht zijn hele leven tabak en was een verstokt roker. Ondanks dat hij vele malen was gewaarschuwd voor de gevaren. Gevaren die hem aan het eind van zijn leven keihard raakten.

Of ik meer de voorzichtige aard heb van Daedalus durf ik niet te zeggen. Wel dat ik me zorgen maak over de waarschuwingen: hittestress door klimaatverandering, afname aan soorten door de veranderingen in hun leefgebied (klimaatverandering), en de ontrafeling van de samenhang in de natuur waarmee we zo onontkoombaar verbonden zijn.

Vandaar mijn vraag: Ben je Daedalus of Icarus?

Het Haagse Bos is een park- en stinzenbos en valt onder de cultuurhistorische bossen. Nu staat alle natuur onder invloed van cultuur dus is het maar de vraag waar zo’n grens ligt. Sinds de neiging van mensen om wildernis te verheerlijken en zich vervolgens laatdunkend uit te laten over Nederlandse natuur ben ik me voor natuur meer en meer gaan bedienen van de term samenleving. Immers, we leven als soorten in een samenleving waarin de verbanden en overeenkomsten tussen soorten veelvormig, veelkleurig en veelsoortig zijn. Een samenleving die me dierbaar is en onlosmakelijk met alles erin is verbonden. Laatdunkend stukjes eruit knippen of ze naar de randen van de samenleving drukken, is de eerste stap naar vernietiging. Het is interessanter om te kijken hoe we al die veelsoortigheid kunnen versterken door ruimte te geven en serieuzer te kijken naar de behoeften van de medebewoners van deze alomvattende samenleving. De bosgeelster samenleving staat al jaren onder druk. Ieder jaar kijk ik uit of ik nog een exemplaar van dit prachtig fragiele plantje kan vinden.

Soorten herkennen is niet alleen goed kijken maar ook goed luisteren. Determineren van soorten kan nu met allerlei moderne spullen en apps. Gelukkig veranderen andere dingen niet. Het genieten van buiten, van vogels en van samen mijmeren over die prachtige wereld met reisgenoten.

Uilen zijn prachtige vogels die zich soms goed laten bekijken als je weet waar je ze moet zoeken. Maar we bieden ze steeds minder plek in onze samenleving. Als we wat beter beleid zouden voeren op hoe we onze leefruimte inrichten? Wat meer ruimte voor natuur in onze omgeving zouden maken en minder hectaren eenzijdig bestemmen voor een enkele industriële, agrarische of infrastructurele functie? Dan denk ik dat de uilenparlementen een stuk groter zouden zijn en vrolijker gestemd.

Tegenwind voor de Scholekster. Wat kunnen we doen om hen een goede toekomst te bieden?

2024 is door SOVON en de Vogelbescherming uitgeroepen tot het jaar van de huismus. Onze natuur begint immers al bij de voordeur. Tijd om dit jaar deze bende buurtbewoners eens wat extra aandacht te geven. Maar pas op, voor je het weet sta je spreeuwen, kauwen of houtduiven te fotograferen. Of nog opmerkelijker: sta je op een ladder om een huismussennestkast op te hangen. En laat dat nu net de boodschap zijn van NP Hollandse Duinen. Geef de natuur meer plek in onze top-natuurgebieden maar zeker in onze stenen leefomgeving.

Elk voorjaar vragen boswachters aandacht voor het aanlijnen van honden. De boswachters zien zoveel leuke honden lopen in het Haagse Bos. Dit jaar zoeken we de leukste, aangelijnde hond van het Haagse Bos. Doe mee en stuur je foto van je hond aan de lijn naar mailadres leukstehondHaagseBos@staatsbosbeheer.nl of deel deze op Instagram met de hashtag #leukstehondHaagseBos. De winnaar krijgt een professionele fotoshoot op zaterdagochtend 9 maart en ziet zijn of haar hond terug op de informatiepanelen in het Haagse Bos als boegbeeld van een mooi en succesvol broedseizoen 2024.

Eekhoorns hebben het druk. Voor ons een mooie kans om ze op een zonnige dag in het volle leven te spotten. Maar ook het moment om ze ruimte geven en de hond kort of zelfs aan de lijn te houden. Volgens wetenschappers is er namelijk, nu het Haagse Bos steeds soortenrijker wordt, best ruimte voor nog wat meer van deze populaire bosacrobaten.

Hoe soortenrijker onze natuur, hoe beter de grote vriendelijke reuzen en hun soortgenoten hun werk doen voor ons welzijn en voor een duurzame toekomst van onze natuur.

De winter is een mooie tijd om vogels te fotograferen. Dieren zijn minder met gevaar bezig en meer met voedsel zoeken. Dat vraagt van bezoekers en van fotografen in het bijzonder extra verantwoordelijk omgaan met de nu aan het eind van de winter kwetsbare dieren. Maar het biedt ook kansen om eens de Torenvalk eens goed te bewonderen.

De namen van dieren en planten zijn vaak samenvoegingen van kenmerken. Zo’n samenvoeging is mooi voor scrabble. Nog bijzonderder is dat de soortenrijkdom aan namen ook iets vertelt over de leefwijze van de dieren en zelfs over de samenhang tussen diverse soorten. Een onverwacht inkijkje in de soortenrijkdom of biodiversiteit waarmee we onlosmakelijk verbonden zijn, met drie keer woordwaarde.

Wat een actie in onze achtertuin. Een mannetjesmerel is druk in de weer om zijn bedelende jong van voedsel te voorzien. Ondertussen verzamelt zijn vrouw materiaal voor een nieuw nest. De merels, vogel van het jaar 2022, hebben onze schutting verkozen als bouwplaats. Bovenop de schutting, tussen de klimhortensia, ontstaat een nieuwe plek voor het leggen, uitbroeden en grootbrengen van de volgende jonge merels van dit jaar.

Natuurlijk kent iedereen de merel, een van de talrijkste broedvogels van ons land. Maar hoe goed kennen we deze vogels nu echt? Wat weet je bijvoorbeeld over de jachttechnieken en partnerkeuze van de merel? Zijn er verschillen tussen een ‘stadsmerel’ en een ‘bosmerel’? En hoe kunnen we meer te weten komen over ‘onze’ tuinmerels?

Bij het leven in de stad, horen stadse geluiden. Als Randstedelingen zijn we gewend aan het geluid van auto’s en brommers, een trein op het spoor of van een tram die piepend de bocht om gaat. Als je goed luistert, word je soms verrast door hele andere geluiden. Geluiden uit de natuur, die je doen beseffen dat de natuur ook in de stad te beleven is en dichterbij is dan je denkt.

Door boswachter Jenny van Leeuwen Je ziet ‘m bijna nooit en als je de ijsvogel al treft, dan is het vaak niet veel meer dan een blauwe flits die over het water schiet. Verbaasd blijf je staan: “zag ik dat nou goed?” Soms laat hij zich nog horen met een schelle, hoge piep. “Aha, dus […]