De baardman is een inheemse rietvogel die jaarrond in Nederland verblijft. In de zomer eet hij insecten, maar die zijn in de winter veel schaarser. Om de winter toch te kunnen overleven, moet hij een aanpassing maken aan zijn maagdarmstelsel.

De afgelopen weken streken duizenden grutto’s neer in de regio. Een deel kwam opvetten in de nieuwe stukken van de Biesbosch en een kleiner deel keerde terug op het weidevogelreservaat van de Alblasserwaard; de Donkse Laten. Dit is één van de weinige plekken in Nederland waar de populatie van deze bedreigde weidevogel stand houdt.

Net zoals vorig jaar zien we in het voorjaar dat het aantal slachtoffers van de vogelgriep snel toenam. In de derde week van juni waren er naar schatting in de provinciale eenheid Zuid Westelijke Delta (provincie Zeeland, Biesbosch, Goeree Overflakkee en Hoeksche Waard) in gebieden van Staatsbosbeheer ruim 5000 dode vogels opgeruimd door ingehuurde uitvoerders of in eigen beheer.

De prachtige blauwborst is weer terug in het duin. Een genot voor het oor en voor het oog.

De zomerperiode is met een Hollandse afwisseling van zon en regen voorbij gevlogen en de herfst is inmiddels goed begonnen. Het broedseizoen ligt nu echt achter ons en de vogeltrek is volop aan de gang. Een mooi moment om terug te kijken op het groei- én broedseizoen in de Biesbosch. Naast de visarend, zeearend en de bever is de Biesbosch rijk aan zoveel meer. Wij proberen daar samen met vrijwilligers elk jaar zicht op te houden door allerlei tellingen en inventarisaties. Dat vraagt altijd even tijd om alle waarnemingen, inventarisaties en feiten van de boswachters en vrijwilligers op een rij te zetten. In dit blog geven wij een samenvatting van het afgelopen seizoen.

Een groep vrijwilligers van Staatsbosbeheer zette zich de afgelopen weken veelvuldig in om afval dat met hoogwater de Biesbosch in is gestroomd, op te ruimen. Door weer en wind, regen en kou haalden deze opruimhelden al 5,5 kuub plus drie volle aanhangwagens afval op. Ze voorkwamen hiermee dat het afval verder het gebied in spoelde en uiteindelijk uiteen kon vallen in minuscuul kleine en schadelijke microplastics.

In deze nieuwe rubriek “Biesboschbewoner” zetten de boswachters van Staatsbosbeheer iedere maand een van de vele bijzondere bewoners van de Biesbosch in het licht. Deze maand: het echt judasoor.

De Biesbosch is in de winterperiode van groot belang voor landelijke en zelfs West-Europese populaties watervogels. Grote aantallen watervogels komen vanaf de nazomer specifiek naar de Biesbosch toe om hier te overwinteren. Vanaf november zien we daar steeds meer soorten uit het Hoge Noorden bij komen. Deze soorten komen al generaties lang naar de Biesbosch en zijn zeer verstoringsgevoelig. Hier vinden ze namelijk open stromend water, voedsel én de nodige rust. Zoetwatergetijdengebieden zijn zeldzaam maar o zo belangrijk voor watervogels om de winter door te komen. Staatsbosbeheer hanteert daarom al jaren de winterrust om tienduizenden watervogels de nodige rust te bieden.

Een schrankkeet functioneerde in de 19e en 20e eeuw als eenvoudig verblijf voor griendwerkers in de Biesbosch. Ze aten en sliepen er tijdens hun wekelijkse werkzaamheden in de griend. Om die cultuurhistorie te tonen, heeft een groep vrijwillige gidsen onlangs een replica van een schrankkeet gebouwd op de Hofmansplaat in de Brabantse Biesbosch. Deze keet is nu te bezoeken onder begeleiding van een gids.

Welkom in de kraamkamer van Moeder Natuur! Zo worden bezoekers in deze tijd van het jaar welkom geheten in de natuurgebieden. Een kraamkamer is kwetsbaar. Dat betekent dat niet alles is toegestaan. Zoals je buiten de paden begeven of honden los laten lopen. Brave honden die aangelijnd zijn en (vooral) hun baasjes worden beloond en krijgen van Staatsbosbeheer en de gemeente Dordrecht de komende maanden een presentje in de Biesbosch.

Beste visarend-liefhebbers, welkom terug voor alweer het derde jaar bij de live webcam van de visarend in de Biesbosch! De eerste visarenden zijn al in Frankrijk gezien, ze hebben nog een weekje nodig en dan is deze prachtige vogel weer terug in Nederland. Gaan we dit jaar weer genieten van broedende visarenden?
Lees hieronder meer over wat we de komende tijd kunnen verwachten.

We zitten nog middenin de winterperiode maar in de Biesbosch is het broedseizoen alweer begonnen! Verschillende vogelsoorten beginnen al in hartje winter met het vormen van een broedpaar, het kiezen van een broedgebied en het bouwen van hun nest. Vandaar dat Staatsbosbeheer de broedrust in de Biesbosch per januari laat ingaan. Verschillende vroeg beginnende broedvogels hebben echt hun rust nu al nodig.

Altijd al schoolgids willen worden in Nationaal Park De Biesbosch? In februari 2023 start een nieuwe schoolgidscursus. De opleiding wordt georganiseerd door IVN in samenwerking met Staatsbosbeheer en het Biesboschcentrum Dordrecht. Het cursusprogramma is gericht op het vergroten van de natuurkennis van de Biesbosch. Daarnaast staan didactische vaardigheden centraal binnen de opleiding.

De Biesbosch is in de winterperiode van groot belang voor landelijke en zelfs West-Europese populaties watervogels. Grote aantallen watervogels komen vanaf de nazomer specifiek naar de Biesbosch toe om hier te overwinteren. Vanaf november zien we daar steeds meer soorten uit het Hoge Noorden bij komen. Deze soorten komen al generaties lang naar de Biesbosch en zijn zeer verstoringsgevoelig. Hier vinden ze namelijk open stromend water, voedsel én de nodige rust. Zoetwatergetijdengebieden zijn zeldzaam maar o zo belangrijk voor watervogels om de winter door te komen. Staatsbosbeheer hanteert daarom al jaren de winterrust om tienduizenden watervogels de nodige rust te bieden.

Herdenkingsbos de Vlinder is vol. Afgelopen zaterdag zijn de laatste dertig bomen geplant. In 2012 gingen de eerste bomen de grond in, met het planten van de laatste bomen is het bos nu voltooid. Het aantal bomen in het herdenkingsbos komt daarmee op ruim 300.

Zwerfafval is een breed bekend probleem, ook in de Biesbosch. Om het afvalprobleem in de Biesbosch aan te pakken hebben verschillende partijen de handen ineengeslagen. Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Provincie Noord-Brabant, Gemeente Altena, Gemeente Dordrecht, Gemeente Drimmelen en Waterschap Rivierenland gaan de komende twee jaar intensief samenwerken in de campagne ‘Samen houden we de Biesbosch schoon’.

De maand februari is nog niet ten einde maar mag nu al gerust bijzonder ruig genoemd worden. Vorig jaar genoten wij in deze periode nog van een prachtige winterse periode, nu was het ronduit stormachtig! En niet één storm, nee, een record van wel zes échte stormen achter elkaar! De laatste stormen genaamd ‘Dudley’, ‘Eunice’ en ‘Franklin’ zorgden niet alleen voor veel wind, maar bliezen vooral veel water naar de Biesbosch! In dit blog kijk ik nog even terug op deze bijzonder stormachtige dagen.

Bij de Biesbosch begon het allemaal met een stormvloed: de Sint Elisabethsvloed. Op de nacht af, te weten van 18 op 19 november 1421 markeren we het ontstaan van dit waterrijke gebied. De Grote Waard veranderde in een binnenmeer, waaruit uiteindelijk de Biesbosch is ontstaan. Een terugblik op 600 jaar Biesbosch. Een meer dan boeiende geschiedenis!

Het is momenteel een drukte van belang in de Biesbosch. En die drukte wordt gelukkig veroorzaakt door de grote aantallen vogels! De vogeltrek naar het zuiden is momenteel volop aan de gang en dat is te zien aan de vele vogels die overal in de Biesbosch verblijven. De visarend is één van de vele vogelsoorten die nu de Biesbosch aandoen om even uit te rusten én bij te eten onderweg naar het verre zuiden. Naast de 5 paartjes die in het gebied 8 jongen kregen, komen er nu wekelijks nieuwe visarenden bij. Het is nu dus dé tijd om zelf een poging te wagen om deze prachtige roofvogel te zien!

Als de waterstanden de komende dagen weer zakken naar gangbare zomerwaardes maken Biesbosch bezoekers en rivierjutters kans op een ontmoeting met een heel mooi insect. Een soort die sinds 25 jaar gelukkig weer in ons land voorkomt. Een hoopvolle terugkeer , die te maken heeft met een verbeterde waterkwaliteit. Ik heb het natuurlijk over de rivierrombout.
Dit jaar inventariseert de Vlinderstichting een aantal strandjes in de Sliedrechtse Biesbosch op deze soort. De Biesbosch met zijn Merwedes en Amer is een belangrijk opgroeihabitat. Tijdens voorgaande onderzoeken bleken die strandjes en kribben een belangrijk ´uitsluipgebied´.

Speelbos de Elzen is opgeknapt en daar zijn we heel blij mee. Op 17 juli organiseren we daarom speciaal voor kinderen diverse activiteiten.

In deze blog neemt William Schelling, Boswachter Beheer in de Biesbosch, u mee naar een van de meeste waardevolle typen natuur langs de grote rivieren; de stroomdalgraslanden van de Sliedrechtse Biesbosch. Nee, dat is niet mijn eigen waardering voor deze schitterende natuur. Dat zijn de woorden van Victor Westhoff, een bioloog uit de vorige eeuw en een autoriteit op het terrein van natuurbescherming.

Staatsbosbeheer is naast haar rol in het beheren en beschermen van natuur ook heel actief op het gebied van natuurbeleving zoals het organiseren van excursies en jeugdactiviteiten. De jeugd is voor ons een hele belangrijke doelgroep en daarom hebben wij in de Biesbosch voor schoolkinderen …de Schoolboot!

In het ‘webcamnest’ is op 31 mei het eerste kuiken van de visarend geboren. Om 8:04 uur kroop live het eerste kuiken uit het ei. Op 23 april werd het eerste ei gelegd, op 25 april het tweede ei en op 29 april het derde ei. Na 38 dagen broeden kwam vandaag dus het eerste ei uit en konden we live meekijken naar hoe dit kuiken al snel verse vis kreeg toegestopt. Uniek! De verwachting is dat in de komende dagen de andere twee eieren ook uitkomen. De visarend voelt zich ook dit jaar thuis in de Biesbosch. Een recordaantal van 5 paar is gaan nestelen en uiteindelijk is er sprake van 4 broedparen.

Het voorjaar is altijd een heerlijke tijd. Een mooi seizoen waar we doorgaans naar uitkijken nadat we de winter wel een beetje zat zijn geworden. We zijn dan toe aan warmere en langere dagen, bloeiende planten, frisgroene kleuren en we kijken uit naar de komst van de vele zomergasten. Veel van dit alles kunnen we inmiddels buiten tegenkomen, behalve warmere dagen. Gaat dat nog wel komen dit jaar?

Wat een bijzonder voorjaar maken wij dit jaar toch mee! We kunnen voor het eerst live meekijken op het visarendnest in de Biesbosch. Op zich al uniek. We hadden echter niet gedacht dat we in zo’n korte tijd zoveel zouden meemaken met dit prachtige arendkoppel. We voelden ons als boswachters al betrokken bij deze soort, maar inmiddels zijn we zo ‘aangehaakt’ dat we bijna mee zijn gaan broeden! Het nest en de vogels hebben echt behoorlijk wat te verduren gehad en dat zorgt voor een prachtig verhaal.

In de Biesbosch is het broedseizoen van de zeearend helaas mislukt. Tijdens de verschillende sneeuw- en hagelbuien in de afgelopen weken zijn beide nestbomen omgewaaid. Dat de twee nestbomen in de broedfase omwaaien is wel pure pech. De nesten zijn door de boswachters gecontroleerd en bij beide nesten zijn twee kapotte eieren gevonden. Hoge bomen vangen veel wind. Grote nesten dus ook. Ook dat is natuur, al is het wel even flink balen!

De webcam van de visarend staat nu pas twee weken aan en wat hebben we al kunnen genieten! Van een op zijn vrouw wachtende man tot aan het aanvallen van ganzen die zijn nest durfden te bezoeken. Deze eerste twee weken hebben al veel mooie beelden opgeleverd.

In de ochtend van wederom 26 maart om 11:12 uur was het raak! De visarend is nu echt officieel in de Biesbosch aangekomen en heeft daarbij gelijk een bezoekje gebracht op ons prachtige nest. Het waren dit jaar zelfs de eerste beelden van een visarend in Nederland. Mogelijk is dit dus zelfs de eerste visarend in Nederland van dit seizoen en dat moet gevierd worden!

In 2021 is er een koppel visarenden in de Biesbosch te volgen bij Beleef de Lente. Uniek! En dat exact 600 jaar na de Sint Elisabethsvloed in 1421, waar uiteindelijk na vele jaren de Biesbosch uit ontstaan is! Via de webcam kan je het gedrag van deze iconische roofvogel volgen. Vanaf je bureaustoel, tijdens een overleg of de luie bank. Lees in dit blog meer over dit bijzondere project en bekijk hoe we de camera plaatsten bij het nest.