Vorige week stond voor ons in het teken van boeren en otters. Wij hadden verschillende pachtgesprekken met boeren waarin we geëvalueerd hebben hoe de afgelopen pachtperiode is verlopen. En vervolgens bleken er twee otters op de wildcamera te staan in de Reeuwijkse Plassen! Een waar compliment van de natuur.

Donderdag 28 november begon als een dag zoals er in de afgelopen periode er al veel zijn geweest. Er stonden 7 pachtgesprekken met boeren gepland op onze locatie op Hoeve Stein in Reeuwijk. Daar kunnen wij werken in een voormalige melktankruimte. Met bijna al onze pachters in het Groene Hart gaan we dit najaar om de tafel om te evalueren hoe de afgelopen pacht periode is verlopen en wat de uitdagingen voor de nieuwe periode zullen gaan zijn. Samenwerking en rekening houden met elkaar mogelijkheden is daarbij heel belangrijk. Waarbij de natuurdoelen uiteindelijk grotendeels de mogelijkheden en de voorwaarden bepalen waaronder het gebruik kan plaatsvinden.

Om half 10 (vanaf deze tijd zijn de boeren klaar met melken) hebben we de koffie klaar staan en starten we het eerste gesprek van de dag. Een prima gesprek volgt. Waarbij we over en weer de zorg uitspreken over de toenemende verruiging in de terreinen en de mogelijke bedreigingen die dit met zich mee brengt voor de weidevogels in het gebied. Er worden over en weer oplossingen aangedragen, beheermaatregelen voorgesteld en kaders vastgesteld waarbinnen we weer tot een samenwerking komen voor de komende jaren.

Rond de middag hebben we even een vrij moment en al snel dwalen onze gesprekken af naar een melding van een bewoner uit Reeuwijk van het afgelopen weekend. Er is een otter gezien, rennend over een perceel nabij Reeuwijk. “Het zou toch fantastisch zijn als de otter zich zou vestigen in het gebied” zeiden we tegen elkaar.

De volgende gebruiker stapt binnen en we gaan weer over naar inhoudelijke gesprekken over grondgebruik. Rond 16.00 uur zitten de gesprekken erop en hebben we stof tot nadenken. Het beheren van de graslanden rondom de Reeuwijkse Plassen is niet eenvoudig en het aantal boeren neemt snel af. Het is dus met elkaar zoeken hoe wij de verschillende natuurdoelen met een juist gebruik kunnen blijven behalen. We zijn op de goede weg, maar het gaat niet vanzelf.

Er rest ons nog een uurtje daglicht om het gebied te bekijken. Dit brengt ons terug bij ons gesprek tussen de middag over de otter. Dit voorjaar is het ons gelukt om, na een afwezigheid van 50 jaar, een levende otter op de wildcamera vast te leggen. Sinds dat moment zijn wij de wildcamera blijven plaatsen.

Twee otters

Sinds de bewuste otterbeelden van dit voorjaar is het ons niet meer gelukt om de otter vast te leggen. Een melding van een collega van een locatie met verse vis op de kant en een glijspoor doet ons besluiten om de camera op te halen en te verplaatsen. Een goed aanknopingspunt voor een nieuwe waarneming op beeld. Het was pas een week geleden dat we de beelden hebben uitgelezen en de camera weer hadden geactiveerd. (doorgaans laten we de camera een week of 8 met rust). Ik verwacht er eigenlijk niet veel van omdat de periode heel kort was en we de afgelopen maanden ook geen otter activiteit op beeld hebben gehad. Nietsvermoedend scrol ik door de beelden, een gans, een muis, bewegend blad in de wind, nog een muis, en nog een muis, hé wat grappig een hermelijn, en een bunzing! Die heb je niet vaak op beeld. Ik klik nog een paar plaatjes verder ineens zie ik 2 ogen oplichten in de oever. ‘Het zal toch niet…’ en ja hoor een beeld verder een filmpje van een otter op de plank. Het dier beweegt zich heen en weer en kijkt naar het lampje op de camera. Ineens nog een otter op de achtergrond. En ik denk ‘dit is uniek een moment’. 2 otters op 1 beeld! GEWELDIG!! Ik pak te telefoon en bel naar Hans Blom, vrijwilliger van de zoogdier vereniging en leg hem uit wat ik heb gezien. Een eerste reactie van Hans kan ik zo op papier niet herhalen. Het enthousiasme spatte er van af! Met daarbij een eerste voorzichtige conclusie dat het mogelijk om een moeder met een jong gaat. Ik stap in de auto en ga op weg naar huis met de belofte aan Hans om de beelden te sturen zodra ik thuis ben. Er volgt een avond en een ochtend waarin de vrijwilligers van de zoogdier vereniging de beelden minutieus bestuderen en komen inderdaad tot de conclusie dat het een vrouwtje met een jong moet zijn. Het gedrag en de lengte van de staarten zijn doorslaggevend voor deze conclusie. Geweldig nieuws!

Verkeersslachtoffers

In de loop van de dag krijg ik het besef dat het feit dat een dergelijk roofdier zich in je gebied vestigt niets anders is dan een onwijs compliment voor de staat van het gebied. Een toppredator aan het hoofd van de voedselketen in het gebied zegt heel veel over hoe het met de natuur gesteld is. Alle lagen in deze voedselketen alswel het water moeten van hele goede kwaliteit zijn om ze te krijgen, maar om te vestigen is er nog veel meer nodig. De verspreiding vanuit Nieuwkoop is geslaagd! Zowel richting het zuiden als het oosten zijn er nu meerder sporen gevonden. Helaas vallen er nog steeds heel veel slachtoffers onder otters in het verkeer. Bij herinrichtingen van wegen in het verspreidingsgebied en daarbuiten zou hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden moeten worden zodat de genetische poel waar deze dieren uit putten zich zo veel mogelijk over het land uitbreiden en er een sterke populatie ontstaat die minder vatbaar is voor verliezen in het verkeer.

We zijn op de juiste weg

Om een antwoord te geven op een eerdere vraag in dit blog: ‘zijn we op de juiste weg qua beheer en natuur in het plassen gebied?’ Daar durf ik op dit moment volmondig ja op te zeggen. Als een dergelijk dier zich vestigt in het gebied is dat het enige antwoord wat je kan geven. Zijn er uitdagingen aangaande verschillende zaken in het gebied, natuurlijk, maar ook daar komt weer een oplossing voor en werken we dagelijks met onvermoeibare energie aan. Maar inrichting ten behoeve van onder andere de otter loont! Dat vraagt variatie, moeras en stille ruigtehoekjes.
Een geweldige opsteker voor deze beheerder in dit gebied!