Door gastblogger boswachter Casper Zuyderduyn

Op 16 maart dit jaar vond ik een aantal larven van de zeldzame schietmot Hagenella clathrata in één van de hakhoutbosjes in de Duivenvoordse- Veenzijdse Polder. Dit is een verrassende vondst, aangezien de soort vooral voorkomt in veengebieden in Oost-Nederland en Noord-Brabant en er in Zuid-Holland slechts één oude waarneming bekend is uit de omgeving van Boskoop. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in het Naardermeer en de Tienhovense plassen. Ik besloot om het bosperceel later nog eens te bezoeken en de ontwikkelingen goed te volgen. Op 4 mei bezocht ik het bosperceel weer en ik vond tot mijn grote verrassing op zijn minst 10 volwassen schietmotten!

Schietmotten zijn gevleugelde en zich verpoppende insecten. Ze hebben een onopvallende kleur en hebben wat betreft lichaamsbouw wel wat weg van een bepaald soort nachtvlinders. Schietmotten leven het grootste deel van hun bestaan als larve in het water en ondergaan evenals libellen een gedaanteverwisseling; de volwassen dieren van Hagenella clathrata komen in mei-juni tevoorschijn en leven hooguit een paar weken. De larven hebben dus water nodig. In het bosperceel waar de insecten zijn aangetroffen zijn een aantal watergangen aanwezig die deels zijn verland en de grondwaterstand ligt hier dicht onder het maaiveld. Waarschijnlijk is dit net voldoende voor de soort om zich hier te handhaven. Mogelijk gaat het hier om een relictpopulatie: ooit was de populatie in deze omgeving waarschijnlijk veel groter, maar de soort komt nu alleen nog voor in de meest geschikte terreinen. De Duivenvoordse polder ligt op een voormalige strandvlakte waar de omstandigheden zeer nat waren en er in het verleden moeras en veen tot ontwikkeling kwam, waar de populatie tot stand kon komen. In de 12e eeuw is er turf gestoken en vanaf de 14e eeuw is de polder ingepolderd, waardoor het moerassige leefgebied grotendeels is verdwenen. Toch voldoen de hakhoutpercelen blijkbaar nog aan de eisen van deze bijzondere schietmot!