door boswachter Mark Kras

Dit najaar gaan we in het Wassenaarse Ganzenhoekbos een deel van de naaldbomen omzagen. Maar wat is dit? Een houtoogst? Een dunning? Of een bosomvorming?

Bosomvorming
De dennen in het duin zijn geplant om stuthout te produceren voor in de mijnen. Die functie heeft het bos al lang niet meer. Het bos heeft veel meer waarde gekregen voor de natuur en voor de vele mensen die er genieten. Maar de naaldbomen groeien niet van nature in duinen. Ze zijn eerder nadelig dan dat ze ruimte bieden aan de duineigen planten en dieren. Je ziet nauwelijks jonge dennen. Loofbomen en struiken passen veel beter. Jonge loofbomen komen makkelijker op, groeien hier beter en zorgen voor afwisseling in soorten planten en dieren in het bos.

Dunning
Maar er is meer. In de Wassenaarse Ganzenhoek is ook sprake van een dunning, ofwel het verwijderen van een deel van de bomen uit een bos om aan andere bomen en planten meer licht en ruimte te geven.

Dunning is een houtvestersterm. Houtvester is een heel oud beroep.
Wikipedia: Houtvester is een samenstelling van hout en vester. Hout komt van het Oudnederlandse woord “holt”, wat “bos” betekent. En vester vindt zijn oorsprong in “foreest” of ”forestis”. Jacoba van Beieren benoemde in de 13e eeuw al de eerste houtvesters.
De titel van houtvester werd bij het Staatsbosbeheer in 1985 afgeschaft. Natuurbeheer is immers meer dan het oogsten uit bossen. Tegenwoordig beheren we bossen vanuit een afgewogen balans tussen de recreatieve beleving van bezoekers, het benutten voor de Nederlandse samenleving en beschermen van onze kostbare natuur.

Houtoogst
Het naaldhout dat voor de bosomvorming en dunning omgezaagd wordt is een deel van het in Nederland geproduceerde hout. Een tiende van het hout dat Nederlanders gebruiken (haardhout, papier, kozijnen, meubels, enz.) wordt uit Nederlandse bossen gehaald. De rest komt uit het buitenland. Het hout uit de Ganzenhoek is gecertificeerd FSC -hout (www.fsc.nl).

Het Ganzenhoekbos blijft bos
Bij duurzaam bosbeheer wordt alleen het volume aan hout geoogst dat in een bepaalde periode is bijgegroeid. Daarnaast worden alleen daar dennen gekapt waar het bos eraan toe is. Gekeken wordt naar de vitaliteit van de dennen die mogen blijven staan en de ondergroei van jonge loofbomen die staat te dringen om de plek van de dennen in te nemen. Ganzenhoekbos blijft dus een bos én de komende decennia zal het, ondanks dat er steeds meer dennen verdwijnen ook blijven ogen en voelen als een dennenbos.

Het antwoord op de beginvragen: Dit najaar is het bos toe aan zowel een bosomvorming (van naald naar loof), een dunning (andere bomen en struiken krijgen meer kansen) en een houtoogst (het hout wordt benut en o.a. verkocht als  Hollands Hout). Het is dus gewoon, alle drie!

En ondertussen blijft het bos behouden en kan er na de boswerkzaamheden weer jaren ongestoord worden genoten van het Wassenaarse Ganzenhoekbos.

Meer weten: Op maandag 8 februari om 10.00u is er een excursie in het Ganzenhoekbos.
Aanmelden kan via hollandsduin@staatsbosbeheer.nl