Door Boswachter Wicher Pen

In een eerder blog over dit grote weidevogelreservaat heb ik het gehad over de vogels die je daar tijdens de winter kunt zien. Maar nu het voorjaar doorzet is het goed om het te hebben over wat we in het Oudeland nu en binnenkort in de zomer kunnen zien.

Voorjaarsvogels

Voor mij begint het voorjaar in het Oudeland met de eerste Grutto’s. Vanaf half februari komen die terug uit West Afrika. In die tijd loop ik vaak ’s avonds nog even naar buiten bij mijn huis in het reservaat om te luisteren of ze er al zijn en mijn avond kan niet meer kapot als ik de eerste gehoord heb. De dagen daarna zijn de Grutto’s te zien rond de grote plas ten noorden van het observatiepunt in het noordelijk deel van het Oudeland van Strijen. Soms zitten daar wel meer dan 100 Grutto’s. Ze vetten daar op, zoeken een partner uit en maken zich klaar voor het komende broedseizoen. Na enkele weken verspreiden ze zich over het reservaat en zoeken een geschikte plek om te gaan broeden.

In diezelfde tijd zijn ook de eerste Lepelaars weer te zien. Ook dat is een echte voorjaarsbode. Ze broeden op de Sassenplaat middenin het Hollands Diep bij Strijensas en zwerven voordat ze gaan broeden in de wijde omgeving rond om voedsel te zoeken. Van Ernst Poorter, die voor de toenmalige Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders jarenlang onderzoek heeft gedaan naar Lepelaars hoorde ik tijdens een stage bij die dienst in 1974 dat bij iedere Lepelaar het geel aan het uiteinde van de snavel een andere vorm heeft. Net als bij een vingerafdruk is iedere volwassen Lepelaar dus als individu te herkennen. Let er maar eens op als je Lepelaars ziet.

En natuurlijk zijn er ook Kieviten. Vooral op mooie dagen buitelen de mannetjes door de lucht. Het mannetje dat het mooist buitelt zal ongetwijfeld een paar strepen voor hebben bij de vrouwtjes.

In de loop van maart komt de rest van de soorten die zich weidevogel mogen noemen binnen. Daaronder zitten er een paar die niet onvermeld mogen blijven. Met een beetje geluk is vanuit de observatiepost ook een Zomertaling te zien. Vooral het mannetje is erg fraai met z’n roze kop en de roomwitte oogstreep. Gelukkig broedt deze soort nog steeds in het Oudeland, want hij begint schaars te worden. De Kluut is een stuk algemener. Hij is ook makkelijk te herkennen met zijn zwart-witte verenkleed en zijn naar boven gebogen snavel. Twintig tot dertig broedparen hebben we zeker en dat ieder jaar.

Jonge Kluut  Foto Wicher Pen

Het voorjaar is ook een periode van doortrek van vogelsoorten die niet in het Oudeland broeden maar hier een poosje verblijven voor ze doorgaan naar broedgebieden elders in het land of in het noorden van Europa. De Regenwulp is er zo één. Hij is een beetje kleiner dan de gewone Wulp en z’n geluid is heel kenmerkend. Ook ruiters zijn in deze tijd van het jaar te zien in het Oudeland. Vooral de Zwarte Ruiter is een hele fraaie. Buiten het broedseizoen is die grijs en tamelijk onopvallend, maar tussen mei en juli doet hij zijn naam eer aan en is hij pikzwart met witte stippen. Het is dan echt een beauty.

Reservaatbeheer

De ontwikkeling en inrichting van het reservaat het Oudeland van Strijen is ruim 20 jaar geleden begonnen en heeft geleid tot een reservaat van meer dan 500 hectare. Bij het beheer van het reservaat zijn van meet af aan agrariërs uit de streek betrokken geweest. Een uitgekiend pakket aan beheermaatregelen moet zorgen voor een rijke weidevogelstand. De koeien gaan in een weidevogelreservaat veel later de wei in. In het Oudeland gebeurt dat pas op 15 mei. Ook maaien gebeurt veel later dan op een gewoon perceel grasland. In het Oudeland doen we dat pas rond 1 juli en ook dan wordt er nog even gekeken of de weidevogelkuikens groot genoeg zijn om aan maaimachines te ontsnappen. Bemesting gebeurt alleen met ruige stalmest. Dat doen we om het bodemleven te bevorderen en daardoor voldoende voedsel voor weidevogels beschikbaar te hebben. Ook het beheer van de waterstand is heel belangrijk in een weidevogelreservaat. De waterstand moet hoog zijn, zeker in de tijd dat de weidevogels arriveren. De bodem is daardoor zachter en het voedsel in die bodem daardoor beter bereikbaar. Weidevogels krijg je niet vanzelf. Je moet er wat voor doen, maar vaak ook wat voor laten. Maar als het lukt en er zijn goede resultaten dan geeft het ook veel voldoening en ben je alle moeite snel vergeten.

Startpunt voor een bezoek

Wie na het lezen van dit blog zin heeft om het Oudeland van Strijen te bezoeken gaat naar de Hoekseweg in Strijen. Bij huisnummer 8 is aan de weg een klein parkeerterrein. Vandaar is het 600 meter lopen naar het vogelobservatiepunt, waar de meeste van de beschreven vogelsoorten te zien zijn. Na het bezoek aan het observatiepunt kan het reservaat verder worden verkend. Raadpleegt u daarvoor het kaartbeeld op het infopaneel in het observatiepunt.