Door gastblogger boswachter Hans Backx

Ik mag mij sinds kort ‘Boswachter Monitoring en Inventarisatie, Zuid-Holland’ noemen. In andere woorden: ik houd me bezig met alle dier-, vogel- en plantensoorten in de natuurgebieden in aanvulling op de boswachters die zich meer met beheer of met voorlichting bezighouden. Zelf kom ik uit Brabant, maar ik reageerde op deze vacature omdat ik wist dat Zuid-Holland een rijke natuur kent. Maar zelfs met deze voorkennis werd ik nog verrast door de schoonheid en biodiversiteit die veel gebieden in Zuid-Holland te bieden hebben. Het Zaanse Rietveld is hier een goed voorbeeld van. Dit gebied heeft me echt heel aangenaam verrast!

Zeldzame soorten
De zeldzame argusvlinder wordt nog in het Zaanse Rietveld aangetroffen. Dat mag als bijzonder worden geacht omdat deze vlindersoort in grote delen van Nederland is verdwenen. Ook in Groot-Brittannië en België is de soort sterk achteruit gegaan. Des te meer reden om zuinig te zijn op de populaties die nog aanwezig zijn in Zuid-Holland. Dit is niet de enige ‘insectenparel’ hier. Ook de groene glazenmaker, een Europese beschermde libellensoort, wordt jaarlijks in het Zaanse Rietveld waargenomen. Ook zeldzame planten laten zich zien: zo komen in de slootjes o.a. moeraswederik en krabbenscheer voor.

Paradijs voor vogels
IJverige vogelaars namen in 2013 maar liefst 164 verschillende soorten vogels waar! Een van de redenen voor deze rijkdom is de grote variatie in het gebied. Wanneer je de ruigten en struwelen passeert, is de kans aanwezig dat soorten als rietzanger, rietgors, bosrietzanger, etc. je toezingen. Dieper verborgen in deze ruigten vindt de sprinkhaanrietzanger zijn weg. Met een beetje geluk , en wat oefening, kun je in de zomerperiode zijn wekkerachtige zang horen. Ook de plas werkt als een ware ‘vogelmagneet’. Met name in de trekperiode zijn de aantallen soms duizelingwekkend, bijvoorbeeld van de wulpen en ook de grutto’s in het voorjaar. Ook zeldzame soorten maken dan hun entree! Enkele van de vele aansprekende voorbeelden uit 2013 zijn: kemphaan, porseleinhoen, goudplevier en krombekstrandloper.

Moerasandijvie
Een andere factor die bijdraagt aan de rijke vogelstand is het deels droogvallen van de waterplas in de zomerperiode ‘de zogenaamde slikrandjes’. Verschillende vogelsoorten profiteren hier dan weer van, omdat ze in deze slikrandjes hun voedsel vinden. Zowel de kleine als de bontbekplevier zijn hier waargenomen en de kluut had in 2014 een succesvol broedgeval op het slikrandje. Als je trouwens in de zomerperiode toch bij het vogelkijkscherm staat, let dan ook eens op de vegetatie in de rand van de plas. Al snel zal je een hoge, geelbloeiende plant zien. Dit is de moerasandijvie, een soort die alleen tot kieming komt op recentelijk drooggevallen bodems. Deze soort komt slechts op enkele plaatsen in de wereld voor, waaronder Nederland. Alweer een soort om zuinig op te zijn!

Klein maar fijn
Het Zaanse Rietveld heeft dus veel te bieden qua natuur. Het is dan ook opmerkelijk dat dit gebied slechts 38 ha beslaat en direct grenst aan de stad Alphen aan den Rijn. Het jonge gebied ontwikkelt zich spectaculair. Ik ben dan ook erg geschrokken van het feit dat er op dit moment een onderzoek loopt naar de mogelijke aanleg van een weg door dit gebied. Wat ik als boswachter daarom uit de grond van mijn hart wil toevoegen aan deze tekst, is dat we op dit soort pareltjes heel zuinig moeten zijn. Dit gebied is zo uniek!