Door Boswachter Wicher Pen

Een mooie plek om van wintervogels te genieten is zonder enige twijfel het Oudeland van Strijen. Dit grote weidevogelreservaat is gedurende de winter een waar toevluchtsoord voor vogels uit het noorden van Europa. In het reservaat vinden ze rust en voldoende voedsel om de winter door te komen.

Wat is er te zien
In het Oudeland van Strijen overwinteren heel van ganzen. Dat zijn voornamelijk Kol- en Brandganzen. Soms zijn het er meer dan 5000. Half oktober arriveren de eerste Kolganzen. Aanvankelijk zijn die in de meerderheid, maar zeker als het begint te vriezen en de omstandigheden voor ganzen in het noorden van ons land minder worden arriveren er steeds meer Brandganzen, die uiteindelijk de meerderheid gaan vormen. Het blijft altijd weer fascinerend om op een mooie winterdag grote groepen brandganzen over het Oudeland te zien trekken. Tussen de Kolganzen zien we soms ook de zeldzame Dwerggans die op maar een paar plekken in Nederland overwintert en één daarvan is het Oudeland van Strijen. Het is niet makkelijk om de Dwerggans te onderscheiden van de Kolgans en vaak heb je daarvoor een telescoop nodig. Maar heb je hem in beeld dan is het toch wel duidelijk. De Dwerggans is duidelijk kleiner en het wit op de kop loopt verder door dan bij de Kolgans. Het kan voorkomen dat er 50 à 60 Dwergganzen in het Oudeland over-winteren. Dan is er veel internationale belangstelling voor het Oudeland en komen vogelaars uit België en Frankrijk hier naar toe om van de Dwergganzen te genieten.
Twee weken geleden had ik geluk. Vlak bij mijn woning in het Oudeland zaten drie Wilde Zwanen, ook een echte wintergast die broedt in het noorden van Europa. Dit was echt wel een gelukje want zo vaak zien we die niet in het Oudeland. De Wilde Zwaan heeft een zwarte snavel die voor een groot deel ook geel is. Dit geel loopt ver door tot aan de punt van de snavel. Hij is daardoor makkelijk te onderscheiden van de algemene Knobbelzwaan die een oranje – rode snavel heeft.
Bij de eenden denk ik als het om overwinteraars gaat vooral aan Zaagbekken, grote groepen Wintertalingen en aan Pijlstaarten. Kijkt u maar eens in een goed vogelboek, dan zult u ontdekken dat ook dat prachtige dieren zijn.
Bij de reigers en de rallen zijn er een paar soorten die ik toch nog even noem. Het zijn geen echte overwinteraars, want ze broeden ook in ons land, maar komen ’s winters vaker voor of zijn beter zichtbaar. De Grote Zilverreiger is helemaal wit en heeft een gele snavel. Het is een imposante vogel. De Roerdomp en de Waterral zijn ook regelmatig in het Oudeland te zien. Als het vriest of als er sneeuw ligt hebben ze het moeilijk en zoeken ze voedsel op de laatste plekken die sneeuw- en ijsvrij zijn. Ze zijn daardoor makkelijker waar te nemen.

Beheer
Om al die wintergasten op te kunnen vangen is het belangrijk om te zorgen voor rust en voor voldoende voedsel. Rust is er in het Oudeland voldoende. Het gebied is groot genoeg en goed te overzien vanaf de polderwegen die er omheen lopen. Het grasland is niet toegankelijk en daardoor heel geschikt voor overwinterende ganzen om voedsel te zoeken. De ganzen zijn goed gewend aan mensen op de polderwegen. Ze weten dat daar mensen lopen en dat geeft nauwelijks verontrusting meer. Samen met onze gebruikers uit de streek zorgen we er voor dat het grasland kort de winter in gaat. Begin november gaat het vee op stal en is het Oudeland leeg. Het gras groeit dan nog een poosje door en juist dit malse gras wordt door de ganzen graag gegeten. Er staat voldoende gras voor de ganzen om de winter door te komen

Waar naar toe
Het Oudeland van Strijen ligt ten noordwesten van het dorp Strijen in de Hoeksche Waard. Een goed beginpunt voor een excursie is de vogelobservatiepost in het oude gemaal bij Hoekseweg nr. 8. Vanuit dit gerenoveerde gebouw kan je het noordelijk deel van het reservaat heel goed overzien. Omdat er dichtbij het gebouw een grote plas ligt is daar altijd heel veel te zien. Na je bezoek aan de observatiepost is het de moeite waard om vanaf de polderwegen de zuidelijker gelegen delen van het reservaat te gaan bekijken. Je kunt dan volop genieten van de weidsheid en de rust die het Oudeland te bieden heeft.