Door boswachter Yvonne van der Meer

In Nederland begint het nieuwe jaar in het winterseizoen. Hoewel het op dit moment vrij zacht is, kan het in januari en februari bar koud zijn. In onze beleving lijkt de natuur in de wintermaanden stil te staan. Hoe langer de kou en sneeuw aan houden, hoe meer wij verlangen naar de lente, naar nieuw leven.

Maar, waarom verlangen wij naar iets dat er al is? Want, hoe koud het ook is of nog gaat worden deze maanden, de eerste tekenen van de lente en van nieuw leven zijn er al!
Neem bijvoorbeeld de bosuil. Deze vroege vogel zit midden in de paartijd of zit nu zelfs al te broeden.
Voor de vossen is ranstijd net begonnen. Je kunt de mannetjes horen ‘blaffen’. Met dit angstwekkende geluid, bekend van menige griezelfilm, bakenen zij hun territorium af en imponeren ze de vrouwtjes.
Zelfs de bomen hebben het drukker dan je denk. Met dikke knoppen aan hun takken bereiden zij zich reeds voor op de komende lente.

De hazelaar spant wat dat betreft de kroon. Deze prachtige struik is de eerste bloeier van het jaar. Hoe koud het ook is, in deze tijd van het jaar kun je de hazelaar in bloei verwachten.

In Hollands Duin vind je hem vooral op de wat vochtiger plekken, langs de bosranden in de binnenduinrand. Hier is het een welkome soort. Het blad dat hij laat vallen, vormt een goede voedselrijke bodem. Het maakt de bodem niet zuur. Daar profiteren niet alleen veel planten van. Zodra de hazelaar na de bloei vrucht draagt, doen veel dieren, zoals vogels en muizen, maar ook reeën zich te goed aan deze vruchten, de hazelnoten.

De hazelaar bloeit dus als hij nog geen blad draagt. Het is zoals je dat noemt een echte ‘naaktbloeier’. Voor mij klinkt dit erg onaantrekkelijk in dit jaargetijde…

Maar, het is prachtig om te zien. De struik is tweeslachtig. Dat wil zeggen: Hij draagt zowel de manlijke als de vrouwelijke bloemen op dezelfde struik. De manlijk bloem is de zogenaamde ‘snottebel’ waarmee hij stuifmeel produceert. De vrouwelijk bloemetjes blijven, goed beschermd tegen de kou, als een klein bolletje in elkaar zitten. De kroonblaadjes kan je niet zien. Het enige dat naar buiten steekt, zijn de paars-rood gekleurde stempels die het stuifmeel moeten opvangen. Als lange wimpers lonken ze naar de lente.

Dus kijk goed om je heen als je buiten bent: Het is al begonnen!