Damhert tijdens de damherten- en reeëntelling in 2018

door boswachter Mark

Duinen worden gevormd door zon, wind, zand en water. De Nederlandse duinen zijn een heel waardevol natuurgebied waar een enorme hoeveelheid verschillende soorten planten en dieren voorkomt. Zeldzame soorten, bijzondere soorten, mooie soorten, algemene soorten: het is een feest van verscheidenheid. Maar een dergelijke rijkdom is niet vanzelfsprekend.

Door het gebruik van fossiele brandstoffen in de industrie, landbouw en transport brengen we voedingstoffen uit de tijd van dinosaurussen in de natuur. Hierdoor groeien met name grassen en struiken sneller en dreigt het duin overwoekerd te worden. Om deze invloed te compenseren wordt er in Hollands Duin geplagd, gemaaid en begraasd.

Dieren en planten tellen
Boswachters houden samen met vele vrijwilligers in de gaten hoe diverse soorten planten en dieren zich ontwikkelen. Zo kunnen we zien of het samenspel van zon, wind, water en zand nog wel voldoende intact blijft.

Over een aantal zoogdieren die we tellen gaat het volgende filmpje.

Konijn
Twee keer per jaar rijden we met auto’s vaste routes en tellen we de konijnen die in de koplampen verschijnen. Sinds de uitbraak van de door mensen geïntroduceerde konijnenziekten myxomatose in de jaren ’60 en VHS in de jaren ’90 is de konijnenstand flink achteruit gegaan. In 2004 was nog maar een derde over van de stand uit 1994. De laatste jaren zien we dat de konijnenstand zich langzaam herstelt.

Grote grazers
Omdat de konijnen hun werk als grazers en gravers onvoldoende konden doen en het duin dicht dreigde te groeien zijn er Schotse hooglanders ingezet als alternatieve grazers. Nu werken konijnen en koeien samen aan het in beweging houden van de duinen.

Ree en damhert
Aan het begin van de twintigste eeuw kwamen reeën alleen voor in Limburg en op de Veluwe. Sinds de jaren ’60 zien we dat ook in het duin het ree zijn intrede heeft gedaan. Mede door de aanleg van bossen hebben de reeën vanuit Duitsland heel Nederland als leefgebied weten te benutten. In Nederland leven nu zo’n 70.000 dieren.

Sinds een aantal jaar neemt ook het aantal damherten in de duinen flink toe. Damherten en reeën zijn prachtige dieren die een waardevolle plek hebben in de duinnatuur. Daarnaast is het ook geweldig tijdens een tocht door de natuur van Hollands Duin om oog in oog te staan met zulke grote wilde dieren.

Maar dergelijk grote zoogdieren in een drukbevolkte omgeving vraagt om speciale zorg. Sinds een aantal jaar worden in hun hele leefgebied, van Hoek van Holland tot IJmuiden, de reeën en damherten ieder jaar geteld. Doel is om de trend in het aantal dieren in de gaten te houden. Hoe we met deze grote zoogdieren omgaan is aan de politieke bestuurders van de provincie.

Als boswachter vind ik het fantastisch dat ons publiek deze prachtige dieren kan zien en zijn ze een aanwinst voor onze Zuid-Hollandse natuur.