Door gastblogger vrijwilliger Monique van den Bogert en boswachter Jenny van Leeuwen

Een aantal jaar geleden werd ik uitgedaagd om onvoorbereid 5 kilometer hard te lopen in het Haagse Bos tijdens een hardloopmanifestatie. Dat moest te doen zijn, dacht ik. Maar tijdens het tweede gedeelte in richting van de Grote Vijver kreeg ik het zwaar. Tot overmaat van ramp klom het terrein ook nog. Duinen? Nee, dus. Een collega vertelde dat ik over Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog heen geploeterd was.

Nieuwsgierig geworden ging ik terug naar het bos. Mijn wandeling begon iets voorbij de plek waar het water de Laan van Nieuw Oost Indië kruist. Omdat de Duitsers bang waren voor een aanval van de Geallieerden vanuit zee, bouwden ze de Atlantikwall, een enorme verdedigingslinie. Heel veel bomen in het Haagse Bos werden gekapt en er werd een tankgracht gegraven. Op deze plek kwam een veldversterking waar een pantserafweergeschut kon worden opgesteld. Zo kon het gebied in combinatie met de tankgracht aaneengesloten worden verdedigd. Tweehonderdvijftig passen in noordelijke richting vinden we de eerste bunker, de geschutsremise (Q), onderdeel van het Widerstandsnest 305, dat een ondersteunende functie had. Het geschut kon tijdens rustiger tijden in deze bunker op balken worden gereden en opgeborgen.

Langs de volgende kruising van paden ligt een onderkomen voor manschappen (S). Aan het antenne aansluitstuk dat nog aanwezig is, valt op te maken dat er radio- en telefoonapparatuur aanwezig was voor de onderlinge communicatie, zoals bunkertelefoons. Ernaast bevindt zich de keukenbunker met opslagruimtes voor voorraden en een ruimte voor een veldkeuken of fornuis (T). Hier kon het eten voor de manschappen worden uitgereikt.

Omdat het te duur was om ze af te breken, zijn de bunkers onder een laag aarde bedolven en uiteindelijk volledig begroeid. Hoewel er nauwelijks wat van ze te zien is, zijn het rijksmonumenten. Vooral de keukenbunker; daar zijn er niet zoveel van gebouwd. Ook zijn ze waardevol voor de vleermuizen, die er een slaapplek vinden.

Verderop bevindt zich nog de munitiebunker (R) met dikke muren en een dak van zo’n drieënhalve meter. De Leidsestraatweg richting Wassenaar aflopend, kwam ik langs de zware kanonkazemat (U) tegen ter hoogte van Chateau Bleu. Hier is ook de verbinding met Clingendael waar Seyss Inquart zich ophield en waar de tankgracht en de Atlantikwall doorliepen.

Het willen vernietigen van dit voor de Duitsers belangrijke grondgebied leidde tot het vergissingsbombardement van het Bezuidenhout, dat 2 maart weer is herdacht in de wijk.

Wat ik niet kon vinden was de inkerving in een boom, die door een zich kennelijk vervelende Duitse soldaat werd gemaakt. Tijdens de excursie “Tijdreis door het Haagse Bos” wees boswachter Jenny ons op deze boom en toen was het plaatje compleet.

Toevoeging van Boswachter Jenny van Leeuwen:

Op 6 april zal ik weer een Tijdreis door het Haagse Bos begeleiden. Dit vind ik altijd een van de mooiste excursies om te doen, omdat het verhaal van het Haagse Bos heel bijzonder is! Het Haagse Bos vertelt haar eigen verhaal, haar reis door de tijd. De Tweede Wereldoorlog is een onderdeel van deze geschiedenis, welke diepe en duidelijke sporen naliet. Als je goed kijkt, zijn er nog veel meer sporen te vinden naar het verleden en sommige van veel verder terug. Op 6 april volgen we deze sporen door het verleden via de Tijdreis. Opgeven via: www.staatsbosbeheer.nl/haagsebos en klik op activiteiten.