Enge geluiden;
In december en januari kan je tijdens een vroege ochtendwandeling of een late avondwandeling in het duin angstaanjagende geluiden horen, geluiden die je kippenvel kunnen bezorgen. Deze geluiden doen denken aan bijvoorbeeld een enge scène in het bos van een griezelfilm.

Maar wees gerust…….

Het is namelijk de bosuil die in deze periode op zoek is naar een partner.
Met een schril “oehoeoehoe” geluid roept het mannetje vanaf zijn roestplek. Vaak een wat beschutte tak of een holte in een boom is. Hij hoopt dat het geroep beantwoord wordt met het ijzig gekrijs van het vrouwtje.

Zodra ze elkaar de liefde hebben bewezen, begint het broeden. Dit kan al in februari plaats vinden. De bosuil legt 3 tot 4 eieren, die veel weg hebben van pingpongballetjes. Het nest is veelal in een boomholte maar ze maken ook dankbaar gebruik van een uilennestkast, vooral handig omdat bomen met holtes nogal schaars zijn.
Na ongeveer 28 á 30 dagen komen de eieren uit en begint er een drukke periode voor het mannetje. Het voedsel moet worden aangeleverd voor de jongen. De jacht naar prooidieren vindt ’s nachts plaats en het menu bestaat voornamelijk uit muizen, kikkers, padden en kleine vogeltjes.

Bosuil (Strix aluco) -gevangenschap- foto Mark kras

Net zoals bij andere uilen heeft de bosuil een breed afgeplat gezicht waarin de ogen naar voren staan gericht. Door deze stand van de ogen kunnen ze nauwkeurig afstanden inschatten en ook door de grootte van de ogen kunnen ze in het donker optimaal gebruik maken van bijvoorbeeld het maanlicht. Iets wat minder goed opvalt maar eveneens net zo belangrijk is, is het formaat van de oren. De bosuil heeft relatief grote oren die ervoor zorgen dat ze een uitstekend gehoor hebben, dit tezamen maakt het dier gespecialiseerd als nachtelijke jager.

Na ongeveer 5 weken en vele prooidieren later, verlaten de jongen het nest en zijn ze vaak terug te vinden op een tak in de buurt van het nest. Hierdoor worden ze ook wel “takkelingen” genoemd. Hierop volgend blijven ze nog ongeveer 3 maanden in buurt van hun ouders, maar ze moeten ze wel zelf aan voedsel zien te komen. Als ’takkeling’ zijn de jonge uilen nogal makkelijke prooien voor bijvoorbeeld de havik.

Bosuil (Strix aluco) ‘Takkeling’ foto Mark Kras

In Hollands Duin komen verschillende soorten uilen voor. In het duingebied leven voornamelijk de Bosuil en de Ransuil, maar ook de Velduil kom je er tegen tijdens de vogeltrek. De Steenuil komt voornamelijk in de polders voor maar ook de Kerkuil word hier steeds vaker gezien.

Ransuil (Asio otus) foto Mark Kras

Blije kinderen
In deze periode is het ook weer tijd voor de Nationale Voorleesdagen en toevallig gaat dit jaar het verhaal in de bibliotheek van Wassenaar over een uil. Er wordt voorgelezen uit het boek: ‘Mama kwijt!’ . Het boek gaat over een babyuiltje (uilskuiken) die al slapend uit het nest valt en hierdoor zijn mama kwijt raakt. Gelukkig komt het uiltje in het bos een behulpzame eekhoorn tegen die wel wil helpen met zoeken, maar dan moet het uiltje wel de juiste aanwijzingen geven. Zo komt het tweetal eerst bij een beer (groot formaat), een haas (grote oren) en een kikker (grote ogen) terecht Gelukkig weten ze met behulp van de kikker het uiltje weer te herenigen met zijn moeder.

Aanleiding voor de bibliotheek Wassenaar-Voorschoten om boswachter Thomas Peek uit te nodigen om de voorleesgroep wat meer te komen vertellen over uilen. Binnen 3 tellen waren ongeveer 40 kinderen één en al oor toen er 3 opgezette uilen en een doos vol uilenbraakballen tevoorschijn kwamen. Want niets is immers zo verrassend als de hoeveelheid en de diversiteit aan botjes die er uit een braakbal kunnen komen. Zo troffen we ratten-, muizen-, vogel- en zelfs botten van een mol aan.

Braakbal van een kerkuil (Tyto alba) met restanten van een mol (Talpa europaea), foto Mark Kras

Na afloop van het pluizen, kregen de kinderen een uilenkleurplaat mee voor thuis en mochten ze met de opgezette uilen op de foto.
Het was een groot succes en vanochtend kwam er naar aanleiding van deze activiteit, een reservering voor boswachter Thomas om het op een school nog eens dunnetjes over te doen.

(meer info en geluid op www.vogelbescherming.nl)