www.boswachtersblog.nl/ Vlieland

Hiep hoi, er zijn weer konijnen op Vlieland

9 januari 2023 Boswachter Anke Bruin-Kommerij in Vlieland
duinkonijn

Duinkonijn verstopt in de kruipwilg. Foto Antoinet de Jong

Eindelijk is het zover; dit weekend kwamen er 26 konijnen, onder strikte condities en met de nodige vergunningen, vanaf de Maasvlakte naar de Vlielandse duinen. Lees hier over het hoe en waarom.

Duinkonijnen horen erbij op Vlieland

Al meer dan 25 jaar is het aantal duinkonijnen op Vlieland zo laag, dat het niet waarschijnlijk is, dat ze op eigen kracht zich nog kunnen vermeerderen. De oorzaken zijn divers; konijnenziektes, zoals myxomatose, VHS en VHD. Maar ook de vergrassing en verruiging van het duin hebben er voor gezorgd, dat we bijna geen duinkonijnen meer zien. Want konijnen houden van kort gras met her en der open zand.

Naast dat het gewoon erg leuk is om ze te zien, hebben ze ook een belangrijke rol in het duingebied. Dat heet een sleutelrol. Als er bijna geen konijnen meer zijn, hebben de tapuiten het ook moeilijk, want deze vogels broeden graag in verlaten konijnenholen, net als de bergeend. Zandhagedissen profiteren ook van verlaten konijnenholen. Als er geen kale zandplekken meer zijn in het duin, dan kan ook het duinviooltje zich niet goed ontwikkelen. Het duinviooltje is weer de waardplant voor de duinparelmoervlinder. Deze vlinder zet haar eitjes graag af op duinviooltjes.

Daarom is het dus belangrijk om in actie te komen en dat hebben we dan ook gedaan. In het Natura 2000 beheerplan is opgenomen dat we konijnen mogen bijplaatsen. Dat vraagt een enorme voorbereiding van overleg, onderzoek, vergunningen aanvragen en krijgen. Het is niet toegestaan om zomaar even wat konijnen ergens te vangen en hier weer los te laten.

Van de Maasvlakte naar de Vlielander duinen

Staatsbosbeheer heeft in opdracht van de Provincie Fryslân konijnen vanuit de Maasvlakte bijgeplaatst op Vlieland. Hier is veel voorbereiding aan vooraf gegaan. Zo is DNA onderzocht en zijn bloedmonsters afgenomen. Daarvoor zijn ook twee konijnenexperts ingeschakeld die o.a. gekeken hebben naar genetische effecten en sociale aspecten in de konijnenpopulaties. We willen immers geen Vlaamse reuzen, maar duinkonijnen die hier ook echt het duin openhouden. De 26 konijnen zijn bijgeplaatst in burchten in de Vlielandse duinen en worden goed in de gaten gehouden.

Als alles goed gaat, dan gaan we de komende twee jaar elk jaar nog eens 20 a 30 konijnen bijplaatsen. De konijnen komen van de Maasvlakte. Hier leven nog hoge dichtheden konijnen, en ondanks de industrie is hun leefomgeving vergelijkbaar met kustduin. Op de Maasvlakte worden jaarlijkse enkele duizenden konijnen geschoten in het kader van schadebestrijding.

Hoe gaat dat dan?

Het welzijn van het konijn speelt een grote rol in dit plan. Het vangen vindt plaats met fretten door een ervaren fretteur. Deze laat de fret het konijn zijn hol uitjagen, in een net. Daarna wordt het konijn in een kist met hooi geplaatst, afzonderlijk van elkaar. Zo ervaart het konijn dus de minste stress. De dieren worden vervolgens naar Vlieland gebracht. Ze zitten in kisten in een bus die ook de gewone veerboot op gaat.

Voor fretteren is gekozen omdat er geen andere manier bekend is om in zo kort mogelijke periode een groot aantal konijnen te vangen. Met klepvallen gaat het veel langer duren om een aantal bij elkaar te krijgen. Op de Maasvlakte is fretteren een eerder toegepaste methode waarna de gevangen konijnen succesvol zijn verplaatst naar de Zuid-Hollandse duinen.

De 26 konijnen zijn per sociale groep in kunstburchten (uitgegraven holen) op 50 meter afstand van elkaar uitgezet. In elke burcht zit ook een prop hooi, als voedsel voor het eerste moment. Er is voldoende beschutting gecreëerd tegen weersinvloeden. Denk aan takkenbossen. Het uitzetten gebeurt in de schermer omdat dat de minste stress geeft. Dit komt ook logistiek het beste uit: zo kort mogelijk de dieren gevangen houden en zo snel mogelijk uitzetten.

Duinkonijn
Één van de 26 Rotterdamse duinkonijnen krijgt de vrijheid op Vlieland (foto Pieter Sjoerdsma)

En nu?

De konijnen worden nu al twee maal per jaar gemonitord, maar de nieuwe konijnen worden extra in de gaten gehouden. Dat gebeurt door observatie, kijken waar nieuwe holen ontstaan, en keuteltellingen. Ook zijn er een aantal wildcamera’s geplaatst. Jagen op konijnen is voorlopig niet aan de orde. Pas als het aantal konijnen weer groot is en ze aantoonbare schade op zouden leveren zou dat kunnen, maar de kans hierop is op Vlieland bijzonder klein in de nabije toekomst.

Er is meer dan voldoende voedsel voor ze en door de begrazing zullen er juist weer meer typische duinplanten komen. Zoals het duinviooltje bijvoorbeeld. Daar heeft het konijn geen belangstelling voor. Wil je meer lezen over de verschillen tussen de diverse grazers  lees dan de nieuwsbrief.

Gaan ze het redden?

Dat weten we natuurlijk niet 100%. We doen er echt alles aan om dat te bewerkstelligen. Het is een stressvolle onderneming voor de konijnen. Maar als we zouden denken dat het onverantwoord zou zijn, dan zouden we het niet doen. Laten we hopen dat ze zich hier snel thuis gaan voelen, en dat ze ook gaan doen waar ze erg goed in zijn; het duin openhouden en voortplanten.

 

reageren

geef een reactie

  • Gerbrich
    22 juni 2024 om 11:47

    Hoi Anke, leuk artikel! Ik las dat er meer konijnen uitgezet zouden worden als het goed ging. Ik kan niet terugvinden wat de evaluatie begin 2024 is geweest. Hoe gaat het nu met de Vlielander flaporen?

  • Ilse Cameron
    14 augustus 2023 om 22:44

    Hoi Anke, ik lees net het artikel in het AD. Heel leuk om te lezen dat het goed lijkt te gaan met de Rotterdammerts! 😀

  • Tiny van der Knaap
    3 april 2023 om 13:09

    Wat heb ik genoten van de konijnen ’s morgens vroeg met Maarten in de
    duinen.

  • Aniko
    27 januari 2023 om 00:55

    Goh, dat is goed nieuws! Ik mis die konijnenkeuteltjes al jaren ; )

  • Ria
    10 januari 2023 om 15:17

    Uiteraard deed mij dat ook goed, ik luisterde gisteren naar radio 5 en hoorde het bericht over deze actie ook daar!!!

  • Berend J
    10 januari 2023 om 14:20

    Mooi: Bij de konijnen af! dan hebben we over een paar jaar weer een respectvol aantal. Mooie actie. Zo’n 10 jaar geleden heb ik nog eens een haas gezien bij het watergebouw, maar daarna nooit meer. Gaan die ook weer uitgezet worden?
    #Anke, stuur je een persoonlijk bericht over de blog.

  • Martijn van Heeringen
    9 januari 2023 om 22:34

    U schrijft “Jagen op konijnen is voorlopig niet aan de orde. Pas als het aantal konijnen weer groot is en ze aantoonbare schade op zouden leveren zou dat kunnen, maar de kans hierop is op Vlieland bijzonder klein in de nabije toekomst.”

    Omdat u meldt dat er voor de konijnen genoeg te eten is, ga ik ervanuit dat u bedoelt met “de kans hierop” dat de kans op aantoonbare schade (van konijnen op de natuur) in de nabije toekomst klein is. U spreekt van de voordelen van konijnen voor het natuurlandschap. Allemaal heel mooi, maar ieder voordeel heeft zijn nadeel. Er is meer dan alleen duinlandschap op Vlieland. Over de nadelen lees ik niets. Belangrijker nog: hoe kunt u weten dat de kans klein zal zijn op aantoonbare schade aan het landschap, als het aantal konijnen exponentieel zal toenemen? De natuur is immers complex en een maakbare natuur kan snel uit de klauwen lopen, of heb ik het mis?

    • Boswachter Anke Bruin-Kommerij
      10 januari 2023 om 11:11

      Dag Martijn,
      Er is inderdaad voorlopig meer dan voldoende voedsel voor de konijnen. Wij zien geen nadeel in het bijplaatsen van duinkonijnen, maar juist enorme voordelen. Oorspronkelijk is Vlieland een aaneengesloten duingebied. De bossen zijn immers ooit aangeplant. Vroeger werd er wel schade aangericht door duizenden konijnen, het eiland verstoof aan alle kanten. De situatie is nu dus omgekeerd. Er moet weer meer dynamiek in het binnenduin komen. Met het uitzetten van de konijnen helpen we de natuur een handje, de natuur moet het nu verder weer zelf doen. Natuur is zeker complex, maar in dit geval zal het dus niet uit de hand lopen. Daar zijn we van overtuigd, zeker na jarenlang onderzoek door deskundigen.

  • Marja & Pim
    9 januari 2023 om 19:48

    In februari komen we struinen door de Vlielandse duinen en hopen we ze te zien!

  • Ilse Cameron
    9 januari 2023 om 19:20

    Daar zijn ze dan! Ben zeer benieuwd naar de ontwikkelingen! Best een verschil in habitat voor ze, spannend.

    Veel succes en plezier met het monitoren!

  • Piet (Alkmaar)
    9 januari 2023 om 14:50

    Want het perspectiefvol bericht: tijdens de vele wandelingen in de 80- er jaren genoten onze kinderen als peuter van het spelletje “wie telt er de meeste konijnen?”. Hopelijk kunnen we dat gauw ook met onze kleinkinderen gaan doen!
    Heel leuk TV-item, Anke!

  • Ria
    9 januari 2023 om 11:53

    Wat een prachtig nieuws aan het begin van een heel nieuw jaar.
    Dat het mooi nieuw leven mag geven!

  • Ruud
    9 januari 2023 om 11:27

    Na WO II liepen er ook witte en zwarte konijnen rond. Afstammelingen van vrij gelaten konijnen. Deze waren eigenlijk gevorderd door de Duitsers. In de jaren tachtig waren er nog steeds afstammelingen van deze konijnen die vrij rond liepen in de duinen.

  • Nel
    9 januari 2023 om 10:26

    Geweldig , mooi weer konijnen in het duin

  • Jaap
    9 januari 2023 om 09:57

    Fijn dat het beeld van vroeger, 40 jaar geleden, weer terug komt. Althans dat hopen we. Ik kijk er naar uit in oktober, misschien is er dan al wat vooruitgang waar te nemen.

  • Magda Brouwer
    9 januari 2023 om 09:30

    Fantastisch dat er zo veel werk wordt verricht met als gevolg dat er weer meer KONIJNEN op Vlieland komen. Ze horen er zo in t beeld van de duinen. … naar de must van de natuur. Genieten weet voor iedereen

  • Inge
    9 januari 2023 om 09:25

    Wat een goede actie. Heel veel succes!

    • Rob Donia
      9 januari 2023 om 09:55

      Eindelijk komt hopelijk het vertrouwde beeld in de duinen weer terug. Succes !!!

i

Mis geen enkel bericht van dit boswachtersblog