Collega Carl Zuhorn ‘is van de vogels’. Hieronder zijn verslag van een heel bijzondere waarneming: een Sneeuwuil.

Op 30 december 2013 maakte ik in tijdens mijn kerstvakantie, zoals eigenlijk zo vaak, een rondje over het eiland om naar vogels te kijken.
In de wintermaanden is er op Vlieland in de duinen meestal niet zo heel veel te zien, laat staan iets spectaculairs.
Mijn ritje eindigde dan ook – na bij de Kroonspolders te zijn geweest – op het Noordzeestrand. Hier speur ik meestal nog wat dammen af, op zoek naar gekleurringde meeuwen, drieteenstrandlopers en scholeksters. Doordat die door onderzoekers van een individueel herkenbare ring zijn voorzien, valt precies na te gaan waar deze gemerkte vogels zich tijdens hun (vaak lange ..!) leven hebben opgehouden. Maar jammer, ook dit uitstapje naar het strand leverde nul komma, nul op, dus bij de overgang van het Pad van 20 ging ik het strand maar weer af.
Rijdend over het Pad van 20 joeg er nog wel een onvolwassen blauwe kiekendief, een roofvogel met een spanwijdte van iets meer dan een meter, voor de auto langs.
Iets voorbij de veekraal van de schotse hooglanders, onderdeel van het begrazingsproject, zie ik terwijl ik er al voorbij ben ineens in een flits iets wits achter een helmpol. Een plastic tasje, afval? Toch de auto maar even in de achteruit en met de kijker kijken wat het is. Mijn hart begint opeens heel snel te kloppen en de adrenaline stijgt tot een kookpunt: een Sneeuwuil!!
Een super zeldzaamheid; heel snel handelen nu. Eerst vastleggen, bewijsplaatjes maken. Makkelijker gezegd dan gedaan, want ik tril van opwinding. Ik leg de rijstzak, die ik als cameraondersteuning in de auto heb liggen, op de voorzichtig geopende raampost. Met mijn telescoop zoom ik trillend in op de uil. Vervolgens druk ik mijn digitale camera tegen de lens en maak zo een aantal foto’s met een vergroting van ruim 30 maal. Geen superkwaliteit, eigenlijk zijn ze gewoon vaag, maar binnen is binnen. Ik heb dus een paar redelijke plaatjes geschoten, maar wat nu? Vogelvrienden en collega’s van Staatsbosbeheer bellen of sms’en. Ik kies voor het laatste en stuur mijn collega’s en bevriende vogelaars een sms: ‘Sneeuwuil kraal padv20.’ Kort maar bondig.
Terwijl ik op mijn smartphone via de moderne app’jes zoals Twitter, Waarneming.nl en Dutchbirdalerts de rest van Nederland op de hoogte breng van de waarneming en een zeer wazige foto plaats, komen de eerste reacties al binnen.
In het veld weet ik dan al dat dit de eerste waarneming is van een Sneeuwuil voor Vlieland. Het 18e bekende geval voor Nederland. De laatste twichbare Sneeuwuil in Nederland was van 13 november 2008 tot en met 22 maart 2009. Deze vogel verbleef op Texel en is toen ongezien in een dag/nacht tijd naar Terschelling gevlogen, en ook nog op Ameland en in Denemarken gezien.
Ondertussen wordt er druk gespeculeerd over de herkomst van de Vlielandse vogel. Hij is in elk geval op 28 december 2013 op de noordoostpunt van Texel gezien en gefotografeerd. Is het een ontsnapte vogel? Mogelijk, Sneeuwuilen zijn sinds de Harry Potter-films erg populair en worden jammer genoeg veel in kooien gehouden. Daar horen ze natuurlijk niet. De op Vlieland waargenomen vogel toont echter totaal geen tekenen van gevangenschap en heeft ook geen valkeniersleertjes.
Het gaat bij deze eerste waarneming voor Vlieland om een onvolwassen vogel die waarschijnlijk in 2013 uit het ei is gekropen.
Sneeuwuilen komen voor in de toendragebieden van het uiterste noorden van Scandinavië, Rusland en Noord-Amerika en Canada.
De Vlielandse Sneeuwuil verbleef vanaf 30 december 2013 tot tenminste 6 januari 2014 in de Vallei van het Veen. We gaan proberen erachter te komen wat zijn dieet is geweest tijdens zijn verblijf op Vlieland. Op Vlieland zal het dieet naar verwachting vooral bestaan uit Bosmuis, Dwergmuis, Bruine Rat, Konijn, en misschien zo nu en dan een vogel.

Carl Zuhorn c.zuhorn@staatsbosbeheer.nl

Carl heeft ook een filmpje kunnen maken van de sneeuwuil die gepest wordt door een slechtvalk en dat is hier te zien: http://www.youtube.com/watch?v=aGEy8qJA70k ©Carl Zuhorn