Een aantal jaar geleden zag ik op Instagram een onderwerp dat ik nog nooit in levenden lijve had gezien. Laat staan mooi op de foto gezet. Dit onderwerp kwam linea recta boven aan mijn te fotograferen lijstje. Het duurde echter nog twee jaar voordat dit gebeurde. Eindeloos door de bossen speuren, op zoek naar een beest dat vleugels, zes hakige poten en enorme geweien heeft. Ik heb het natuurlijk over de kever het vliegend hert. Een ongelofelijk indrukwekkend groot insect dat wanneer je hem ziet, je direct weet waar hij zijn naam aan te danken heeft.

Al in de laatste week van mei kreeg ik een berichtje dat het vliegend hert alweer gezien was. Meteen begon mijn natuurhart sneller te kloppen. Ik ben diezelfde avond nog op zoek gegaan naar de locaties waar ze afgelopen jaren gezien zijn. Helaas vond ik ze niet, en ook de avonden erna waren geen succes. Eindeloos door de eikenbossen lopen en alle individuele bomen van beneden naar boven afspeuren om maar de kever te vinden. Uiteindelijk heb ik het een aantal dagen laten rusten tot ik wat meer beelden op Instagram langs zag komen. Op 10 juni gaf ik een wildexcursie in de bossen bij Vierhouten. Toen we aan het wildspotten waren viel mijn ook op een zwart stipje op een eik. Direct met de verrekijker bevestigen wat ik al dacht, een vliegend hert! De eerst van het jaar! Sindsdien ben ik alweer meerdere keren met de camera op pad gegaan.

De mooiste ontmoeting dit jaar is toch wel de zoektocht van afgelopen zaterdag. Zo’n 25 graden en een flinke dosis zon, goed warme omstandigheden waarbij vliegende herten lekker actief zijn. Ik wandelde samen met mijn trouwe viervoeter de eikenbossen af om te kijken waar de insecten zich begaven. Na flink wat kilometers gemaakt te hebben had ik nog geen hert gezien. Ik besloot mijn hond een slok water te geven. Op dat moment hoor ik achter mij iets op de grond vallen. Ik draai me uit nieuwsgierigheid om en zie eindelijk een groot mannetjes vliegend hert op zijn rug liggen. Ik kijk omhoog en zie dat de beuk, waarnaast ik gehurkt zat, vol met vliegende herten zat! Het eerste wat ik denk is, dit is een beuk, normaal zitten ze in eiken toch? Uiteindelijk zie ik een groot bijennest boven in de beuk waar de vliegende herten blijkbaar door de zoetigheid op af zijn gekomen. Snel de hond opzijzetten, camera pakken en de vliegende herten vastleggen. Het fascineert mij altijd dat er een enorm verschil in grootte tussen de mannetjes is. Sommige zijn een ‘kleine’ 5 centimeter terwijl de grootste tegen de 9 centimeter aan zitten. De mannetjes zijn goed te onderscheiden van de vrouwtjes. Voornamelijk doordat de mannetjes enorme ‘geweien’ hebben. Dit zijn eigenlijk kaken maar ze hebben de vorm van geweien van herten. Vrouwtjes hebben kleine zwarte kaken waarmee ze de bast van bomen openknippen. Hierdoor komen er sappen vrij waar zij, hoornaars en vlinders van genieten.

Tijdens het fotograferen hoor ik een licht gekraak boven mij. Het geluid komt van twee mannetjes die tegen elkaar strijden om het vrouwtje wat ernaast zit. Ze proberen elkaar met hun kaken uit de bomen te gooien. Ik zet snel een stap opzij omdat ze precies boven mij aan het vechten zijn. Precies op tijd ook want niet veel later valt 1 van de twee mannetjes naar beneden. Daar ligt hij dan, verslagen op zijn rug zonder enige vorm van leven. Het valt op dat ook aan de onderkant de kever goed beschermd is door een hard pantser versierd met een goudkleurige harige krans om zijn halsschild. Deze is overigens ook aan de bovenkant te zien. Na een paar seconden begint hij flink te bewegen en komt weer op zijn poten. Hij loopt in rap tempo terug naar de beuk waar hij met zijn hakige pootjes de gladde boom beklimt voor een tweede ronde. Aan alle zes zijn pootjes zitten twee weerhaakjes waardoor ze zelfs op de gladde bast van de beuk genoeg grip hebben om omhoog te klimmen.

Het valt mij op dat met dit warme weer, de insecten zelfs overdag extreem actief zijn. Mijn ervaring was dat ze dit vooral in de avonduren zijn. Over het algemeen zijn ze te vinden tussen eind mei en eind juli. Het blijft een enorme ervaring deze kevers te zien, vooral als je bedenkt dat ze er tussen de 4 en 8 jaar over doen om als volwassen kever door het leven te gaan. Het vrouwtje zet enkele tientallen eitjes af. Dit gebeurt vaak bij eikenstobben waar de schimmel witrot aanwezig is. Dit zet bepaalde stoffen van de eik in tot bruikbare suikers voor de larven die dus jarenlang moeten groeien om hun uiteindelijke vorm te krijgen. Er is een bepaalde temperatuur nodig (13 graden) voor de micro-organismen om de cellulose af te kunnen breken wat dient als voedsel voor de larven. De grootte van de insecten hangt dus ook af van de hoeveelheid voedsel dat ze in hun larve stadium hebben gekregen. Het laatste jaar dat de larve onder de grond zitten verpoppen ze nog één keer, de zomer erna komen ze als volwassen kever boven de grond.

Op warme avonden (temperatuur boven de 16 graden) bestaat de kans dat je de mannetjes ook vliegend tegenkomt. Onder de 16 graden kunnen ze niet vliegen. De vlucht ziet er ook apart uit. Doordat ze zo groot en zwaar zijn vliegen ze namelijk verticaal! Al met al is het dus een waar spektakel om eens op een warme avond te genieten van de activiteiten van het vliegend hert.