Meegluren door de verrekijker van Jaël: de grutto!

De weidevogels zijn weer volop aanwezig in Arkemheen. Dit poldergebied is wijds en open en dat is precies waar weidevogels zich prettig bij voelen. Zo kunnen ze eventuele predatoren al van ver aan zien komen.

Wat weidevogels ook prettig vinden, is dat het gebied plas-dras is. Ze hebben graag een beetje natte voeten.

Plas-dras en gras

In januari zet Staatsbosbeheer het waterpeil trapsgewijs omhoog in het gebied. In april gaat dat, wederom trapsgewijs, iedere week een paar cm. omlaag. Door het water blijft de grond langer koud en groeien er minder grassen. Grassen zorgen namelijk voor een dichte vegetatie. Dit is met name voor de kuikens, ook wel pullen genoemd, niet handig. Die moeten de ruimte hebben om tussen de plantjes door te kunnen lopen. Bovendien zijn grassen windbestuivers en trekken dus geen insecten aan.
Kruiden met bloemen die bestoven moeten worden door insecten, zijn gunstiger voor de weidevogels en dan met name weer de pullen. Een volwassen grutto eet veelal wormen die hij met zijn lange snavel uit de grond trekt. De pullen kunnen dit nog niet want hun snavel is te kort. Bovendien bevatten insecten waardevolle voedingsstoffen voor hen.

Lang leve het bodemleven

Het bodemleven is voor de weidevogels dus erg belangrijk. De wormen in de bodem leven van organische stoffen die ze eten en omzetten naar mineraalrijke grond. Door ruige stalmest uit te rijden gaat het bodemleven er op vooruit. De wormen verzamelen dit organische materiaal aan de oppervlakte en brengen het de grond in, daarna komen de meststoffen beschikbaar voor de planten. Dit in tegenstelling tot gier of drijfmest die in de bodem geïnjecteerd wordt. Deze meststoffen zijn direct beschikbaar voor de planten die dan ook goed gaan groeien.
Je slaat echter de stap van het bodemleven over. Er komen minder wormen en larven in de bodem, de begroeiing wordt te dicht en er komen meer grassen waar weer nauwelijks insecten op af komen. Drie keer verlies voor de weidevogel dus.

Mozaïeken

Het gebied wordt in mozaïek beheerd en laat gemaaid, dit om te zorgen dat er genoeg kuikenland is. Dat ‘mozaïeken’ betekent dat er stukken land zijn die bijvoorbeeld pas vanaf 15 juni gemaaid mogen worden, terwijl sommige stukken nóg later gemaaid worden. Andere delen worden weer beweid met vee.
De combinatie van die nattere en drogere stukken zorgt voor veel variatie in structuur. Deze variatie zorgt weer voor verschillende soorten vegetatie waardoor er zowel schuilmogelijkheid, broedmogelijkheid als foerageermogelijkheid (eten zoeken) is.
Het lijkt voor ons misschien één groot weidegebied maar voor de weidevogels zit er dus juist veel verschil in. En dat vinden ze nu precies zo prettig.

Staatsbosbeheer werkt samen met de boeren die het terrein pachten om het gebied zo optimaal mogelijk te maken voor de weidevogels. En het werkt! De grutto’s gaan hier níet achteruit.
Helaas gaat het niet overal zo goed met de weidevogels. Om ze te behouden zouden we meer weidevogelgebieden moeten hebben met een plas-dras situatie, waar ruige stalmest wordt uitgereden en we laat maaien met mozaïekbeheer.

Meer weten over de weidevogels?

Op 26 mei vanaf 17.20u is er elk uur een uitzending van Buitengewoon op RTV Gelderland over Arkemheen en de weidevogels. Hierin leg ik aan Harm Edens uit hoe het zit met het bodemleven in het gebied. En het is natuurlijk heel schattig om de jonge pullen te zien, kijken dus!

Ps. mocht je de uitzending gemist hebben, dan kan je het altijd nog terugkijken via tv gemist.