Een groep spreeuwen (Bron: Jonathan Leeuwis – Staatsbosbeheer)

In de winter is van alles te zien, soms zelfs beter dan in de zomer! Het helpt om eens met een andere blik te kijken. Met deze kijktips ontdek je volgende keer misschien weer nieuwe dingen. De natuur is namelijk een oneindige speurtocht voor jong en oud.

Laarzen aan, verrekijker mee en speuren maar!
Goede schoenen zijn natuurlijk geen overbodige luxe bij een winterwandeling. Een verrekijker is heel fijn als je iets met meer detail wilt bekijken. Maar ook zonder verrekijker is er genoeg te zien. Let bijvoorbeeld ook eens op de sporen* die je onderweg tegenkomt, zoek nesten in de bomen of kijk eens goed naar de mossen naast het pad. Het is leuk om uit te zoeken welke soorten je tegenkomt, bijvoorbeeld met een boekje of een app, maar ook zonder determinatie is een natuurspeurtocht altijd leuk en leerzaam.
* Later volgt een blog over sporen zoeken.

Nesten van (roof)vogels en eekhoorns
Omdat er in de winter weinig blad aan de bomen zit kun je verder kijken, en dus ook meer zien. Vogelnesten die in de zomer verborgen zijn komen tevoorschijn in de winter. Als je een erg groot nest tegenkomt is deze waarschijnlijk van een roofvogel. Wie weet kan je in het voorjaar wel van een afstand zien welke soort gebruik maakt van dit nest. Zie je in een bosrijke omgeving ineens hoog in de boom een bolvormig nest dicht bij de stam? Die zou goed van een eekhoorn kunnen zijn.

Winterslaap of niet?
Sommige dieren, zoals de egel, gaan in winterslaap om energie te sparen. Anderen blijven de hele winter actief om naar eten te zoeken. Omdat er minder eten beschikbaar is en er weinig blad aan de bomen zit laten ze zich soms beter zien. Tip: loop rustig en zonder geluid te maken of sta een tijdje stil. Wie weet zie je ineens een marter lopen langs een rietkraag of ransuilen samen rustend in de bomen. Geniet (op een respectvolle afstand) van dit soort spontane ontmoetingen! Ook insecten zoals vlinders overwinteren soms als rups in de bijna bladloze stengels (Nature Today).

Wintergasten
Of je nu veel van vogels weet of niet: de winter is een bijzondere tijd om vogels te kijken. Veel vogels trekken elk jaar heen en weer tussen hun broed- en winterleefgebied. Nederland is een geliefde plek om te overwinteren voor veel vogels uit Scandinavië en Oost-Europa. Eenden en ganzen zoals de wintertaling, smient en brandgans overwinteren in natte gebieden, terwijl de keep en koperwiek ook in droge gebieden te vinden zijn. Sommige wintergasten zijn erg bijzonder door hun leefwijze of prachtige kleuren. Tip: ga rustig ergens zitten en kijk wat er allemaal langs komt, dan zie (en hoor!) je vast meer dan je verwacht!

Winterse taferelen
In de winter zijn er natuurlijk ook prachtige beelden te zien, met sneeuw, ijs, hoogwater of een prachtig frisse zonsondergang of zonsopgang. Bij zonsondergang heb je nu ook een goede kans om duizenden spreeuwen te zien zwermen (header foto).

Mossen, korstmossen en schimmels
Heb je wel eens goed naar mossen en schimmels gekeken? We lopen er vaak zo voorbij, maar er leven in Nederland vele duizenden soorten en ze kunnen echt prachtig zijn. Met een loep of macro-camera kun je de vormen nog beter zien. Tip: als je een verrekijker achterstevoren houdt, dicht bij je ogen, werkt het als een loep. Ook korstmossen, die vaak te zien zijn als gekleurde vlekken op stenen of boomschors, kunnen prachtig zijn van dichtbij. Korstmossen zijn een bijzondere samenlevingsvorm van schimmels en blauwalgen of cyanobacteriën. De soorten hebben allebei profijt van deze samenwerking en deze manier van samenwerken wordt een ‘symbiose’ genoemd.

Blogtekst door Vera Praet (Staatsbosbeheer)