In een eerdere blog vertelden we over de plannen die gemaakt werden voor het natuurherstel in het Utrechtse deel van het Binnenveld. Na jaren van voorbereiding zijn we nu gestart met de inrichtingsmaatregelen, de uitvoering in het veld. Dit doen we om de soortenrijkdom aan planten en dieren in het natuurgebied in stand te houden en verder te ontwikkelen. Daarvoor is een ruim en aaneengesloten gebied van natte en botanische graslanden nodig.

Misschien fiets je wel eens over het fietspad langs het Valleikanaal en heb je de grote machines zien staan in de Achterbergse Hooilanden. In dit blog vertel ik je meer over wat deze machines daar doen en waarom ze daar staan.

Grote modderkruiper
Afgelopen weken is de aannemer begonnen met het maaien en schonen van sloten, waarna vervolgens is begonnen met het aanpassen van de sloot langs het Valleikanaal (voorheen de Grift). Dit wordt onder andere gedaan voor de grote modderkruiper. Deze zeldzame vis maakt gebruik van de bermsloot die langs de Achterbergse Hooilanden loopt. De grote modderkruiper zoekt geïsoleerd water (doodlopend) maar waar wel verbinding is met open water, in dit geval het Valleikanaal. Ook gedijt de grote modderkruiper goed in sloten die bestaan uit verschillende oeverprofielen. Daarom wordt de bermsloot daar op aangepast. Er is gekozen voor drie profielen die passen bij het leefgebied: flauw talud, plasdrasberm, en diep water. In de minder diepe delen kunnen ze zich voortplanten en de diepere delen hebben ze nodig omdat die ook in strengere winters deels ijsvrij blijven. Daarnaast worden duikers afgesloten die een open verbinding maken met het Valleikanaal, maar er blijft wel een opening. Deze maatregelen zijn niet alleen geschikt voor de grote modderkruiper, maar ook andere soorten profiteren van zo’n oever, zoals de waterspitsmuis.

Waterhuishouding
Voor de Achterbergse Hooilanden wordt er gewerkt aan een eigen waterhuishouding zodat het kwelwater uit de Utrechtse Heuvelrug langer wordt vastgehouden in het nieuwe natuurgebied. Hiermee kan verdroging en verzuring worden tegengegaan. Zo worden sloten omgelegd en duikers afgekoppeld. Daarnaast zal het gebied door plagwerkzaamheden natter worden. Door deze maatregel wordt de voedselrijke bovenste grondlaag er afgehaald, waardoor de omstandigheden gunstiger worden. Zo krijgen zeldzame planten meer de kans om te groeien. Hopelijk ziet het gebied er over een paar jaar bloemrijk uit!

De Hellen
Ook in Natura 2000-gebied De Hellen wordt gewerkt aan verbetering van de waterhuishouding. Het merendeel van de inrichtingsmaatregelen vindt in het najaar van 2023 plaats, maar waarschijnlijk start de aannemer al eerder met het verwijderen van struiken en bomen. Het gebied is van oudsher ontzettend nat, waardoor bijzonder trilveen en veenmos rietland kon gedijen. Door stikstof depositie is de opslag van bomen en struiken enorm gegroeid, waardoor het steeds meer verandert in moerasbos. Het veenmos rietland heeft daardoor geen kans. Een deel van de opslag wordt daarom verwijderd om de bosontwikkeling terug te dringen.

Om het gebied open te houden en zo de groei van bomen en struiken tegen te gaan, moet het gebied beheerd worden door middel van maaien. In de kern van De Hellen is het zo nat dat we er met het materieel nooit goed bij konden. Daarom wordt dit stuk moerasbos, ook waardevol voor het gebied, met rust gelaten. De locaties waar de struiken en bomen zijn verwijderd, zullen vervolgens mee gemaaid worden met de rest van het gebied, zodat deze stukken zich kunnen ontwikkelen naar trilveen of veenmosrietland. Zo krijgt het weer de kans om als biotoop te fungeren voor bijzondere flora.

Planning en meer informatie
De werkzaamheden gaan door tot de aanvang van het broedseizoen 2023. Na het broedseizoen start in augustus 2023 de 2^e fase, waarbij verder gegaan wordt met de inrichtingsmaatregelen in de Achterbergse Hooilanden. Daarnaast wordt er gewerkt aan een eigen waterhuishouding binnen natuurgebied de Hellen. Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws rondom Binnenveld? Houd dit blog dan in de gaten of bekijk de website waar je ook de nieuwsbrief kunt vinden.