Foto: Pieter van Leeuwen (stichting MTB Utrechtse Heuvelrug)

Staatsbosbeheer werkt op de Utrechtse Heuvelrug steeds meer samen met andere partijen voor de uitvoering van natuurprojecten. Ondernemers, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers maar ook met specifieke doelgroepen zoals mountainbikers slaan we de handen ineen om natuurdoelen te realiseren. Vrijwilligers van Stichting MTB Heuvelrug hebben het afgelopen jaar samen met Staatsbosbeheer aan diverse natuurprojecten gewerkt. De resultaten laten zien dat samenwerken werkt!

Salamanderweide en wandelend bos Ginkelduin
Deze heideterreinen, gelegen op de Amerongse Berg en in het Leersumse Veld hebben o.a. een zeer gunstige ligging voor warmte minnende planten en dieren en bijzondere broedvogels. Dieren die hier leven zijn bijvoorbeeld de zandhagedis, de levendbarende hagedis, de hazelworm en de nachtzwaluw. Door de vele opkomende jonge boompjes dreigde het leefgebied voor deze soorten verloren te gaan. Dankzij de inzet van ruim veertig mountainbikers uitgerust met handzagen en knipscharen zijn de ongewenste bomen en struiken verwijderd. Hierdoor kan de struikheide beter ontwikkelen, blijven er waardevolle open plekken in de ‘wandelende’ bosrand. Dit zorgt ervoor dat  de biodiversiteit wordt vergroot. De grote hoeveelheid aan bomen en struiken werden afgevoerd met een slee die werd voortgetrokken door paarden van “Paard  aan het Werk”. Voordeel hiervan is dat geen machines het terrein betreden en er geluidsarm wordt gewerkt.

Nieuwe heide akkers Leersumse Veld
Stikstofdepositie is een inmiddels wel bekend probleem, dit is echter niet van de laatste paar jaar maar speelt al decennia in navolging van de zure regen. Naast onze bossen zijn ook onze heidesystemen hierdoor (icm verdroging en verzuring) ernstig verstoord en ondergaan een massa extinctie onder planten en insecten. De paarse heide mist de typische heide plantengemeenschap inmiddels zodat heel veel insectensoorten zoals bijvoorbeeld heivlinder niet meer kunnen overleven en dus ook zijn verdwenen. De plaats van die verdwenen planten is overgenomen door soorten met een hogere stikstof tolerantie zoals struikheide, grassen en bramen. Hierdoor hebben andere planten vrijwel geen kans meer om nog te groeien. Om verzuring tegen te gaan kun je eigenlijk op arme zandgronden weinig anders meer dan proberen de bodem te verbeteren. Dit hebben we met hulp van de MTB-ers op het Leersumse Veld gedaan. Hier zijn een drietal heide akkertjes aangelegd waar voorafgaand de bodem is geanalyseerd in een bodemlab en verbetering toegepast in het veld. De bodemverbetering is niet alleen toegepast op de veldjes zelf maar ook ruim eromheen.

Heide is van oorsprong een landbouwsysteem, dus akkertjes passen heel goed op de heide. We hebben gekozen voor een combinatie van gewas dat kan blijven staan in de winter voor de vogels maar ook gewas dat bloeit om als nectarbron te dienen voor insecten. Daarnaast is in de rand een mengsel gezaaid van wilde akkerkruiden. Afgelopen seizoen hebben de akkers volop gebloeid en het heeft er gegonsd van de insecten. Hier hebben vogels zoals de klauwieren van geprofiteerd. Die waren veel te vinden bij de akkers. Reewild en hazen hebben zich het hele jaar tegoed gedaan aan deze aanvulling in hun steeds kariger wordende menu. Bovendien biedt het een extra schuilplek voor reeën. Ze slapen er graag overdag. Het is een succesvolle pilot geweest! En deze word voortgezet en beheerd door een lokale akkerbouwer.

Herstel Heide systeem Austerlitz
Ook in de boswachterij Austerlitz is dankzij een financiële bijdrage van de mountainbikers gewerkt aan het herstel van het heidesysteem. Hier is o.a. ongewenste opslag van Amerikaanse eiken verwijderd en zijn inheemse struiken die een belangrijke nectar bron zijn toegevoegd. Daarnaast is hier schelpengruis uitgestrooid om het grote tekort aan kalk te compenseren. Dit is van groot belang voor het herstel van de lokale biodiversiteit. Later dit jaar word er eveneens een akker aangelegd.

Vlonderpad en fonkelnieuwe banken in De Vuursche
In boswachterij De Vuursche is De Stulp één van de mooiste plekken van de Utrechtse Heuvelrug. Het boswachterspad en de wandelroute Buiten in de Kuil voert je onder andere over de heide en langs het Pluismeer. Een deel van het pad bleek vaak te nat en daardoor onbegaanbaar. Vrijwilligers van Stichting MTB Heuvelrug hebben hier de handen uit de mouwen gestoken en samen met Staatsbosbeheer een prachtig vlonderpad aangelegd. Je kunt nu over een avontuurlijk en met hoge varens begroeid wandelpad met droge voeten het uitkijkpunt bij het Pluismeer bereiken. Bij dit uitkijkpunt staan twee fonkelnieuwe banken om even rustig van het uitzicht te kunnen genieten. De materialen voor dit vlonderpad en de 2 zitbankjes zijn geschonken door Stichting MTB Heuvelrug en aangeboden aan alle bezoekers van dit prachtige gebied.