Kuiltjes van een kolonie mierenleeuwen

Hè? Leeuwen? Je maakt een grapje zeker? Nou nee hoor. Bij leeuwen denk je eerder aan de Afrikaanse savanne en zeker niet aan ons kikkerlandje, maar ook Nederland heeft zijn eigen leeuwen! De mierenleeuw is vrij zeldzaam maar hij leeft onder andere in het Leersumse Veld.

De mierenleeuw: een bijzonder insect

Mierenleeuwen zijn (Voor de mens tenminste. Als je een mier bent liggen de zaken heel anders maar daar komen we zo op) ongevaarlijke insecten. Ze behoren tot de orde van netvleugeligen. Dat zijn insecten die in de volwassen fase doorzichtige vleugels hebben waarin je de aderen heel goed ziet zitten. Ze hebben wel wat weg van een libel of waterjuffer. De larve lijkt in niets op een volwassen exemplaar en is erg klein; maar 2-5 mm! Hij heeft een geribbeld achterlijf, borstelige haren en in verhouding enorme kaken. Vleugels ontbreken.

Geduchte jager

Tijdens de larvefase wil een mierenleeuw maar twee dingen: zoveel mogelijk eten en zo hard mogelijk groeien. Aan zijn naam kun je afleiden wat zijn lievelingskostje is; mieren. De jachtmethode van een mierenleeuw is heel bijzonder. In rul zand graaft hij een mooi kuiltje in de vorm van een trechter. Hij gaat zelf onderin deze trechter zitten, met zijn lichaam verstopt in het zand. Zijn kop en grote, open kaken komen nét boven het zand uit. Hij is bijna niet te zien. Zo zit hij geduldig te wachten… En een mierenleeuw heeft alle tijd, want hij kan wel tot acht maanden zonder voedsel.

Mier in de val

De mierenleeuw wacht op het moment dat er een mier (of een ander klein diertje) de trechter binnenwandelt. En als die eenmaal over de rand is, is hij hopeloos verloren… Doordat het zand zo rul is, lukt het hem niet om naar boven terug te kruipen. Hij glijdt langzaam omlaag. Met de borstelige haren op zijn lijf voelt de mierenleeuw de worsteling van de mier en hij graaft vervolgens nog eens wat extra. Zo ontstaat er een kleine zandlawine en zakt zijn prooi nóg sneller weg. Ook gooit de leeuw zandkorrels naar zijn slachtoffer om hem omlaag te halen. De mier is kansloos en belandt al snel recht in de kaken van de van de mierenleeuw. Met gif uit de kaken verlamt hij de mier waarna hij hem helemaal leegzuigt. Het lege omhulsel gooit de mierenleeuw over de rand van zijn trechter. Daarna begint het wachten opnieuw.

Kort volwassen leven

De larvefase van een mierenleeuw kan zo tot wel drie jaar duren. Daarna verpopt hij zich in zijn trechter en komt als volwassen (mieren-) leeuw tevoorschijn. Maar zoals bij veel insecten, duurt zijn volwassen leven verre van lang. Het enige doel van de volwassen mierenleeuw is om zich voort te planten. Binnen een paar dagen is het met hem gedaan en sterft de eens zo machtige leeuw zelf…