Boommartermoer met jongen. Foto van Bram Achterberg.

Al ruim 20 jaar zet een aantal leden van de Werkgroep Boommarter Nederland zich vrijwillig in om op (o.a.) terreinen van Staatsbosbeheer op de Heuvelrug te zoeken naar verblijfplaatsen van boommarters. De reden hiervoor is het in kaart brengen van de populatie en de voortplanting van deze soort.  Middels dergelijk onderzoek komen ook mogelijke knelpunten aan het licht en worden beheerders geholpen met adviezen voor een adequate bescherming van deze dieren en hun leefgebied.

Het begint op de Heuvelrug allemaal in 1997 als Monique Bestman en Chris Achterberg starten met het in kaart brengen van geschikte nestbomen. Dit was echt monnikenwerk. Door de tijd heen leert men de dieren en leefwijze steeds beter kennen.   De boommarter is een prachtig roofdier dat zich zelden laat zien.  Na lang speuren op sporen als krabsporen, uitwerpselen en/of haren die vast zijn blijven zitten aan de rand van een holte worden verblijfplaatsen door de geoefende ogen gevonden.

Boommarters worden in het wild ca 8-10 jaar oud. Mannelijke boommarters hebben een enorm territorium en leiden een zwervend bestaan. Daardoor zijn ze lastig te volgen.

Vrouwtjes blijven in de zoogtijd met hun jongen langer achtereen op dezelfde plaats en laten meer sporen na. Mede daardoor wordt er vooral om naar vrouwtjes met jongen gezocht. Dieren die al jaren gevolgd worden zijn voor de onderzoekers individueel herkenbaar aan hun bef. Deze bef is roomgelig van kleur en variabel qua vorm en tekening. In Amerongen wordt één vrouwtje inmiddels al 6 jaar gevolgd!

Nieuwe technieken

Sinds 2005 maakt men gebruik van nieuwe technieken. Met een camera aan een hengel kan vanaf de grond in een holte gekeken worden en geteld worden hoeveel jongen een nest telt. De onderzoekers wachten daarbij tot het vrouwtje op pad gaat om voedsel te zoeken. Zo wordt zij tijdens deze telling niet verstoord. Inmiddels is dit bij 70 nesten zo gedaan. Uit deze tellingen is gebleken dat boommarters op de Heuvelrug gemiddeld 1 tot 4 jongen krijgen. Door het hele jaar door op slim gekozen plekken  wildcamera’s op te hangen heeft de werkgroep inmiddels ook een enorm scala aan bewegende beelden verzameld die weer nieuwe inzichten verschaffen.

Op de Z.O. Heuvelrug zijn op deze manier reeds 120 voortplantingsgevallen vastgesteld. De gegevens van de Heuvelrug worden gebruikt in een landelijk onderzoek naar verspreiding en voortplantingssucces.

Momenteel bestaat het inventarisatieteam Z.O. Heuvelrug uit Chris en Bram Achterberg, Wim Bomhoff en Ronald Stiefelhagen. Op naar de volgende 20 jaar!

Meer informatie: http://www.zoogdiervereniging.nl/werkgroep-boommarter-nederland of www.werkgroepboommarter.nl/