Met een beetje mazzel kan je, als het gevroren heeft, ijshaar aantreffen in het bos. Maar hoe ontstaat ijshaar nou precies en wat is het?

IJshaar is een vrij zeldzaam verschijnsel. Het is een haarachtige wollige ijsstructuur die je soms kan zien op dood hout. IJshaar kan ontstaan als de luchttemperatuur net onder het vriespunt ligt. In dood hout komen schimmels voor en bij de stofwisseling van deze schimmels komt onder andere water vrij. Dit water wordt door hele kleine gaatjes in het hout naar buiten geperst. Als het licht vriest en de luchtvochtigheid zo hoog is dat het naar buiten geperste water niet verdampt, ontstaat er ijshaar.

Zolang de schimmels water blijven produceren en de omstandigheden goed blijven kan ijshaar aan blijven groeien. Als de luchttemperatuur te laag wordt, daalt de stofwisseling van de schimmels zodat er niet meer genoeg water wordt geproduceerd waardoor het ijshaar stopt met groeien.

IJshaar is heel teer en als je het aanraakt valt het uit elkaar of smelt in je hand. Zodra de temperatuur boven het vriespunt komt smelt ijshaar heel snel omdat het zulke dunne ijsdraadjes zijn.

Vanochtend kwam ik samen met leerling boswachter Wiebe in boswachterij Austerlitz veel ijshaar tegen. Het spierwitte ijshaar stak heel erg af tegen de bruine ondergrond van bladeren. Tijdens de nacht waren de omstandigheden goed geweest en op de dode takken onder de beukenbomen was volop ijshaar te zien.
In de loop van de ochtend zal het ijshaar wegsmelten, maar komende nacht zijn de omstandigheden weer gunstig. Als je morgenochtend op tijd in het bos bent is de kans groot dat je ijshaar aantreft.

Best bijzonder dus dat ijshaar, als je weet dat al deze verschillende factoren precies juist moeten zijn voordat je dit bijzondere natuurverschijnsel kan zien.

Boswachter Janneke Ordelmans