De twee eerdere blogs riepen vragen op over de plekken waar bepaalde genoemde locaties te vinden zijn. Vandaar in dit blog informatie over de veldnamen in De Slufter. Het gebied westelijk van de Zanddijk tussen het Mienterglop (bij De Koog) en de Eierlandse Duinen is opgedeeld in tweeën. De Slufter ookwel de Sluftervlakte is het noordelijke deel, dat onder invloed staat van de zee. Het heeft de Krimweg als noordgrens, de zuidelijke grens ligt ter hoogte van het Slufterdijkje. Oorspronkelijk werd de term ‘slufter’ gebruikt voor doorbraakgeulen vanuit de Noordzee.

Achtbunder of Acht Bunder. Gecultiveerde vallei juist ten noorden van de Sluftervlakte, zo genoemd naar de oppervlakte (een bunder is een hectare). Ontgonnen als akkerland en later als weiland gebruikt. In 2011 is het gebied afgeplagd en is de verbinding met de Slufter hersteld.

Achterste Kreek. Gerekend vanaf de bewoonde wereld is dit de kreek die het verste van de Zanddijk af ligt. Het is vermoedelijk een overblijfsel van de Nieuwe Slufter (zie aldaar).

Achterste Plas. De plas die het verste van de Zanddijk af ligt.

Binnenbol. Aanduiding voor de Bol van Madura die binnen de familie Koorn, de pachters van de Slufter, in zwang was. In tegenstelling tot de Buitenbol lag deze binnen het door hen gepachte gebied.

Blinde Darm. Een duintje dat als een appendix aan de Lange Dam ’hangt’.

Blinde Kreek. Een stuk kreek tussen de Voorste Plas en de Bol van Dord, zonder duidelijke verbinding met de rest van de kreken in de Sluftervlakte.

Bol van Dord ook: Buitenbol. Duingroep in de Sluftervlakte aan de rand van de Zanddijk, ter hoogte van boerderij Dordrecht in de polder Eierland.

Bol van Madura ook: Binnenbol. Duin in de Sluftervlakte aan de rand van de Zanddijk, in dit geval ter hoogte van de voormalige boerderij Madura in de polder Eierland.

Bunkervallei. Westelijk van deze vallei lagen de inmiddels gesloopte of in zee verdwenen bunkers van de Noordbatterij, de noordelijkste kustverdedigingsstelling van de Duitse bezettingstroepen op Texel. De vallei is in 1944 met een waterkering afgesloten van de Sluftervlakte om de verdedigingsposten aan de landzijde van de batterij tegen zeewater te beschutten. In 2002 is de vallei weer voor zeewater toegankelijk gemaakt. Ook bekend als deel van de Vallei van Lammert (zie Eierlandse Duinen).

Buitenbol. Aanduiding voor de Bol van Dort binnen de familie Koorn. In tegenstelling tot de Binnenbol lag deze buiten het door hen gepachte gebied.

Buiten Slufter. Oude naam voor de Lange Damvallei.

Dikke Dam of Dikke Dijk. Deze naam is vooral binnen Rijkswaterstaat gehanteerd voor de Lange Dam.

Diepe Gat. Door Rijkswaterstaat uitgegraven deel van de Voorste Plas. Het vrijgekomen zand is gebruikt om de teen van de Zanddijk te versterken.

Dijkje van Plevier. Tegenwoordig heet dit het Slufterdijkje. Deze naam komt van een opzichter van Rijkswaterstaat met de naam Plevier.

Dorenvlakkie. Valleitje vernoemd naar de duindoorns die er groeien.

Droge Kreek. In deze kreek staat alleen water bij (zeldzame) overstroming van het gebied.

Duintje van ’t Verdronken Schaap. De Sluftervlakte kan ook in het zomerhalfjaar, als er schapen weiden, onverwacht hoog onder water komen. Schapen die door de hoge vloed verrast worden, kunnen verdrinken. Dit duintje ontleent haar naam aan zo’n geval. Op zijn Texels: ’t dooie skeepe noltje.

Eiland. Een eilandje in het krekenstelsel van de Slufter.

Eriks-nol. Kop van de zuidelijke stuifdijk bij de Sluftermonding, naar Erik van der Spek boswachter 1978-2022.

Eyerlandsche weg. Oude naam van het slag langs de oostkant van de Zanddijk. Nu onder de straatnaam Zanddijk bekend en grotendeels fietspad.

Gemaaide Stuk. Alternatieve naam voor Groene Hoek uit de periode dat er regelmatig werd gehooid.

Gerstebol. Mogelijk is deze nol vroeger met gerstestro vastgelegd.

Geschoven Vallei. Deze vallei is in haar huidige vorm ontstaan door het vergraven van duintjes en de oorspronkelijke valleibodem om de zeewering ten oosten ervan aan de Deltawetnormen te laten voldoen.

Groene Hoek. Deze vallei was tot 2002, het jaar waarin hij werd afgeplagd en weer voor zeewater toegankelijk werd gemaakt, een grazige duinweide. Deze was in 1956 door de pachter afgesloten van het zeewater middels enkele kleine dijkjes en een klepduiker voor de afwatering. Een tijdlang werd de vallei ook het Gemaaide Stuk genoemd, omdat het gewas gehooid werd.

Groote Slufter (1860). Dit was de grootste van de twee oorspronkelijke slufters (doorbraken) die bij de een stormvloed in 1858 zijn ontstaan. Alleen de Kleine Slufter bestaat nog, de Groote Slufter is dichtgestoven.

Hanenplas of Haanplas (1854). De naam van een natte duinvallei die, voordat ze in cultuur werd gebracht, regelmatig onderliep. Vermoedelijk is de naam afgeleid van haan of heen, de volksnaam van de zeebies, die er ongetwijfeld gegroeid heeft. Een uit overlevering bekend verband met kemphanen die er vroeger broedden lijkt minder waarschijnlijk.

Hanenplasduinen. Duinen rond de Hanenplas, die vroeger de Zwarte Paalsnollen hebben geheten.

Huussie van Glazenburg. In 1868 als arbeiderswoning voor de knecht van boerderij Dordrecht gebouwd. Het huisje werd in 1959 zomerwoning van de familie Glazenburg.

Kattenbol. De oorsprong is niet duidelijk: mogelijk zijn hier verwilderde katten gevangen of geschoten.

Kleine Slufter (1860). Dit is de kleinste van de twee doorbraakgeulen uit 1858. Deze wordt nu De Slufter genoemd. De uit 1855 daterende stuifdijk, de Lange Dam, brak in 1858 op twee plaatsen door. De Groote Slufter is al snel weer dichtgestoven, maar de Kleine – de huidige opening – is blijven bestaan.

Klutenplas. Rond deze plas broeden regelmatig de meeste kluten van het Sluftergebied.

Kop van de Slufter of Kop van de Lange Dam. Het massieve zuideinde van de Lange Dam aan de noordkant van de slufteropening, waar de Lange Dam zich verenigt met de (westelijker lopende) zeereep.

Kraal, ook Vlakte van Koorn. Vermoedelijk vernoemd naar de zeekraal die zich als eerste op het hoogste deel van de Sluftervlakte zal hebben gevestigd, Soute kraale is Texels voor zeekraal. De naam De Kraalen werd ook wel voor de hele Sluftervlakte gebruikt.

Kreek van Dord. Een zijkreek van de Slufter, die in de richting van de Bol van Dort loopt.

Kreek van Koorn. De verbinding tussen de Voorste Plas en de Plas van Koorn.

Kreek van Madura. Een zijkreek van de Slufter die richting de Bol van Madura loopt.

De Krim. Naam van een nog steeds bestaande boerderij aan de Krimweg uit 1845, gebouwd door P.D. Bakker. De naam raakte later in zwang voor het hele gebied van de Eierlandse Duinen. De Krim lag afgelegen, net als het gebied waar in de periode van de naamgeving de Krimoorlog (1853-1856) woedde.

Lange Dam. Stuifdijk uit 1855 die vanaf Paal 28 naar de Slufterkreek loopt. Ook wel Dikke Dijk of Dikke Dam genoemd.

Lange Damvallei. De natte vallei tussen de Lange Dam uit 1855 en de zeereep / stuifdijk van 1888 noordelijk van de slufteropening. Deze vallei is deels door verstuiving onder invloed van kustafslag dichtgestoven, maar recent is een groot deel van het zand weer in de zeereep teruggeschoven en is de natte vallei hersteld. Vroeger ook Buiten Slufter genoemd, vermoedelijk naar analogie van de Buiten Muy.

Muykreek. In de 19^e eeuw waterden DeNederlanden via deze, deels natuurlijke, deels gegraven kreek af op de Sluftervlakte

Nieuwe Slufter. Kort na de doorbraken in 1858, waarbij de Kleine en Grote Slufter ontstonden, heeft zich nóg een doorbraak juist ten zuiden van de Grote Slufter voorgedaan. Deze werd de Nieuwe Slufter genoemd. Deze kreek heeft niet lang bestaan en is al snel versmolten met de Grote Slufter.

Noordbatterij. Noordelijke kustbatterij, aangelegd door de Duitsers en naderhand door kustafslag in zee verdwenen (zie Bunkervallei).

Palenbol. Het duincomplex midden in de Sluftervlakte dat genoemd is naar de hier aanwezige oude grenspaal tussen de 19^e-eeuwse duinpercelen 15 en 16 (de indeling werd gebruikt bij verpachting).

Plas van Koorn. Plas in de Kraal, vernoemd naar pachter Gerrit Koorn.

Plas van Madura. Plas tussen de Bol van Madura en de Zanddijk.

Plevierennoltje. Een laag duintje in de Sluftervlakte, vernoemd naar de plevieren die er hebben gebroed.

Reddingsbootduintjes. Hier stond vroeger de reddingsboot gestald.

Riezenwei. Landbouwontginning uit 1891. Riezenis Texels voor wilgen. In de duinen werden er in principe kruipwilgen mee bedoeld.

Slag naar de Krim. Dit is de naam van het pad dat van boerderij De Krim via de Riezenwei naar de Kraal liep (niet te verwarren met het Krimslag ofwel de Krimweg, zie Eierlandse Duinen).

Slufter ofwel Sluftervlakte. Het gebied tussen het Slufterdijkje en de Krimweg. De term ‘slufter’ slaat eigenlijk op de doorbraakgeulen die hier in westelijke stuifdijken zijn ontstaan. Oorspronkelijk werd dit gebied De Vlakte of Het Vlak genoemd.

Slufterdijkje. Het dijkje uit 1874 tussen Muy en Slufter, de oude naam is het Dijkje van Plevier.

Slufterkreek. De hoofdkreek waardoor het zeewater de Sluftervlakte in- en uitstroomt.

Stenen Brug. Een brug in de Sluftervlakte, genoemd naar het bouwmateriaal. De brug van betonnen damwandelementen uit de haven van Oudeschild is inmiddels vervangen door een houten brug.

Het Vlak of De Vlakte. In onbruik geraakte namen van de Sluftervlakte. Ook De Kraalen werd gebruikt.

Vlakte van Koorn. Alternatieve naam, naar de voormalige pachter, voor de Kraal.

Voorste Plas. De plas die het dichtst bij de Zanddijk ligt.

Waskom. Dit is een diep spoelgat, waarin volgens overlevering vroeger schapen werden gewassen. Het water was wel brak, en dus minder geschikt, maar zoet water was binnen het pachtperceel nauwelijks voorhanden.

Wouters Meeuwenduinen (Schoorl 1999). Oude naam voor het duin ter hoogte van Hanenplas.

Zanddijk. De grote stuifdijk uit 1629-30, aangelegd om Eierland met Texel te verbinden. Ook Lange Zanddijk genoemd. Het was veruit de langste (5 km) van de serie stuifdijken die in de in 1629-30 Texel en de diverse duincomplexen van de Eierlandse Duinen met elkaar verbonden.

Zanddijkshuis. Vanuit deze boerderij aan de voet van de Zanddijk werd geboerd op een groot deel van de 2022 ha van het Buitenveld. Later werd deze plaats herdoopt in Madura.

Zandplas. De plas tussen de Haneplasduinen en het NTKC terrein, nu deel van de golfbaan.

Zwarte Duintjes. In de winter ziet dit duin er donker uit door de duindoorns die er groeien.

Zwarte Keet. De oude vogelwachterskeet van het gebied de Slufter was een zwart geteerde houten keet. Deze stond eerst bij de Reddingsbootduintjes en is later verhuisd naar de plek in de Zanddijk waar nu nog de huidige vogelwachtershut staat. Ook de naam van een al vóór 1840 gebouwde arbeiderswoning van het Zanddijkshuis

Zwarte Paalsnollen. Dit is een oude naam voor de duinen bij de Hanenplas, die op een oude domeinkaart uit 1840 voorkomt. Vermoedelijk zijn deze nollen vernoemd naar de grenspaal die hier stond. Die paal markeerde de lijn van hier naar het gehucht Oost. Die lijn was de grens tussen de twee stukken waarin de grote kwelder van het Buitenveld opgedeeld was ter verpachting: aan respectievelijk De Quelder, een boerderij op het zuidelijke deel van de kwelder, en het Zanddijkshuis.

Informatie over de veldnamen in De  Muy en Eierlandse Duinen en andere delen van de Duinen van Texel is te vinden via: https://duinenenmensen.nl/wp-content/uploads/2014/03/Veldnamen-van-Texel.pdf

Eerdere blogs in deze serie:

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2022/12/12/de-slufter-op-texel-prachtige-mislukte-polder-1/

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2022/12/19/de-slufter-op-texel-een-prachtige-mislukte-polder-2/