De enige succesvolle broedkolonie grote sterns op Texel ligt in 2022 op de Prins Hendrikzanddijk. Het is een dramatisch jaar voor de grote sterns, waarbij dramatische sterften in kolonies rond de Noordzee hebben plaats gevonden door de vogelgriep. Het is opmerkelijk en bijzonder dat juist dit jaar er zo laat in het seizoen toch nog een groep ‘frisse’ grote sterns succes heeft gehad. Naast een locatie in Zeebrugge is dit de enige andere plek in onze contreien waar dit gebeurde, zo laat in het seizoen.

Prins Hendrikzanddijk; kustbroedvogelparadijs

De Prins Hendrikzanddijk is een natuur-en waterveiligheidsproject tussen Oudeschild en t’ Horntje op Texel. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier zorgt hier voor een veilige natuurlijke kustverdediging.  Dit duin-en kwelderlandschap in ontwikkeling heeft een spectaculaire aantrekkingskracht op kust-broedvogels. Dit jaar broedden er met succes tientallen dwergsterns en  enkele bontbekplevieren. Soorten die internationaal gezien bijzonder genoemd kunnen worden. Laat in de zomer vestigden zich er dus ook grote sterns in het gebied. De pionier situatie van de Prins Hendrikzanddijk is aantrekkelijk voor deze soorten. Er staan slechts verspreide planten zoals zeekool en zeeraket en de bodem bestaat uit grof zand met schelpen. Perfect voor deze grondbroedende vogels. Bovendien is het gebied afgesloten voor recreatie en komen er ( nog?) geen bruine ratten voor. Ook eier-rovende meeuwen of kuikens-etende kiekendieven hebben het gebied nog niet ontdekt. Bedreigingen van predatie en verstoring zijn dus beperkt. Het zou mooi zijn als het gebied de komende jaren blijvend bezocht wordt door deze groep broedvogels.

Vogelgriep  

Laat in het seizoen (medio juni) ontdekten vogelonderzoeker Lieuwe Dijksen en boswachter Thomas van der Es van Staatsbosbeheer een doorstart met broedende grote sterns op de Prins Hendrikzanddijk. Nu is duidelijk dat dit een succesvolle afloop kent. Er hebben rond de 600 paren grote sterns gebroed en er werden ca 300 juveniele vogels aangetroffen. Dat is bijzonder en een klein lichtpuntje in een jaar waarin er eigenlijk alleen trieste en zorgwekkende berichten naar buiten kwamen over de grote sterns. Deze zomer werden alle vestigingen op Texel helaas weggevaagd door grote uitbraken vogelgriep.

Ringen en onderzoek

Op 27 augustus 2022 is onder leiding van Mardik Leopold van Wageningen Marine Research een ringactie uitgevoerd bij een deel van de bijna vliegvlugge jonge grote sterns. Belangrijke en waardevolle onderzoeksvragen zijn onder andere of deze vogels besmet zijn geweest met vogelgriep of misschien wel resistent. Natuurlijk is het bovendien interessant of deze grote sterns in leven blijven en de komende jaren opduiken op Texel of in andere broedgebieden. Spannend en interessant wordt het of deze kuikens, en hun ouders, de komende jaren de populatie weer op kunnen krikken naar gezond niveau.

Zelf zien en beleven

De grote sterns van de Prins Hendrikzanddijk zijn goed waarneembaar vanaf diverse uitkijkpunten langs het fietspad tussen Oudeschild en t’ Horntje. Er is een uitkijkpunt bij Ceres waarvandaan je met de daar aanwezige telescoop de vogels kan zien vissen, rusten en poetsen in de lagune of op het zogenaamde schiereiland. Met laag tij is het bovendien een prachtige plek voor foeragerende lepelaars, bontbekplevieren en kleine zilverreigers. De lichtomstandigheden zijn het beste in de avond, want de kijkrichting vanuit de uitkijkpost ligt op het oosten. Halverwege september zullen de meeste grote sterns wegtrekken naar hun overwinteringsgebied in Afrika. We hopen de nu geringde kuikens over ongeveer vier jaar weer als nieuwe broedvogels terug te zien.