goudkammetje

De laatste tijd hebben we veel oostenwind gehad. Op het strand komen door de onderstroom schelpen,stukjes veen en onderdelen van krabben terecht. Dit is goed te zien tijdens een wandeling met laagwater langs de waterlijn . Tussen dit gevarieerde spul liggen ook kokertjes van het goudkammetje. Ze vallen tussen de andere zaken niet direct op. Het zijn prachtige, conisch toelopende buisjes van zand. De zandkorreltjes zijn met grote precisie op elkaar geplakt en de dikte van het buisje is één zandkorrel dik. De eigenaar van dit buisje was een wormpje dat in het zand voor de kust leeft. De brede kant van het kokertje gaf plaats aan de kop en de goudgekleurde graafborstels van het wormpje waarmee het zich in het zand groef. Daar leeft het van minuscule diertjes en algen in de bodem.

Een koker van schelpresten

Ook van andere wormen zijn de lege omhulsels te vinden. Kijk eens langs de Sluftergeul bij de monding of op de zandige delen van de Mokbaai of bij de Hors. Daar steken omhulsels van de schelpkokerwormen uit het zand. De kokertjes – soms wel 15 cm lang – zijn vastgekleefd met schelpresten en zand, niet zo precies als bij het goudkammetje maar wel heel opvallend. Deze worm leeft met de kop naar boven. Om de tentakels bij de kop vormen zich ook kleine kokertjes en samen vormt dat een los bosje. Zwevende algen blijven in die tentakelkrans steken en zo krijgt de worm zijn eten. Bij gevaar trekt de worm zich aan zijn borstels terug in zijn kokertje.

Andere soorten kokerwormen gebruiken ander materiaal: zand, slik of kalk. Op aangespoelde kratten of jerrycans zijn soms de driekantige kokertjes van de kalkkokerworm te vinden. In de Waddenzee vormen slikkokerwormen grote banken.

Spaghetti- en macaronihoopjes

De spaghetti-vormige hoopjes van de wadpier zijn heel bekend. Op alle wadplaten maar ook in de geulen van de Slufter zijn deze te vinden. Het is het zand wat door deze flinke donkere worm heen is gegaan en waar de algen uit zijn gefilterd. Op dit moment zijn zij weinig actief door de relatieve lage temperatuur van het wad.

Veel actiever zijn op dit moment de regenwormen. Ook zij maken hoopjes maar ze zijn veel compacter: het lijkt meer op macaroni. Deze hoopjes bestaan uit afgebroken plantenresten vermengd met aarde. Regenwormen trekken de plantenresten de bodem in. Dat afbreken doen zij samen met schimmels en bacteriën in de bodem. Soms zie je tussen de stoeptegels een blad omhoog steken. Een regenworm heeft een blad te pakken genomen en daar net zo lang aan getrokken tot het klem zat.

Regenwormen komen overal voor waar planten groeien met uitzondering van gebieden met zout in de bodem. Er zijn verschillende soorten waarvan de grote regenworm de bekendste is. Het dier heeft een roodachtig voorstuk en achter het zadel een bleek plat deel. Als de grond stijf bevroren is trekken ze zich terug tot wel een meter diep en gaan in winterrust. Andere soorten (de rode soorten) leven meer in de warme composthopen.