Een lepelaar met jongen op Texel

Lepelaars horen bij Texel. Niet voor niets is de indrukwekkende vogel het symbool van het nationaal park. Op dit moment hebben de meeste jongen zich uit hun ei gevochten en worden ze op het nest gevoed door hun ouders. Leuk voor ons, want je kunt bijna niet om de overvliegende lepelaars heen.

Honkvaste wereldreizigers

Begin februari zijn de lepelaars vanuit de overwinteringsgebieden in West-Afrika vertrokken naar hun broedgebieden. Na een reis van ongeveer twee maanden kwamen ze aan op Texel. De meeste lepelaars keren terug naar hun geboortegrond om te broeden. Soms zit er maar een meter verschil tussen hun eigen broedplek en de plaats waar ze zelf zijn geboren. Hoe ze die plek terugvinden na een reis van ongeveer 4500 kilometer? Dat is een raadsel.

Geëmancipeerde ouders

Op het moment dat de lepelaars na hun lange reis aankomen op Texel, begint de strijd om een geschikte partner. Lepelaars zijn niet trouw aan een bepaalde partner, ieder seizoen biedt weer nieuwe kansen. Ze werken een paar maanden flink samen om hun jongen groot te brengen en gaan daarna ieder weer hun eigen weg. Nadat het vrouwtje vier eieren heeft gelegd mag het mannetje aan de bak. Iedere dag zit hij zestien tot achttien uur op de eieren. De andere uren komt het vrouwtje hem afwisselen, zodat hij eten kan gaan zoeken.

Lekker hapje zo’n vispapje

Na ongeveer 24 dagen komen de eieren uit. Vader en moeder zorgen dan samen voor de jongen. Ze vliegen af en aan om hun kroost van lekkere hapjes te voorzien. In het begin is dat vooral een papje van vis en later stappen ze over op garnalen en stekelbaarsjes. Na vier weken is het tijd voor de jonge lepelaars om de omgeving te gaan verkennen. Eerst doen ze dat lopend, later ook vliegend. Zodra de jongen kunnen vliegen nemen de ouders ze mee om te wijzen op de beste plekjes om eten te vinden en om veilig te slapen.

Een flinke opgave: zelf vissen

Vissen met zo’n lepelvormige snavel is een hele kunst, dus de lessen van hun ouders zijn meer dan welkom. Met hun snavels maaien de lepelaars door het water, op zoek naar een prooi. Als ze die voelen, dan happen ze toe. Eerst wordt de afweging gemaakt of de prooi eetbaar is. Check? Dan gooit de lepelaar zijn snavel en kop achterover, zodat het voedsel door zijn keelgat naar binnen glijdt. Lang leve de zwaartekracht!

Afgepeigerde ouders

Zodra de jongen voor zichzelf kunnen zorgen worden ze verlaten door hun ouders. Die zijn ondertussen flink afgevallen en uitgeblust door het maandenlange zorgen. En dat terwijl ze half september weer voldoende opgeladen moeten zijn om naar West-Afrika te kunnen vliegen. Om zo snel mogelijk te herstellen zoeken de ouders een rustig plekje vlakbij hun voedselbron. Zo kunnen ze rustig bijslapen en hun voedsel verteren, terwijl ze zo min mogelijk energie verbruiken. Heel belangrijk dus, dat de lepelaarkolonies niet worden verstoord.

Wil je zelf lepelaars spotten en er meer over leren? Meld je dan aan voor een excursie langs de lepelaarkolonie in De Geul.