Ruim dunnen maakte einde aan bossterven op Texel
Tot bijna veertig jaar terug gingen in De Dennen jaarlijks veel dennen dood. Vooral bij De Koog verschoof de bosrand jaarlijks enkele meters in de richting van het dorp. De op een andere manier te gaan dunnen heeft Staatsbosbeheer dit bossterven een halt toe kunnen roepen.
Dennenscheerder
Toen ik bijna veertig jaar geleden bij Staatsbosbeheer op Texel kwam werken was dit bossterven een van de grotere problemen. De gedachte was dat het bos er last van had dat door de kustafslag na de aanleg van de Afsluitdijk de afstand tussen bos en zee afnam en de invloed van zout op de naalden toe nam en de bomen zo minder gezond werden. Een feit was dat de dennen veel te leiden hadden de dennenscheerder, een kevertje. Dennenscheerders leven als larve tussen de bast en de stam van dennen in bomen die niet erg gezond zijn. Erger is dat de kevers na het uitvliegen het merg uit dunne twijgjes eten. Wanneer het wat harder waaide braken de twijgjes af en werd de boom als het ware geschoren. De boom kon zo veel naalden kwijtraken en dus het vermogen om onder invloed van zonlicht voedsel te produceren. Om dennenscheerders te vangen werden vangstammen uitgelegd. Omgezaagde boomstammen die geschild werden voordat de larven kever konden worden.
Vervangend bos
Nog steeds is goed te zien hoe in grijpend dit was. Alle relatief jonge percelen met dennen staan op plekken waar het bos dood is gegaan en opnieuw is aangeplant. Dit aanplanten was een erg kostbare aangelegenheid. Het hele perceel moest eerst 50cm diep worden gespit om de kans van slagen groter te maken. Drie jaar voor het planten werden de boompjes op de kwekerij besteld, die moesten om de kans op verdrogen te verminderen met extra lange wortels worden geleverd. Dat betekende ook een andere, duurdere, manier van planten. Lang niet alle boompjes lukte het om hier te overleven. Staatsbosbeheer was nog tot vijf jaar bezig om boompjes die het niet gered hadden te vervangen. Het werd steeds moeilijker om het geld te krijgen voor deze kostbare operatie, terwijl de bosrand bij De Koog wel belangrijk is voor het dorp. Langs de Nattevlakweg is een alternatieve methode gehanteerd. Ter hoogte van Paal 14 is langs de weg een strook bos gekapt en met loofbomen ingeplant om de toekomstige bosrand te worden.
Anders dunnen
Op zoek naar een alternatieve oplossing viel op de voor de bosrand steeds meer vliegdennen uit zaad begonnen te groeien. Dichter bij zee en ze groeiden prima. Het verschil met de bomen in het bos was dat ze van onder tot boven leven de takken hadden en zo erg vitaal waren. In het bos speelde houtproductie toen nog een rol. Om waardevol hout zonder grote noesten te krijgen moest het onderste deel van de stam de zijtakken verliezen. Bij de dunningen werd er voor gezorgd dat het bos donker bleef en alleen de takken boven in de bomen bleven leven. De volgende dunning in de bosrand voerde Staatsbosbeheer anders uit. We dunnend zo ruim dat geen enkele den nog een buurman raakte en zoveel mogelijk takken in leven bleven. Het bossterven stopte van het ene op het andere moment.
https://www.boswachtersblog.nl/texel/2016/11/14/bosbeheer-op-texel-constante-verandering/
geef een reactie
F. van Rossem-Klomp
Beste mijnheer van der Spek, kunt u een toelichting geven op de zinsnede in de aanhef van uw blog waarin een relatie wordt gelegd tussen het sterven van dennen in de Dennen en uw bewering dat dunnen dit bossterven een halt heeft kunnen toeroepen? Of bedoelt u dat een andere bomensoort de dennen en ook het sterven van die dennen heeft vervangen? Mijn indruk is dat het opschuiven van de bosrand, in het onderhavige geval richting De Koog, het gevolg is van dennen die zich in die richting spontaan voortplanten, door middel van uitzaaiing. Of heb ik dit mis?
Boswachter Erik van der Spek
Beste mevrouw van Rossem-Klomp, doordat Staatsbosbeheer in de jaren 80 intensiever is gaan dunnen werden de blijvende dennen vitaler en is het bossterven gestopt. Tot die periode stierven vooral in de westelijke bosrand zoveel van de in het verleden aangeplante bomen de bosrand steeds meer naar achteren verschoof. Los daarvan kwamen en komen in de duinen voor het bos spontaan dennen op. Het ruim dunnen zorgde voor gezondere dennen en voor meer licht op de bodem waardoor in het bos meer natuurlijke verjonging plaats vond.
erikvanderspek
Beste mevrouw van Rossem-Klomp, doordat Staatsbosbeheer in de jaren 80 intensiever is gaan dunnen werden de blijvende dennen vitaler en is het bossterven gestopt. Tot die periode stierven vooral in de westelijke bosrand zoveel van de in het verleden aangeplante bomen de bosrand steeds meer naar achteren verschoof. Los daarvan kwamen en komen in de duinen voor het bos spontaan dennen op. Het ruim dunnen zorgde voor gezondere dennen en voor meer licht op de bodem waardoor in het bos meer natuurlijke verjonging plaats vond.