Op het vogeleiland Texel zijn de afgelopen weken tientallen jonge eidereendjes uit het ei gekropen. Soms lijken ze hun moeder kwijt te zijn. Maar dat is vaak niet het geval.
Het beste advies is om ze met rust te laten. Tenzij er een verwilderde kat – één van de grootste bedreigingen van het eiland – op de loer ligt.

Hulpeloos, maar niet echt

Ze zien er hulpeloos uit, en tegelijkertijd ook schattig. Met het aaibare, zachte eiderdons – wie heeft het niet in zijn dekbed – en hun smekende ogen. Met een hoog gepiep vragen ze om aandacht. Zonder moeder Eidereend in de buurt zijn het hulpeloze wezentjes, zo denken wij.

De realiteit is anders. Moeder eidereend heeft ruim drie weken constant gebroed op wel drie of vier hele grote (twee keer de afmeting van een kippeei) eieren die ze heeft gelegd. Ze gunde zichzelf geen enkel moment om bijvoorbeeld te eten. Ze is werkelijk uitgemergeld. Het mannetje was in geen velden of wegen te zien. Hij bekommerde zich in het geheel niet om zijn eendenvrouw en haar broednest.

De pas uitgekomen eidereendenkuikens – bij eenden noemen we het pullen – kunnen direct zwemmen en worden gelijk in een ‘creche’ ondergebracht. Enkele vrouwelijke eidereenden zorgen dan bij toerbeurt voor de bewaking zodat de biologische moeder even tijd heeft om eten te zoeken. Ze is immers uitgehongerd. De eidereendencreches op de plas bij het Diepe Gat van De Slufter kunnen wel 60 pullen groot zijn. De ’tantes’ behouden de controle door een ‘gokkend’ geluid te maken. Vliegt er een meeuw over, dan neemt het waarschuwende volume toe.

Vorige week kreeg de boswachter van Staatsbosbeheer een ‘verdwaald’ eiderpulletje in handen geduwd. ‘Deze was zijn moeder kwijt’, was het begeleidende commentaar. De boswachter bracht het eendje naar de plas bij De Slufter. Daar werd de pul door de vogelwachter Wilma in het water gezet richting een eidereendencreche. Het jong hoorde het ‘gokkend’ geluid en zette het op een zwemmen. Binnen een minuut was de ‘vluchteling’ opgenomen in de groep. ‘Waar kom jij vandaan?’, zo leek de eerste begroeting. Maar verder verliep de inburgeringscursus heel erg snel.

Het liep voor dit eidereendje goed af. Maar beter is het om de eidereendenpullen niet mee te nemen. Misschien is ‘mam’ even weg om te eten, maar ‘uit het oog’ is niet ‘uit het hart’. Dat geldt voor vele jonge dieren in de natuur.

Huib Koel
Vogelwachter Staatsbosbeheer – mei 2017

(c) foto Vogelwacht Staatsbosbeheer

Eidereendentelling in de Slufter