Een van de rondwandelingen van Staatsbosbeheer, Het Geheim 2,5km, loopt door het zuidelijk deel van De Dennen. Er zitten stevige klimmetjes in en delen van het pad zijn ruig. De route, met blauwe rondwandelmarkering, gaat langs een perceel waar boswachter Min probeerde zonder te planten bos te realiseren, zijn Geheim.

Oudste dennen

De wandeling kan begonnen worden op de hoek Jan Ayeslag-Heidvlakweg. De naam Heidvlak wijst er op dat hier voor de bosaanleg een met heide begroeide vallei in de duinen lag. Vrijwel direct rechtsaf de Ockusrichel beklimmen en afdalen naar de Rozendijk. Deze weg oversteken en over het links het fietspad op. U loopt langs een stukje lindenbos in de Vergevenhoek. Een van de oude boomkwekerijen. Niet duidelijk is of deze hoek was vergeven van de leverbotslakjes of dat er op de boomkwekerij gif werd gebruikt. Langs het fietspad staan dennen uit het 1^e jaar dat er geplant werd, 1898. Langs de bosrand konden ze hier goeduitgroeien. Bij de van de Craatsweg weer de weg oversteken en de Ockusrichel beklimmen. Van de Craats is als een van de opvolgers van Min verder gegaan met de bosaanleg op Texel.

Belzenbos

De wandeling gaat via de Richelweg weer naar beneden. Via de Heidvlakweg en het Krelis Pieterpad komt u op de Natte Vlakweg. Een natte duinvallei die eerst ontwaterd moest worden voordat er bomen konden worden geplant. De ontwateringssloot steekt u later nog een keer over. Over het Paadje naar 14, de strandpaal waar dit op het strand uit komt, richting de bosrand. Dan links af het Knobbelpad op, de lage duintjes waar het pad overheen gaat zorgde voor de naam. Weer de Nattevlakweg over, na het oversteken van een bospad gaat het door het Belzenbos. Tijdens de 1^e Wereldoorlog hielpen hier geïnterneerde Belgische militairen bij de bosaanleg.

Het Geheim

Na een stukje Belzenweg rechtsaf door een bosje met zeeden, de dennensoort met de langste naalden en grootste kegels in De Dennen. Het pad loopt tegen Het Geheim aan. Bij de aanleg zijn meeste bomen in De Dennen aangeplant. In 1895 werden ze op een boomkwekerij uitgezaaid. Gingen ze groeien dan werden ze verplant om met meer ruimte verder te kunnen groeien, dit heet verspenen. Na drie jaar kunnen dennen dan aangeplant worden waar het bos moet komen. Op Het Geheim heeft boswachter Min geprobeerd of er ook een bos te realiseren was door de kwekerij over te slaan en direct op de gewenste plaats te zaaien. Toen iemand hem bezig zag en vroeg wat hij deed heeft hij gezegd: “Dat is mijn geheim.”

Proef mislukt

Erg geslaagd is de proef niet wanneer je weet dat het productiebos had moeten worden. De dennen kwamen maar beperkt op en groeiden niet mooi recht op. Wel mooi om te zien. Of dit door het direct uitzaaien komt is de vraag. Hij gebruikte hier grove den, vrij korte naalden en de schors in de kroon is oranje. Grove den is de eerste tien jaar meer gebruikt maar leverde hier geen mooi groeiende bomen. Later zijn ze niet meer gebruikt.

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2016/12/27/bebossingsproeven-notaris-kikkert-op-texel/

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2014/10/21/115-jaar-verandering-in-het-texelse-bos/