Herstel van een oude tuinwal op de Hoge Berg, Texel

Het behoud van het bijzondere Texelse tuinwallenlandschap vraagt soms ook om groot onderhoud aan bestaande tuinwallen. Wanneer dit een mooie oude tuinwal is met veel bloeiende planten vraagt het extra zorg om deze bijzondere waarde ook te behouden.

Vrijwilligers
Zaterdag 25 maart heeft een groep vrijwilligers voor Staatsbosbeheer ongeveer 100m tuinwal hersteld. De vaste groep van 20 vrijwilligers uit de omgeving van Purmerend kreeg deze keer ondersteuning van een gelijk aantal Texelaars; de jeugdgroepen van het IVN. De werkgroep Kwadijkervlot onderhoud in de winter rietlanden van Staatsbosbeheer en het Waterschap en sluit deze winterwerk periode al 17 jaar op Texel af met het bouwen van tuinwallen en onderhouden van de Zandkuil op de Hoge Berg. De Struuners en Skarrelaars van IVN-Texel; groepen kinderen die regelmatig op ontdekking gaan in de Texelse natuur en ook een handje helpen bij het beheer daarvan.

Tuinwal
Tuinwallen zijn perceelafscheidingen uit de tijd dat er nog geen prikkeldraad of gaas bestond en er op Texel geen bomen groeiden om hekken van te maken. Op de hoge gronden waar je geen sloten kon graven waren wel graszoden te steken om wallen te bouwen. Deze tuinwallen zorgden voor een bijzonder landschap dat vooral op de Hoge Berg goed behouden is, dankzij subsidieregelingen. Een tuinwal bestaat uit op elkaar gestapelde graszoden met een kern van grond. Na de aanleg is een tuinwal iets meer dan een meter hoog. In de loop van tientallen jaren wordt de wal steeds lager. Dit komt door een combinatie van de vertering van het plantaardig materiaal in de zoden, erosie door regen en beschadigingen door vee en mensen.

Bijzondere planten en insecten
Wanneer de hoogte van een tuinwal met een derde is teruggelopen wordt het tijd voor groot onderhoud. Op mooie tuinwallen, die gemaaid en of begraasd worden, zijn ondertussen veel bloeiende planten gaan groeien. Biggekruid, muizenoortje en als het heel goed gaat grasklokje en soms zelfs engelsgras geven de tuinwal kleur. Dit is weer belangrijk voor insecten die stuifmeel of nectar nodig hebben. Twee bijzondere bijensoorten op Texel hebben een sterke band met bloeiende tuinwallen. De Texelse zandbij verzamelt voedsel op biggenkruid, muizenoortje en andere gele composieten. De klokjesdikpoot bezoekt de grasklokjes. Zonder bloeiende tuinwallen kunnen deze soorten van Texel verdwijnen.

Behoud van rijkdom op tuinwal

Bij grootonderhoud aan een tuinwal is met een beetje moeite de toplaag met bloeiende planten goed opzij te zetten. Na het aanbrengen van drie of vier lagen nieuwe graszoden kan de oude top er als dekzode bovenop worden gezet. Een deel zal niet hergebruikt kunnen worden, zodat ook een deel van de dekzoden uit nieuwe zoden zal bestaan. Wanneer in de loop van jaren deze plekken geschikt zijn voor bloeiende planten zijn de zaden vast in de buurt. Tuinwallen zijn direct na het plaatsen al een aantrekkelijk element in het landschap.
Om ook een bloeiend natuurelement te worden die planten en dieren huisvest die door hun aanwezigheid Texel bijzonder maken zijn zonder de vliegende start van een bijzondere dekzode decennia nodig.

https://www.boswachtersblog.nl/texel/2015/04/13/tuinwallen-kenmerkend-voor-hoge-land-van-texel/

Tuinwal bouwen en insectenreservaat beheren op de Hoge Berg Texel door vrijwilligers, hulp is welkom.