In de natte duinvalleien op Texel komen veel bijzondere water en oeverplanten voor. Het bijzondere duinmilieu met schoon water en op veel plaatsen kwel kent veel speciale omstandigheden wat ruimte geeft aan veel soorten. Van de twee soorten moerasweegbree die in Nederland te vinden zijn komt op Texel de stijve moerasweegbree voor. Moerasweegbree is niet bloeiend van andere waterplanten te onderscheiden door de karakteristieke geur bij kneuzing. De plant ruikt dan wantsachtig, dat lijkt wat op de geur van zoutgras.

Vindplaatsen
Om stijve moerasweegbree te zien moest je vroeger naar het Kapenvlak een vallei in de Bollekamer. Tegenwoordig is stijve moerasweegbree op veel meer plaatsen te zien, ook langs wandelpaden. Stijve moerasweegbree is bijvoorbeeld te vinden in de duinrel langs het Slag door de Nederlanden tussen het ’s Hertogenboschpad en het Oorlogschip. Ook in de Kreeftepolder langs de Horspoldersrondwandeling is deze bijzonder plant te zien.
Stijve moerasweegbree
Stijve moerasweegbree is een tamelijk lage plant met rechtopstaande stengel zonder bladeren. Aan de top van de stengel staan één of twee bloemkransen. De rozetbladeren zijn smal en hebben de vorm van een spatel en lopen in een lange steel uit. De bloemen zijn bleek roze en hebben een diameter van 1 – 1,5cm. Een bloem kan wel vijftig vruchtbeginsels hebben. Moerasweegbree kent zowel kruisbestuiving als zelfbestuiving. Na de bloei blijft de bloemsteel opgericht. Valt de bloemsteel na de bloei om en komt deze in het water dan kunnen de zaden kiemen terwijl ze aan de plant vastzitten. De jonge planten hebben dan meer overlevingskansen wanneer de zaden loskomen van de plant en daarna kiemen. De vruchten vormen een bol stekelhoofdje, zoals ook bij boterbloemen voorkomt. De vruchten zijn peervormig, een beetje afgeplat, hebben vijf ribben en groeven en een kort kegelvormig snaveltje.

Groeiplaatsen
Stijve moerasweegbree heeft maar een beperkt verspreidingsgebied, het westelijk deel van het Middellandse Zeegebied en West-Europa tot in Zuid-Scandinavië en Schotland. Landelijk is het een soort die is achteruitgegaan. De groeiplaatsen kenmerken zich door zwak zuur tot zwak basisch en zeer fosfaatarm water met een zandige of lemige bodem. De arme bodem kan zowel kalkarm en kalkrijk zijn, dat de plant het relatief goed doet in de duinen van de Zeeuwse Delta en op de Waddeneilanden past hier goed bij. Van groeiplaatsen in vennen is de stijve moerasweegbree vermoedelijk vooral verdwenen door verdringing door planten die na verzuring van de vennen het daar beter naar hun zin kregen. In de omgeving van stijve moerasweegbree zijn vaak meer bijzondere planten soorten te vinden zoals; teerguichelheil, waterpunge en oeverkruid.

Boswachter Erik van der Spek