IMARES en andere onderzoeksinstellingen gebruiken dood gevonden noordse stormvogels om op een gestandaardiseerde manier de vervuiling van het zeewater met plastic zwerfvuil te monitoren. Noordse stormvogels komen alleen aan land om te broeden en jagen op prooien die ze in het zeewater zien. Zie zien regelmatig allerlei plastic dat in zee drijft voor prooi aan. Dat plastic verzameld zich in hun maag. Door de maaginhoud van dood gevonden stormvogels te onderzoeken en te meten hoeveel plastic er inzit wordt langs de Europese kusten overal op dezelfde manier bepaald hoe het staat met de vervuiling van de zee. In Europa is afgesproken dat maximaal 10% van de noordse stormvogels meer dan 0,1gram plastic in de maag mag hebben. Tot dat dit is bereikt hebben de overheden afgesproken om actief te blijven werken aan het terugdringen van zwerfvuil.

Help verzamelen
Iedereen kan helpen bij dit onderzoek. Vindt je een dode noordse stormvogel langs de kust neem hem dan mee in een plastic zak. Doe er een briefje bij waarop je met potlood opschrijft: vinddatum, vindplaats en de naam van de vinder. Neem daarna contact op met Jan Andries Franeker van IMARES in Den Helder jan.vanfraneker@wur.nl of 06 5474 8052. Vogels kunnen ook worden afgegeven bij Ecomare, contact Mariëtte Smit). Ook oudere kadavers zijn bruikbaar, zolang de buikholte niet leeg gevreten is door meeuwen of kraaien. Andere kadavers kunnen beter blijven liggen als voedsel voor veel dieren.

Herkenning
Een noordse stormvogel lijkt wat op een meeuw, maar is eentoniger grijs en ook grijs op de staart. Stormvogels (en andere soorten uit de groep van de albatrossen) zijn goed te herkennen aan de neusbuis bovenop de snavel. Meeuwen hebben neusgaten in hun snavel.

Zwerfvuil
Het doel van maximaal in 10% van de vogels meer dan 0,1 gram is voorlopig nog niet gehaald. In 95% van de stormvogelmagen wordt plastic gevonden. Gemiddeld 30 stukjes die samen 0,33 gram wegen. Dat lijkt niet veel, maar vertaald naar een mensenmaag is dat een bord vol met plastic. Dat het doel nog niet wordt gehaald is vervelend, de hoeveelheid blijft min of meer stabiel. Dat de gevonden hoeveelheid stabiel blijft geeft aan dat alle inzamelactiviteiten wel effect hebben, de hoeveelheid plastic die wij verbruiken stijgt namelijk snel. We moeten alleen met ons allen nog beter ons best doen.

Een beetje dood
Voor stormvogels betekent het plastic niet alleen dat hun maag deels gevuld is met iets anders dan voedsel. Dit kan leiden tot beschadiging of verstopping van de maag en tot afname van het hongergevoel. Die vulling bevat bovendien schadelijke stoffen zoals weekmakers, brandvertragers en biociden, een ander probleem is dat de plastics vervuiling zoals PCB’s en pesticiden uit het water opneemt. In de vogelmaag wordt het plastic vermalen en daarbij kunnen deze stoffen vrijkomen en de vogel langzaam vergiftigen. Gevaarlijker dan dat er dieren dood kunnen gaan aan het plastic in hun maag is dat veel dieren een beetje minder gezond worden. Als veel dieren minder gezond zijn kan dit hun overlevingskans verkleinen en het voorplantingsproces verminderen. Daardoor kan de populatie achteruitgaan, elk dier is als het ware al een ‘beetje dood’.

Tekst: Erik van der Spek boswachter Staatsbosbeheer
Foto’s: Jan van Franeker -IMARES

Bron: Jan Andries van Franeker IMARES
Meer informatie: www.wageningenur.nl/plastics-stormvogels