In de winter stijgt de grondwaterstand in de duinen. Grondwater komt dan op veel plaatsen aan de oppervlakte en verandert dus tijdelijk in oppervlakte water. Grondwater stroomt net als water in rivieren, beken en sloten van hoog naar laag, er zijn zelfs ‘ondergrondse watervallen’. In dit water lossen mineralen op, de stroming zorgt voor verplaatsing van deze mineralen. Daarmee kan de plantensamenstelling veranderen op plaatsen waar de mineralen bij de oppervlakte.

Bollekamer
In een breed duingebied als De Bollekamer levert dit veel variatie op. Het grondwater stroomt vanuit het midden van de duinen twee kanten op; naar zee en naar de polder. In de hoge duinen, maar ook centraal gelegen valleien stroomt direct naar beneden. Het water neemt onderweg steeds meer mineralen op en brengt die buiten het bereik van de wortels van de planten. De aanwezige kalk verdwijnt zo en de bodem wordt zuur, waardoor hier heide kan groeien.

Rommelpot
Het water dat richting de polder stroomt zakt langs de Rommelpot via een soort ondergrondse waterval snel omlaag naar de polder. Het komt hier in de duinrellen. Een duinrel is een sloot die gevoed wordt door kwelwater, grondwater dat aan de oppervlakte komt. Dit water is heel zuiver en in de winter warmer dan je zou verwachten (het bevriest ook later) en in de zomer juist koeler en het stroomt bovendien bijna het hele jaar. Er is een hele groep waterbeestjes die juist hier kunnen leven. Op de hoek met de Oude weg heeft Staatsbosbeheer samen met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de duinrellen zo aangepast dat de natuur optimaal van dit water kan profiteren. Een groot deel van het graslandplanten worden gevoed door het kwelwater. Daardoor groeien hier bijzondere planten, waarvan de gevlekte orchis een opvallende verschijning is. Bovendien komt er hierdoor wat minder duinwater in de winter in de polder en meer tijdens de zomer wanneer het daar het nodigst is.

Kapenvlak en Grote Vlak
Richting zee zijn nog interessantere processen te vinden. Hier komt in de winter ook het water in de volgende vallei, het Kapenvlak aan de oppervlakte. Aan de oostrand van het Kapenvlak komt het kwelwater dan aan de oppervlakte en stroomt dan bovengronds verder. Dat gaat veel makkelijker dan in de grond, naar het westen en zakt weer in de grond. Dit zorgt ervoor dat aan beide zijden van deze vallei de plantengroei net wat anders is. Door de boden stroomt het dan weer verder naar het Grote Vlak ook hier is de invloed van de mineralen uit het kwelwater goed terug te vinden. Het water kan hier via de Moksloot, de gekanaliseerde duinbeek Aalloop naar de Mokbaai stromen of als grondwater richting zee. Wanneer je op het strand een gat graaft tot in het grondwater kan je het zoete water hier proeven.

Boswachter Erik van der Spek