De bekende ‘bunker’ boven op het Loodsmansduin bij den Hoorn is de commandopost van het Rijks- en provinciaal monument Batterij Den Hoorn. Toen deze kustbatterij in 1939-40 werd aangelegd als onderdeel van de Stelling Den Helder maakte het woord bunker nog geen deel uit van onze woordenschat. De batterij is een van de laatste (gave) voorbeelden van Nederlandse vestingbouw. De kustbatterij was nodig omdat het Molengat zo diep werd dat dit door grote schepen gepasseerd kon worden, ondertussen is het weer zo ondiep dat alleen kleine schepen hier kunnen varen. Niet alleen tijdens Open Monumentendag 2013 is dit monument vrij te bezichtigen.

Verspreid over groot gebied
De complete batterij bestaat uit een groot aantal onderdelen die deels ver van elkaar afliggen. In de toenmalige zeereep stonden drie meetposten. Twee zijn er door kustafslag in zee verdwenen, de derde ligt door de duinvorming nu ver van de zeereep in de Richel van De Geul langs het Slag achter De Geul. De metingen van de meetposten en de commandopost werden in een werkkamer die onder de grond bij de Witteweg zat verwerkt tot opdrachten aan het geschut, doorgeven van gegevens ging via telefoonlijnen.
Het geschut stond op de drie geschutemplacementen in het oosten van de Bollekamer. Naast de emplacementen waren hier drie munitiemagazijnen en twee personeels-onderkomens. Het wandelpad langs de overgebleven meetpost is buiten het broedseizoen, van 1 september – 1 maart, een avontuurlijke route.

Indirect richtend
Bijzonder aan de batterij Den Hoorn was dat de kanonniers hun doel niet konden zien, ze konden dus niet direct vanaf het geschut zien waarop ze richten. Dit in tegenstelling tot de bemanning van de batterij De Hors die in de duinen nabij Paal 9 stonden (waar De Hors toen nog begon). Vanuit de batterij is tijdens de Duitse aanval in mei 1940 slecht één schot gelost. Dit was een proefschot op een stuk land in de polder Eierland om ingeval van een vijandelijke landing op het vliegveld snel daarop te kunnen vuren.

Bezettingstijd
De bezetters vonden deze manier van werken te ingewikkeld voor een kustbatterij en haalden het geschut weg om in de door hen gebouwde Noordbatterij nabij Paal 28 te gebruiken. Rond de commandopost werd door hen luchtafweergeschut geplaatst. Er werd een gat in het dak gemaakt voor een uitkijk naar aankomende vliegtuigen. Voor munitieopslag en als manschappenverblijf is toen de 10021 gebouwd, onderdeel van het provinciaal monument. Het gedeelte dat manschappen verblijf was is nu door Staatsbosbeheer geschikt gemaakt als winterverblijf voor vleermuizen. De vier 10,5 cm kanonnen bestreken met de batterij op De Mok het Marsdiep en Zuid-Texel.
De in Duitse dienst getreden Georgiërs die in mei 1945 zich tegen de Duitsers keerden kregen deze batterijen niet in handen. Het geschut is toen gebruikt om doelen op Texel te bestoken, waar Georgiërs werden vermoed. Hierbij zijn veel Texelaars gedood en ontstond grote schade.

Uitkijkpunt
Na de oorlog werd het Loodsmansduin weer een uitkijkpunt. Nu niet voor loodsen die naar klanten op zee uitkeken of militairen maar voor recreanten. In 1994 is op initiatief van Daan Welboren de scheef gezakte commandopost recht gezet en het uitkijkpunt opgeknapt. Er is zoveel zand onder weg geblazen dat hij weer nagenoeg waterpas staat; wel een halve meter lager dan dat hij is gebouwd. Als uitvloeisel van het Loodsproject gaat het wandelpad zo verlegd worden dat het uitkijkpunt drempelvrij toegankelijk wordt, zodat nog meer mensen van het uitzicht kunnen genieten.

Boswachter Erik van der Spek