Vogels kunnen onder de meest diverse omstandigheden
broeden. Ook op Texel broeden sommige soorten
op plekken die niet het meest voor de hand liggen,
zoals op het strand, waar ze bedreigd worden door
hoog water en stuivend zand. Een aantal soorten
geeft juist aan deze plek de voorkeur.

Dwergstern
Het meest opvallend is de dwergstern: een kleine, 25
cm lange, zeer slanke witte vogel met zwarte pruik en
een gele snavel met zwarte punt. Ze vallen op door hun
scherpe, raspende roep en doordat ze in kolonies broeden.
Ze jagen door met een zeer snelle vleugelslag boven
het water te ‘bidden’, terwijl ze naar kleine visjes speuren.
Vaak dicht bij het strand en de broedplaats duiken
ze om de haverklap het water in. Dwergsterns broeden
bij voorkeur op schelpenbankjes: die liggen iets hoger
en de schelpen geven enige beschutting en camoufleren
de eitjes. Wanneer het goed stuift op het strand kan
het er knap onaangenaam zijn. Het kan zelfs voorkomen
dat een broedende dwergstern levend wordt begraven.
Lange tijd konden dwergsterns zich goed handhaven
langs het strand. Dat zo nu en dan de nesten wegspoelden,
werd gecompenseerd door de korte afstand tot het
voedsel en het nagenoeg niet op het strand komen van
roofdieren op vier poten.

Tijdelijke afzettingen werken
Dat laatste is door onze toegenomen welvaart veranderd.
Steeds meer mensen hebben huisdieren en voldoende
vrije tijd om hun dier op het strand uit te laten. Door de
broedkolonies af te zetten, is nog wel redelijk te voorkomen
dat mensen over de nesten lopen of rijden. Hun
honden zijn minder onder controle te houden; dat lukt
alleen als de baas ze aanlijnt. Op Texel zijn nu op De Hors
twee plekken tijdelijk afgezet door de Vogelwerkgroep
en Staatsbosbeheer. Ook voor individueel broedende
soorten als de bontbekplevier werken eenvoudige afzettingen,
zoals soms op de parkeerterreinen en in het
struingebied van De Slufter.

Plevieren
Andere strandbroeders vallen minder op. De bontbekplevier
en strandplevier broeden niet in kolonies, behalve
soms in een kolonie van de dwergstern. Hun nesten zijn
slecht te vinden en dus niet goed te beschermen. Bezoekers
aan De Hors kunnen daar wel veel aan doen. Loop
zo veel mogelijk daar waar anderen ook lopen, vermijd
schelpenbankjes en kleine duintjes. Om de strandbroeders
en rustende vogels te beschermen, mogen honden
op het strandgedeelte van De Hors alleen tussen 1 september
en 1 maart loslopen. Ook dan mogen ze overigens
geen rustende vogels opjagen. Nu is er ook op het
stranddeel een aanlijnplicht. Op stranddelen waar honden
los mogen lopen, is het van groot belang ze uit de
duinvoet te houden: hier kunnen juist bontbekplevieren
tot broeden komen.
Strandbroeders zitten ook in De Slufter, op het strandje van
de Volharding, het Nioz-strandje en bij de Joost Dourleinkazerne.
Binnendijks kunnen ze profiteren van aangelegde
schelpenbankjes, zoals bij Utopia en andere vogelgebieden
van Natuurmonumenten langs de dijk. Op meer beschutte
stranden broeden ook andere sterns op het strand.

Ronde om Texel
Tijdens de Ronde om Texel staat het werk van Staatsbosbeheer voor een belangrijk deel in het teken van de strandbroeders. Wanneer boten op De Hors stranden moeten ze daar zo worden weggehaald dat de strandbroeders niet verstoord worden, Staatsbosbeheer coördineert dit werk vandaag.

Boswachter Erik van der Spek