Vliegdennen. Deze solitaire dennen in het duin zijn belangrijke zaadbomen: ze zorgen er voor dat er veel jonge dennetjes opkomen in het open duin, terwijl we dat open duin juist graag willen behouden voor de vele soorten die hier voor komen, zoals duinheide, duinviool etc. Ook de Amerikaanse vogelkers dreigt de overhand te krijgen in het duingebied. De vogelkers is een invasieve exoot die het duin langzaam maar zeker overneemt. Dat is de reden dat we de vliegdennen en Amerikaanse vogelkersen (Prunus serotina), klein en groot, in het open duin laten omzagen.

Natura 2000 – Vliegdennen en prunus

Voor de natuur op Terschelling is er, in opdracht van de provincie Fryslân, een beheerplan Natura 2000 opgesteld. In dit beheerplan zijn maatregelen beschreven om de natuurkwaliteit van Terschelling te behouden en waar mogelijk te vergroten. Denk aan maatregelen die zich richten op begrazing, plaggen en stuiven. Eén van de beschreven maatregelen is ook het verwijderen van vliegdennen en prunus uit het open duin. Met die maatregel zijn we onlangs gestart.

Overgang van duin naar bos

Op Terschelling is vanaf de jaren ’30 circa 600 hectare aangeplant met bos, voornamelijk bestaande uit Oostenrijkse dennen, Corsicaanse dennen en op de hogere delen zeedennen. We zien dat deze dennen zich via zaad uitbreiden in het omliggende duin. Voor een deel is dit geen probleem. Doordat bomen en in dit geval ook dennen, zich uitzaaien ontstaat een natuurlijke overgang van bos naar het open duin. Daar zijn we blij mee! Het is alleen niet de bedoeling dat de dennen het duin over nemen en er in het open duin steeds meer bos ontstaat.

De losse vliegdennen die verderop in het duin de kans hebben gekregen om groot te worden, fungeren nu -naast het bos- ook als zaadbron voor nieuwe dennetjes in het duin. Dit is één van de redenen dat we deze vliegdennen / zaadbomen weghalen: om te voorkomen dat er meer jonge dennen in het duin op komen. Om de overgang van bos naar duin wel natuurlijk te laten verlopen zagen we de eerste 25 meter vanaf de bosrand geen dennen weg. Alleen de dennen die echt los in het duin staan worden omgezaagd.

Prunus

Naast het wegzagen van vliegdennen wordt ook de prunus aangepakt. Dit is de Amerikaanse vogelkers. De prunus is een soort die van nature niet thuis hoort in Nederland en wel een invasieve soort is, de soort breidt zich gemakkelijk en snel uit in het duin. Ook hier geldt dat we deze bomen en struiken zoveel mogelijk weghalen om verdere verspreiding te minimaliseren. Overigens treffen we meer maatregelen om de prunus terug te brengen, op diverse plekken in het duin zetten we begrazing in met geiten. Deze begrazing is effectief, maar niet op alle plekken in te zetten.

Karakteristieke bomen

De vliegdennen in het open duin hebben de ruimte gehad en zijn vaak uitgegroeid tot mooie markante bomen. Op enkele plekken staan bomen die zo bepalend zijn in het landschap dat we besluiten om ze te laten staan. Denk bijvoorbeeld aan de vliegden op het Arjensduin, ter hoogte van Hee. Maar ook aan de vliegden op de eerste foto, deze staat in het duin aan de westkant van badweg Oosterend.

Samenwerking

In dit project werken we nauw samen met de Vereniging Terschellinger Houtzagers (VTH). De VTH gaat op afgesproken dagen het duin in om met gecertificeerde zagers de dennen en prunus om te zagen. De gezaagde bomen blijven zoveel mogelijk in hun oorspronkelijke vorm, achter in het duin. Dit dient als dood hout waar weer veel leven, in de vorm van o.a. insecten, op af komt.