Foto door Jan Huneman

Op oudejaarsdag had ik nog met drie vrienden een paar uurtjes ge-milieu-jut op het strand. Dat doen we sinds kort vaker: dan struinen we over het strand en door de duinen, vullen een vuilniszak of twee met zwerfafval en drinken daarna met een voldaan gevoel wat warms in het strandpaviljoen. Die 31 december viel ons juist op dat het deel strand waar wij liepen zo mooi schoon was, we kregen amper een vuilniszak gevuld!

Juttersbloed

Van één van die vrienden kreeg ik twee dagen later, ’s ochtends vroeg op 2 januari, een foto doorgestuurd met daarbij de tekst: “Krijg toch ‘t gevoel dat ‘t voor niks is geweest”. Daarmee doelde ze dus op het milieujutten van twee dagen terug. De foto liet een beeld zien van een klein stukje strand bezaaid met sandalen, grijze ikea-mandjes en felgekleurd speelgoed (wat later de beroemde my little pony’s bleken te zijn). Hoewel ik op dat moment nog geen idee had van wat er zich op het strand afspeelde, viel me toen wel meteen op hoeveel jeeps mét aanhanger af en aan reden over de hoofdweg van Terschelling. Dit moet het juttersbloed zijn dacht ik, waar ik al wel vaker van gehoord had, maar nog niet eerder echt getuige van was geweest.

Met een toen nog enthousiast en verwachtingsvol gevoel en een tas in de hand liep ik de strandovergang bij Oosterend over. Pas toen zag ik dat de situatie van de foto zich niet voordeed op een klein stukje, maar over het gehele strand. Net als tientallen andere eilanders en badgasten baande ik mij een weg door de (kapotte) ledlampjes, sandalen en ikea-manden. En vooral: door heel veel verpakkingsmateriaal dat op dat moment al de duinen in waaide.

Die eerste dag stond bij velen in het teken van jutten. Grote karren werden volgeladen met alle bruikbare spullen. Van losse schoenen werden paren gevormd en diezelfde dag werden er al rotan-manden verkocht in het dorp. Verwondering overheerste, want hoewel het zeker niet de eerste keer was dat er een container overboord slaat en er spullen aanspoelen op Terschelling, dit was uniek. Her en der sprak ik met mensen op het strand en net als bij mezelf leefde de vraag: “Hoe krijgen we dit opgeruimd?” Want dat deze grote aanspoeling een ecologische ramp is voor de natuur, drong ook meteen door.

Waar een eiland groot in is

Dat bleek een dag later. Samen met collega boswachter Feline reed ik ’s ochtends het strand op bij West aan Zee om alle opruimers een kop chocolademelk en een stuk pondkoek te brengen. Tientallen dan niet honderden mensen liepen rond met vuilniszak en bogen zich letterlijk over het tapijt van afval dat op het strand lag. Waar het die ochtend bijna onbegonnen werk leek, was per uur te zien dat het strand opgeruimder werd. Hartverwarmend. Uren ging iedereen door en samen met het werk van aannemer Trip Hek, die shovels en trekkers met harken inzette, was het strand aan het einde van de dag alweer bijna als van ouds.

De kleine stukjes

Het strand lijkt nu op het eerste gezicht netjes, maar wie goed kijkt ziet met name in de duinen nog allerlei (kleine en grote) stukken piepschuim en ander plastic liggen. En juist de kleine stukjes vormen het grootste gevaar. Via zandpieren en andere diertjes komt het plastic in de voedselketen. De lepelaars bouwen er hun nesten van of vogels raken er in verstrikt!
Ook de vloed brengt met ieder tij weer plastic met zich mee. Met een groep van 40 boswachters hebben we gisteren weer een opruim-slag geslagen. En hoewel de tranen ons soms bijna in de ogen schoten, zoveel afval er her en der nog ligt, met opnieuw karren vol afval was het een nuttige opruimdag!

Iedere vuilniszak is er één

We zijn er nog niet. Op de zeebodem voor de waddeneilanden liggen nog ruim 200 containers. Ook drijft er nog genoeg afval in zee. Je kunt iedere dag zelf de handen uit de mouwen blijven steken als je het strand op gaat. De gemeente zorgt voor vuilniszakken bij de strandovergangen. Ook staan hier containers die regelmatig geleegd worden. Hou ook goed de media van de gemeente Terschelling en Staatsbosbeheer in de gaten, voor eventuele opruimacties die nog volgen. Of je nou alleen gaat jutten of met een georganiseerde actie: iedere stuk plastic dat je verzamelt: het draagt bij en is niet voor niets!