Net als de afgelopen twee jaar heeft vrijwillige vogelwachter Gert Jan Blankena een week doorgebracht op de vogelwachterspost bij het Amelandergat. Van iedere dag heeft hij een dagboek bijgehouden. Hierbij deel 7 van 8.

Donderdag 22 mei.
Terwijl de regen klettert tegen de keet belt Oene de Jong van Staatsbosbeheer. Ik had me nog net even lekker omgedraaid! Met laagwater komt hij straks  langs met een collega-vrijwillige vogelwachter van de tweede keet.

Het is hoogwater om 8.25 uur. Al een uur eerder verdwijnt de Koffieboonplaat (KBP)opnieuw onder water. De inlaag doet nu dienst als vlucht-hoogwatervluchtplaats (HVP), waardoor de vogels zich makkelijk laten tellen. 800 Rosse gruto’s,  550 Scholeksters, 160 bontbekjes en Drieteentjes. De Eidereenden  zijn al eerder vertrokken.

Het valt op dat er voortdurend kleine groepjes Rotganzen vertrekken. Ze vliegen niet naar Ameland maar kiezen direct het noorden, op weg naar de Deense kust of nog veel verder. Een deel van de rotganzen trekt via IJsland naar Groenland! Ook broeden ze op de kusten van Siberie.

Om 10.30 komen Oene en Wouter (onze vogelwachtercollega van de 2^e keet) op de keet. Wouter gaat vogels tellen wij gaan de KBP inspecteren: zijn echt alle nesten weggespoeld? Dat zijn ze. Gelukkig is het nog maar mei, de sterns zullen dus een tweede poging wagen…

Op de KBP vinden we een dode reebok. Bijzonder! Ook op Rotturmerplaat is onlangs een dode reebok gevonden. Dit zijn dieren die vanaf de wal of van een ander eiland komen. Dispersie heet dat:  het wegtrekken uit het leefgebied met als doel nieuwe habitats te koloniseren.

Nog steeds vertrekken groepjes rotganzen. Het gaat maar door. Met een strakke westenwind in de rug is dit ook wel het geschikte moment. Dit zou ook voor andere vogels moeten gelden, zoals de eiders, de regenwulpen en de rosse grutto’s. Die moeten toch ook die kant op, maar ze doen dat niet. Waarom de rotganzen wel en zij niet? Een intrigerende vraag.

Een uur of twee later nemen een aantal Rosse grutto’s toch het besluit en vertrekken. Ze gaan gelijk hoog de lucht in en verdwijnen aan de noordelijke horizon.

Om 20.15 horen we een enorme herrie. Een grote, donkerblauwe heli  komt vanaf het eiland heel langzaam en heel laag op ons af, draait een rondje om de keet en verdwijnt weer. Alle vogels in de lucht! Gauw een foto nemen, hopelijk kan ik dan zijn registratie lezen. PH PXZ. Een politieheli. Wat moet die nou hier? Later hoorden we van onze collega’s van de 2^e keet dat hij daar ook was geweest. Hij was daar duidelijk iets aan het zoeken in de duinen en op het strand.

Om 20.51 is het weer hoogwater, maar al anderhalf uur eerder loop de KBP alweer onder. De HVP’s verplaatsen zich voortdurend. Als het eenmaal echt hoogwater is valt er van de KBP weinig meer te zien. Alle HVP’s  hebben zich verplaatst naar de laatste droge plekken. Rusteloos vliegt van alles langs  om te zoeken naar een plekje dat nog droog is. Uiteindelijk zit alles vlak tegen de duinenrij onder de keet. Voor die dieren moet dit veel stress opleveren. Een normaal verblijf op de HVP betekent rust; lekker pitten. Daarvan is nu bepaald geen sprake.

Het water staat duidelijk hoger dan gisteren. De 5^e slenk lijkt nu op een brede rivier, het water stroomt de kwelder in. Ook achter de keet, in de meeuwenkolonie, staat nu water. Dat stroomt op twee plekken naar binnen binnen vanaf het strand. Uiteindelijk is er maar zo’n 250 meter over tussen die twee plekken. We zitten bijna op een eiland!

Het zou mij niets verbazen als de huidige KBP binnen een paar jaar, of misschien al wel eerder, is verdwenen. Ik verwacht dan een doorbraak bij de punt van de stuifdijk naar de 5^e slenk. Een zogeheten ‘washover’ dus. Dan zal er een nieuwe  plaat ontstaan! We zullen zien.

Inmiddels is het bijna donker. Honderden rotganzen zijn vertrokken voor hun grote reis en doen dat nog steeds. Tot nu toe zijn dat er zeker 2500 geweest;  ik weet niet of dat nog doorgaat in het donker. Maar dat vandaag de rotganzen zijn vertrokken is wel duidelijk!