Op 30 maart trotseerden we de wind voor een inspirerende fietsexcursie door de Schoorlse Duinen. Met een klein maar enthousiast gezelschap gingen we op pad onder leiding van de boswachters van Staatsbosbeheer. Tijdens deze tocht stonden we stil bij verschillende locaties in het gebied, waar we spraken over bosbeheer, het open duinlandschap en de uitdagingen van natuurbeheer in een drukbezocht gebied.

Tijdens een korte introductie bij het Buitencentrum, stonden we eerst even stil bij wat het gebied zo bijzonder maakt. Want de Schoorlse Duinen zijn wereldwijd echt uniek. Er zijn maar een paar van deze kalkarme gebieden ter wereld. Echt iets om trots op te zijn – en dus voor natuurbeheerder te zorgen dat dit gebied behouden blijft en dat we de biodiversiteit willen versterken.

Van monotoon dennenbos naar gevarieerd loofbos

Onze eerste stop was bij een deel van het bos waar enkele jaren geleden de transitie is ingezet van een monotoon dennenbos naar een gevarieerder loofbos. Hoewel de bomen nog geen bladeren droegen, was de toegenomen diversiteit goed zichtbaar – en hoorbaar. Dit deel van het bos trekt inmiddels veel meer vogels aan dan het dichte dennenbos ernaast. Tijdens het broedseizoen is dat extra goed te merken: de bomen wemelen van zangvogels die profiteren van de grotere variatie aan bomen en struiken. Jaarlijks worden in verschillende delen van het bos dunningen uitgevoerd om loofbomen meer kans te geven. Het uiteindelijke doel, een biodiverse en gevarieerde bosstructuur, ontwikkelt zich over tientallen jaren.  Natuurbeheer betekent dus werken met een lange adem en oog voor de toekomst.

Het belang van open duinen

De tweede stop was bij het open duin – ook wel grijs duin genoemd. De afgelopen maanden is hier hard gewerkt om het gebied open te houden: een aannemer heeft talloze kleine dennen en Amerikaanse vogelkers verwijderd. Zonder ingrijpen zou dit duinlandschap langzaam dichtgroeien, met als gevolg dat de unieke biodiversiteit verloren gaat. De wind speelt een cruciale rol in het duin. Die verplaatst zand en verspreidt zaden door het gebied, waardoor er een mozaïek van kleine habitats ontstaat. Dit zorgt voor een rijke variatie aan planten, insecten en vogels. Het open duin is niet alleen een prachtig gezicht, maar ook een ecosysteem dat continu in beweging is en vol leven zit.

Op de knieën voor het grijs duin

Bij de volgende stop gingen we letterlijk op de knieën om beter te kijken naar wat er op het eerste gezicht een kale zand- en grasvlakte leek. Het grijs duin lijkt misschien minder spectaculair dan een bos, maar wie goed kijkt, ontdekt een verrassende rijkdom aan leven. We troffen direct al verschillende soorten mossen aan. Deze mossen vormen de basis voor het ecosysteem: ze trekken insecten aan, die op hun beurt weer voedsel zijn voor vogels, zandhagedissen en andere dieren. De naam ‘grijs duin’ doet het gebied misschien geen recht, maar wie zich erin verdiept, ontdekt hoe kleurrijk en levendig het eigenlijk is.

Het dilemma van de verstuiving bij de Blijdensteinsweg

Onze laatste stop was bij de Blijdensteinsweg, waar de enorme zandverstuiving een grote uitdaging vormt voor zowel natuurbeheer als recreatie. Het zand is hier flink in beweging en dreigt het fietspad volledig te bedekken. Voor Staatsbosbeheer is dit een complex vraagstuk. Aan de ene kant is de verstuiving een natuurlijke en wenselijke ontwikkeling, die de biodiversiteit in het gebied vergroot. Aan de andere kant is het behoud van recreatiemogelijkheden, zoals fietspaden, ook een belangrijke taak. Dit leidde tot een levendige discussie. Samen bespraken we mogelijke oplossingen en de afwegingen die gemaakt moeten worden. Het vinden van een balans tussen natuurbehoud en recreatie is geen eenvoudige opgave. Samen met diverse betrokken partijen, zoals de provincie en belangenorganisaties, wordt gezocht naar een haalbare oplossing.

Kortom, we hebben een mooi inkijkje gekregen in het natuurbeheer in de Schoorlse Duinen. Dank aan iedereen die mee was en deze tocht zo interessant en leerzaam maakte!