Expositie "Waarom schrijf je mij niet?

Van 24 mei tot en met 21 juni staat de tentoonstelling “Waarom schrijf je me niet” – Post uit de Vergetelheid, van de Lotty Veffer Foundation, rondom de herdenking van Kamp Schoorl in ons Buitencentrum Schoorlse Duinen. Deze Nederlands-Duitse reizende tentoonstelling gaat over het leven van vijf mensen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Aan de hand van hun brieven en dagboeken wordt hun tocht door Duitsland, Nederland, de kampen en getto’s in Polen beschreven, tot aan hun dood of bevrijding. De expositie laat zien hoe hun privacy en identiteit werd afgenomen, dat zij geen idee hadden wat hen te wachten stond en geen mogelijkheid hadden aan hun lot te ontkomen.

Betekenis verhalen Tweede Wereldoorlog
In de tentoonstelling wordt ingegaan op de vraag welke betekenis deze verhalen uit de Tweede Wereldoorlog nu hebben. Vier vertellers leggen in korte films in een stemhokje actuele dilemma’s voor over privacy, communicatie, censuur en over vluchten. Toen én nu. De expositie is dagelijks te bezoeken in ons Buitencentrum Schoorlse Duinen aan de Oorsprongweg 1, van 24 mei tot en met 21 juni van 10.00 tot 17.00 uur. Gekoppeld aan de expositie bieden Comité Kamp Schoorl en de Lotty Veffer Foundation lesprogramma’s aan voor de groepen 8 van het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs.

Kamp Schoorl
Deze tentoonstelling is rondom de herdenking van Kamp Schoorl op maandag 11 juni bij het monument. Comité Kamp Schoorl organiseert in samenwerking met de gemeente Bergen NH de jaarlijkse herdenking. Kamp Schoorl aan de voet van de Schoorlse Duinen was het eerste Duitse concentratiekamp in Nederland. Na de razzia’s van februari en juni 1941 zijn de 689 Joodse gevangenen eerst naar dit kamp afgevoerd. Hiervandaan werden zij naar Buchenwald en vervolgens Mauthausen gedeporteerd. Slecht twee van deze groep hebben de concentratiekampen overleefd. Totaal zaten er in Kamp Schoorl 1900 voornamelijk Joodse en politieke gevangenen. Voor velen van hen betekende Kamp Schoorl de eerste etappe van de lange lijdensweg naar en in nazi-kampen elders.

BETTY SCHOLS-MEENTS
Betty is 14 dagen oud als haar vader Max Meents bij een razzia uit zijn huis in Amsterdam wordt weggehaald. ‘Had je maar niet met een Jood moeten trouwen’ snauwt een van de politie-agenten haar moeder toe. Max wordt naar Kamp Schoorl overgebracht. Vanuit hier stuurt hij een hartverscheurend smokkelbriefje: “Laten wij maar denken, dat niets voor eeuwig is en dat ook aan deze scheiding een eind zal komen! (…) Vergeet niet, dat ik altijd en altijd aan jullie denk: aan jou, Beppeke en aan onze kleine schat”. Zijn vrouw draagt het briefje haar leven lang bij zich. Na een paar weken wordt Max getransporteerd naar Kamp Mauthausen. Ook vanuit hier schrijft hij brieven, de laatste gedateerd vijf maanden nadat hij opgepakt werd. In Mauthausen bezwijken de meeste gevangenen binnen een half jaar door ondervoeding in combinatie met het extreem zware werk in de steengroeven.

Betty Schols-Meents is gastspreker bij het Landelijk Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden. Voor de jaarlijkse herdenking bij het monument van Kamp Schoorl op 11 juni bezoekt zij ‘t Klimduin en Teun de Jagerschool. Deze scholen adopteerden het monument.

WANDA EN ERNST VERDUIN
Een van de hoofdpersonen in de tentoonstelling is de Joodse Wanda Verduin, een puber van 14 jaar als de oorlog begint; altijd wel verliefd op een jongen. Haar dagboeken en brieven aan haar hartsvriendin vormen een ontroerend zelfportret van een meisje dat wordt weggerukt uit haar leven in Bussum, weg van haar vrienden en vriendinnen. Wanda en haar broer Ernst zijn lid van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. Vele weekenden gaan ze er met hun vrienden op uit, de natuur in. Tot ook dat verboden wordt. Eenmaal gedwongen verhuisd naar Amsterdam, schrijft Wanda: “ik heb een torenvalk boven de stad zien bidden. ’t Was zo een moordgezicht (…) Een zilvermeeuw cirkelde hoog en eenden vlogen weg naar buiten net als 2 reigers die achter elkaar naar het westen vlogen. Ik wou wel mee. Ver weg: Enfin niet aan denken.” Het gezin wordt opgepakt. Via Kamp Vught komen ze in Auschwitz. Wanda overleeft de oorlog niet.

Ook de nu 90-jarige Ernst is gastspreker bij het Landelijk Steunpunt Gastsprekers WOII-Heden. Bij de opening zal hij ingaan op de verbondenheid van hem en zijn zusje met de natuur. Zie voor de film over Wanda, verteld door de Nederlands-Turkse zangeres Karsu en Ernst Verduin www.pudv.nl/wanda-verduin.

Realisatie tentoonstelling
In 2015 realiseerde de Lotty Veffer Foundation deze reizende expositie “Waarom schrijf je me niet”. Sinds november 2017 reist de tweetalige versie van de tentoonstelling behalve door Nederland ook door Duitsland. De tentoonstelling werd mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, vfonds, Nationaal Comité 4 en 5 mei, Interreg Deutschland-Nederland (EU) en de Provincie Gelderland.