Terwijl het ogenschijnlijk nog volop zomer is- valt aan het gedrag van de vogels op Rottumerplaat af te lezen dat die zomer wel degelijk ten einde loopt. Het broedseizoen is duidelijk voorbij, op een enkele uitzondering na, en de eerste najaarstrek komt op gang.

De vogelwachters op Rottumerplaat kijken, behalve naar vogels, ook naar vlinders.
Om meer te leren over het leven en gedrag van verschillende vogels wordt steeds meer moderne techniek ingezet zoals camera’s en zenders.
Maar ook het ‘ouderwetse’ ringen levert nog steeds veel kennis op.

Terwijl op Rottumerplaat ‘vaste’ vogelwachters de rust voor de vogels bewaken en hun wel en wee op de voet volgen en vastleggen, gebeurt dat op het veel kleinere Rottumeroog door afwisselende duo’s die een tweeweekse ‘wacht’ voor hun rekening nemen. De omstandigheden zijn op ‘Oog een stuk primitiever, vandaar de kortere periode.

De vogelwachters op Rottumerplaat zagen hele groepen jonge grauwe ganzen vertrekken van het eiland met onbekende bestemming. En ze zagen dat de jonge slechtvalken waren uitgevlogen.

Als de vogelwachters van seizoen 2023 hun werk beginnen op Rottumerplaat is het bijna nog winter. Maar het voorjaar dient zich aan en soort na soort verschijnt.

Er is uiteindelijk maar één plek waar ik een poging kan wagen de woorden te vinden voor het laatste blog. Het blog dat ik al dagen voor me uitschuif omdat het zo duidelijk het eind inluidt van mijn tijd op Rottumerplaat. Een tijd waar ik al heel lang van droomde en die nu waarheid is geworden. Een verlangen dat ergens in mijn jonge jaren zijn oorsprong vond, toen ik als kind van tien, elf jaar voor het eerst, in de herfstvakantie naar Schiermonnikoog ging; mee vogels ringen met Harm Vonk en zijn zoon, mijn beste vriend, Holmer. 

De hondsdagen zijn begonnen, en tussen de abelen hangt een in verhouding koele sfeer ten opzichte van de broeierige baksteenoven-hitte tussen romneyloods en behuizing. De eerste gevallen en al verdorde esdoornbladeren schud ik uit de hangmat, waarin ik plaats neem om de komende regels te schrijven. Een sfeer die desondanks toch ook bevangen lijkt door de zomer, waarin zelfs de meest vertrouwde geluiden iets looms lijken uit te dragen. De enigen die overuren draaien zijn de dazen, tegen wiens ontelbare legioenen niet te vechten is, al sneuvelen er velen onder mijn genadeloze hand.

Juni is ten einde en de herfst van ons verblijf begint hartje zomer op een wisseldag. Een dag die zich op de lange weg naar Rhenen goed leent voor een reflectie van de afgelopen weken. 

Vogelwachters Ellen en Emo Klunder verbleven in augustus 14 dagen op Rottumeroog. Ze genoten van het landschap, de zee en de rust en waren verheugd over de grote aantallen kleine vossen en redden en passant nog een nestje boerenzwaluwen…

Het broedseizoen zit erop. En daarmee ook ons avontuur. Rottumerplaat 2021 was het jaar van vijftig jaar Bomans en Wolkers, van een onstuimige start maar desondanks een succesvol broedjaar en van de vele tienduizenden vogels die hier wederom hun welverdiende rust vonden. Als vogelwachters mochten wij dit schouwspel vanaf de eerste rang meemaken. We blikken terug.

De lepelaarskolonie behoort tot de pronkjuwelen van Rottumerplaat. De elegante witte vogels hebben een voorjaar van extremen achter de rug. De kolonie overspoelde twee keer, maar herpakte zich. Recent telden we meer dan zeventig jongen, waarvan dertig een kleurring kregen. Eind goed, al goed. Dankzij de ringen kunnen we hun levensverhaal volgen. Zodat de lepelaars ons kunnen vertellen hoe het met de natuur gesteld is.

De jonge sterns zijn uit het ei gekropen. Dichtbij ons huis lopen bij de puindammen kleine donzige pullen rond. De ouders maken veel kabaal en maken duikvluchten om indringers te verjagen. Eind mei kregen we twee sternringers over de vloer. Meer dan vijftig sterns gaven ze een kleurring, zodat wij en anderen de ringen de komende jaren kunnen aflezen. Dankzij het ringwerk weten we waar de sterns verblijven en kunnen we ze hopelijk beter beschermen.

Duizenden meeuwen nestelen op het eiland, vooral zilvermeeuwen en kleine mantelmeeuwen. Ze broeden hier gebroederlijk naast elkaar in kolonies. Het tellen van de meeuwen is een vak apart. Speelnesten, inhoud van braakballen, vissersboten, het tij: ze spelen een rol bij de tellingen.

Op Rottumerplaat ligt een bijzonderheid: een dode walvis. Normaliter wordt zo’n kadaver meteen opgeruimd, maar op dit natuureiland mag de walvis ongestoord vergaan en ontbinden. Onderzoekers houden nauwgezet bij hoe dat proces verloopt. Vandaag komen Hans Verdaat en Martin Baptist, onderzoekers van Wageningen Marine Research, op bezoek voor hun maandelijkse metingen. Als vogelwachters helpen we een handje mee.

Het broedseizoen start hier met de grauwe ganzen. Begin april zagen we bijna overal op Rottumerplaat ganzen op het nest zitten. Geregeld vloog een ouder verschrikt op. Drie weken later vinden we veel lege nesten, maar geen ganzenkuikens. Een mysterie. Waar zijn de kuikens gebleven?

De spits is eraf. Bijna drie weken wonen we nu op dit bijzonder fraaie natuureiland. Op de meest noordelijke en misschien wel meest afgelegen plek van Nederland. Na talloze verkenningen en telronden krijgen we het eiland en haar bewoners in de vingers. We genieten enorm. Volg ons op Instagram voor een dagelijks @Rottumerplaatje.

Dit broedseizoen aan ons – Frank Oosterhoff en Addo van der Eijk – de eer om de vogels van Rottumerplaat te beschermen en te tellen. Op Goede Vrijdag zetten we hier onze eerste wankele stappen, na een onstuimige vaartocht vanaf de Eemshaven. De eerste dagen geven Aaldrik Pot en Nicolette Branderhorst, onze voorgangers uit 2019, en Jaap Kloosterhuis van Staatsbosbeheer een spoedcursus Rottumerplaat. Ze bezorgen ons een vliegende start.

Het vogelwachtseizoen 2020 op Rottumerplaat is afgesloten. Vogelwachters Bram Ubels, Christian Brinkman en Sita van Hoorn zijn weer terug aan de wal en voor hen alle drie was dat best even wennen. In dit blog blikken ze terug op een seizoen vol met bijzondere waarnemingen van broed- en trekvogels, dag- en nachtvlinders en andere insecten en delen nogmaals hun verwondering over het leven en werken op het bijzondere eiland. Waar ze, hoe idyllisch het leven op een onbewoond eiland ook lijkt, helaas ook hard met onze consumerende en vernietigende manier van leven worden geconfronteerd…

In de staart van het vogelwachterverblijf op Rottumerplaat observeren Bram en Sita grote groepen zangvogels op weg naar hun overwinteringsgebieden. De Afrikagangers zijn inmiddels al een stuk verder op hun ‘Route du Soleil’, deze maand maand treffen de vogelwachters voornamelijk vogels die in Zuid-Europa overwinteren. Voor hen gelden gelukkig geen inreisbeperkingen …

Na drie maanden is vogelwachter Christian Brinkman weer terug naar vaste wal. Hij werd begin deze maand afgelost door Sita van Hoorn. In de laatste periode van de vogelwachterstijd op Rottumerplaat doen Bram en Sita nog volop tellingen en mooie waarnemingen. Sita stelt zichzelf aan u voor en doet meteen verslag van een bijzondere vondst.

Vogelwachters Bram en Christian vertellen in hun nieuwste blog over de minder leuke kant van een eiland: al het vuil dat er dagelijks aanspoelt.
Omdat de meeste jonge vogels op Rottumerplaat zijn uitgevlogen, kunnen ze sinds deze maand flink vuilruimen maar bij sommige vondsten ook even wegdromen naar andere oorden …

Rottumerplaat is voor veel vogels een aantrekkelijke tussenstop op hun trekroute. In de afgelopen maanden deden vogels uit verschillende windstreken het eiland aan. Vogelwachters Bram Ubels en Christian Brinkman speurden in óf buiten hun schuiltentje naar geringde exemplaren en dat levert iedere keer weer een mooi verhaal op …

In ons vorige blog vertelden we over de kustbehangerbij die voor het eerst werd waargenomen op Rottumerplaat. We werden getipt door collega vogelwachter Emo Klunder. Emo deed op het buureiland Rottumeroog afgelopen maand nog andere mooie waarnemingen een schreef daarover een gastblog.

De afgelopen week zorgden de weersomstandigheden voor samengeknepen billen bij de vogelwachters van Rottumerplaat. Bram en Chris zagen kokmeeuwen en scholeksters met het verhoogde tij verwoede pogingen doen hun nesten te redden. Het water kwam op 6 juli zelfs tot aan de voet van de Stuifdijk met desastreuze gevolgen…

Rottumerplaat werd afgelopen week aangedaan door miljoenen insecten waaronder grote aantallen van de terrasjeskommazweefvlieg en het koolmotje. Voor zowel vogelwachters Bram en Christian als voor een deel van de vogelbevolking een welkome traktatie. De voorjaarstrek loopt op z´n einde en de eerste ‘najaarstrekkers’ als witgatten en bosruiters arriveren alweer in de Waddenzee. Er kondigt zich een nieuwe huisgenoot aan en een inmiddels zeldzame broedvogel laat zich heel even zien…

De vogelwachters op Rottumerplaat lopen soms tegen een onverwachte, zeldzame soort aan. Dat stelt ze voor een dilemma: bekend maken of niet?

Uit de voorbereidende gesprekken bleek een indrukwekkende hoeveelheid kennis en ervaring, sympathieke lui, het ‘oefenweekend’ was goed bevallen, de koffers waren gepakt. Niets stond een succesvol vogelwachtseizoen 2020 in de weg.
Toch moest boswachter Jaap Kloosterhuis Bram en Christian bellen: “Jullie kunnen voorlopig niet naar Plaat. Corona; de Harder mag niet varen”. En dat bleef zo, veel langer dan ons lief was.
Op Rottumerplaat ging alles door zoals altijd: de wintergasten vertrokken, de doortrekkers trokken door en de zomergasten arriveerden. Paren werden gevormd, nesten werden gebouwd, broedkolonies werden ingenomen, eieren werden gelegd en bebroed. Alles zonder vogelwachters om het te volgen, te tellen, in kaart te brengen en te bewaken.
Maar ze zijn er, de vogelwachters, bij de eerste gelegenheid. Inmiddels 14 dagen van inventarisatie-achterstand wegwerken, looproutes bepalen, een veel te laag overkomend vliegtuig rapporteren. En hier is dan, eindelijk, het eerste weblog van seizoen 2020 van de vogelwachters op Rottumerplaat.

Daar is ie dan: Terug naar Rottumerplaat, het boek dat Aaldrik Pot en Nicolette Branderhorst schreven over hun vier maanden durende verblijf als vogelwachters op Rottumerplaat. Ze vertellen in dagboekvorm – in woord en beeld – over hun streven naar een eenvoudiger bestaan maar ook over de grote dynamiek van zand, zee en wind. Over de soms ontelbare hoeveelheid vogels, de bijzondere zoutplanten, opvallende strandvondsten en nog veel meer …

Nu het broedseizoen er bijna op zit en de eerste doortrekkers zich al weer melden, bereiden vogelwachters Aaldrik en Nicolette zich voor op hun terugkeer naar de vaste wal. De laatste klusjes worden afgerond, alle gegevens worden ingevoerd en ze zijn begonnen met schrijven van het vogelwachtersverslag. Gelukkig is er ook nog tijd om van de kleurenpracht op het eiland te genieten!

Het weer op Rottumerplaat is nooit saai. In een week hebben we alles voorbij zien komen, van bijna winters koud naar zomers warm. Hardnekkige zeemist, stormachtige wind en eindelijk regen. De afgelopen dagen stonden vooral ook in het teken van ‘de meeuwen’ en bij de drinkbank rond de Behuizing gebeurt natuurlijk ook altijd wel wat …