Vertrekkende ganzenfamilies, tijdens rustig weer.

Op Rottumerplaat broeden sinds 2005 Grauwe Ganzen. In het begin nog mondjesmaat, maar het aantal broedparen is flink toegenomen, tot over de 200 in de laatste jaren. Voorgaande vogelwachters is opgevallen dat er na het broeden, dat al begint in maart, er kort na het uitkomen van de eieren er opvallend weinig pullen op het eiland te zien zijn.

Met name Addo van der Eijk en Frank Oosterhoff hebben er werk van gemaakt om dit raadsel op te lossen. In hun Boswachtersblog van 5 mei 2021 bespreken zij uitgebreid hun bevindingen. In het kort komt het erop neer dat op het moment dat de eieren uitkomen, vanaf de tweede week van april tot het eind van die maand, er op het eiland weinig geschikt voedsel in de vorm van vers gras voor het beschikbaar is. De ouders geleiden de pullen daarom naar de stranden om vandaar de oversteek te wagen naar een land van melk en honing, of in hun geval van grazige weiden. Die zouden dan liggen op het vasteland van Groningen, of op Schiermonnikoog of misschien wel Borkum. Allemaal ver weg gelegen gebieden en dus een gevaarlijke reis. Addo en Frank hebben enkele malen daadwerkelijk het vertrek van ganzenfamilies waargenomen, zij het incidenteel.

vertrekkende families

Omdat het toch om, wat ons betreft, spectaculair gedrag gaat hebben we dit jaar wat meer aandacht aan dit vertrekfenomeen besteed. Als we werkzaamheden hadden aan de westzijde van het eiland hebben we gelet op vertrekkende families, en tijdens elk bezoek in de periode van 22 april tot 31 mei zagen we inderdaad groepen ouders met pullen op het strand op het punt van vertrek, terwijl op zee ook al families te zien waren die daadwerkelijk het ruime sop hadden gekozen. Sommige richting Schier, anderen naar het vasteland. We hebben wat foto’s hiervan gemaakt, maar allen van grote afstand genomen, om dit toch precaire gedrag niet te beïnvloeden of te verstoren.

Vertrekkende Ganzenfamilies vanaf de Bosplaat, nu tijdens ruige weersomstandigheden. Foto Jelle Mes.

In totaal hebben we tijdens 8 verschillende observatiemomenten het vertrek van 246 pullen gezien, allemaal onder begeleiding van adulte ganzen.

Niet alle ganzenfamilies vertrekken overigens; er is zeker één familie achtergebleven, en die heeft één van de weinige zoetwaterplasjes van Rottum gevonden, namelijk een klein vijvertje in de tuin bij de behuizing! Samen met een Eider van kunststof.

jonge Slechtvalken

Spectaculair is ook het broeden van de Slechtvalk op Rottumerplaat, het is één van de weinige plaatsen in Nederland waar deze fraaie valk in natuurlijk habitat broedt, in het geval van Rottum gaat dat om duintjes die soms nog geen meter hoog zijn. Tegenwoordig vindt het broeden hier elk jaar plaats vindt, met meer of minder succes. In 2022 mislukte het broedsel nog, maar dit jaar was aanmerkelijk succesvoller. Nadat in april al diverse malen alarmerende adulte Slechtvalken op de Noordduinen werden waargenomen vonden we op 20 mei het nest met 4 donsjongen. Om verstoringen te voorkomen zijn we daarna uit de buurt van de nestplek gebleven. Op 29 mei werden vanaf ruime afstand al bijna vliegvlugge jongen in de omgeving van het nest gezien, en op 4 juni waren de jongen al vliegerig en verder weg van de nestplek. Halverwege die maand zagen we ook regelmatig jonge Slechtvalken rondvliegen op andere delen van het eiland.

De foto toont 3 van de 4 jonge, bijna vliegvlugge vogels op 29 mei, vlakbij hun nest in de duintjes.

René Vos