Nog vier dagen, dan zit ons avontuur er op. De laatste loodjes wegen in ons geval het lichtst, want nu het broedseizoen bijna achter de rug is, de meeste planten zijn gevonden en de vlinders zijn geteld, kunnen we nog een beetje freewheelen. Nou ja, we gunnen het onszelf want het strand is natuurlijk nooit lang schoon. De afgelopen week liepen we bijna dagelijks een stevige ronde over het eiland waar het lila van de lamsoor op de kwelders nu overweldigend mooi is.  

Het was een week van klusjes die waren blijven liggen. Naar een daarvan keken we niet echt uit: het uitkoken van diverse schedels en botten. Ze zijn bedoeld om tentoon te stellen in de zeecontainer die onder de laatste vogelwachterstoren op  Rottumeroog stond. Deze staan nu samen met het oude vogelwachtershuis bij Natuuractiviteitencentrum Lauwersnest in Lauwersoog. Vrijwilligers van het Nationaal Park richten de container in met foto’s en vondsten van de Rottums. Zo kun je ook aan de vaste wal een blik werpen op de prachtige Groningse Waddeneilanden.

Het is trouwens razend interessant om te zien hoe de schedels van verschillende soorten vogels zich hebben aangepast aan hun levenswijze. Een jan-van-gent heeft bijvoorbeeld geen ‘neusgaten’. Ze duiken met snelheden tot wel 100 km/u in het water en dan zijn dergelijke openingen niet heel handig. Een eidereend heeft juist weer heel grote neusgaten. Het zout dat hij binnenkrijgt en dat door speciale klieren uit het bloed wordt gefilterd, wordt via de neusgaten als supergeconcentreerde vloeistof afgevoerd.

We hadden ook tijd om naar een stuk scheepstouw te zoeken dat lang geleden op de Stuifdijk is terecht gekomen. Erwin Goutbeek, die de komende weken als vogelwachter op Rottumeroog zit en eerder als vogelteller op Plaat was, tipte ons dat op het touw de duindaalder groeit. Het is een vrij zeldzame korstmos dat vooral te vinden is in duinen en op heide en stuifzanden. Qua uiterlijk springt hij niet echt in het oog. Als je er niet op gewezen wordt, zoals wij, denk je misschien dat er een laag cement op het touw zit. Maar als je het van dichtbij bekijkt, zie je wel degelijk de voor veel korstmossen zo typische schotelvormige bekertjes.

De laatste dagen draaien we een soort van tropenrooster. We staan vroeg op om nog wat veldwerk te doen of vuil te ruimen en installeren ons in de middag achter de laptops om alle gegevens netjes in te voeren of aan ons rapport te werken. Gelukkig kunnen we dan wel weer genieten van wat er allemaal in de tuin en bij de waterbak gebeurt. We krijgen nog steeds veel jonge spreeuwen op bezoek die beginnen met de rui naar het zo typische gespikkelde metallic zwartblauwgroene verenkleed. Ook vermaken we ons kostelijk met de jonge boerenzwaluwen die op de waslijn afwachten of hun ouders nog wat te eten komen brengen. ’s Avonds klimmen we in de toren om te zien hoe het de scholeksterparen vergaat die nog wel jong onder hun hoede hebben.

Het vuilruimen kreeg de laatste dagen overigens nog een opmerkelijke wending. Waar we in de beginmaanden vooral nog troep van de containerramp de MSC ZOE in onze wadkar laadden, zijn het nu ongelofelijke hoeveelheden touw en visnet die aanspoelen. Ook de hoeveelheid plastic rotzooi blijft onverminderd groot. In deze eindsprint haalden we nog zo’n drie kuub rommel van het strand. In totaal hebben we in de afgelopen vier maanden bijna tien kuub verzameld. Dat stemt aan de ene kant tot tevredenheid, maar we weten ook dat we morgen weer moeiteloos een kar vol kunnen ophalen. In die zin stopt het nooit en lijkt het vrij uitzichtloos werk. Hopelijk helpt ons gezeur erover toch een beetje om ons meer bewust te maken van de hoeveelheid afval die we maken. Het heeft ons in ieder geval weer aan het denken gezet over wat we zelf kopen en vooral weggooien.

Terugblik

Tot slot zouden we graag een terugblik willen geven op alle bijzondere dingen die we hebben meegemaakt. De lichtende nachtwolken, het onweer, de eeuwige wind, de verzengende hitte en bittere kou bijvoorbeeld. Of het langdurig observeren van de lepelaars, noordse sterns en scholeksters waardoor je het idee krijgt dat je de individuele vogels een beetje leert kennen. Het maakt ons in ieder geval weer bewust van het feit dat het veel te simpel is om dieren als een soort te zien en niet als individu. In die zin gaan we naar huis met een tas vol mooie en bijzondere verhalen.

Die verhalen brengen we bijeen in het boek Terug naar Rottumerplaat dat half november zal verschijnen bij Uitgeverij kleine Uil. In dagboekvorm beschrijven we in woord en beeld hoe een vogelwachtseizoen op Rottumerplaat verloopt. De kern van het boek gaat over onze zoektocht naar een eenvoudiger leven mét de natuur als belangrijke inspiratiebron. Maar uiteindelijk zal het vooral een boek zijn waar de fascinerende verhalen die in de natuur voor het oprapen liggen, het hoogste woord krijgen. We zijn Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de mensen van de Waddenunit erg dankbaar dat we de kans hebben gekregen om dit unieke avontuur te kunnen beleven en op te tekenen. En natuurlijk ook hartelijk dank aan alle volgers en jullie reacties op ons wekelijkse blog!

Afijn. Nog een keer alle jonge meeuwen tellen. Nog een keer de vlinderroute lopen. Nog een keer het hele eiland rond. Vrijdag gaan we terug naar Norg.

Aaldrik Pot & Nicolette Branderhorst
Vogelwachters Rottumerplaat 2019