Eiders met pullen onderweg naar het water.

De laatste twee weken van mei, een periode die in het teken staat van broedvogelinventarisatie, maar die ook gelegenheid biedt om de doortrek waar te nemen van vogelsoorten die nog veel verder noordelijk broeden. Kortom: een drukke maar ook aantrekkelijke periode voor Rafaella Porcu en René Vos.

Op 18 mei losten we het team van Dirk Dijkshoorn af op de plaat, zij hebben het eiland twee weken bewaakt, veel geïnventariseerd en ook veel aangespoeld afval opgeruimd. Onderweg naar het eiland zagen we volop trek van brandganzen die de overwinteringsgebieden in Nederland verlaten en op weg gaan naar arctische gebieden. Op Rottumeroog wordt de volgende dag het onwaarschijnlijke aantal van ruim 70.000 ex. geteld, een verpulvering van het tot dan heersende dagrecord.

Aangekomen bij het huis vallen al gauw de broedende boerenzwaluwen op, sommige zijn nog bezig met nestbouw.

De zaterdag staat in het teken van de Hoogwater Vluchtplaats Telling, een zogenaamde HVP, die plaatsvindt in een periode rond het springtij, wanneer het hoogwaterpeil relatief hoog is en de overtijende wadvogels geconcentreerd op de weinige droogblijvende platen vertoeven. Het tellen van de soms grote concentraties vogels is dan iets makkelijker. We zien vooral al veel bonte strandlopers en zilverplevieren. Deze soorten broeden niet in onze streken, maar moeten nog veel verder naar het noorden. Toch zijn ze al prachtig in hun broedkleed.

Broedsucces scholeksters

Eén van de onderzoeksdoelen dit voorjaar is het monitoren van het broedsucces van de scholeksters op het eiland. We doen dat door broedende vogels te voorzien van kleurringen zodat zij individueel gevolgd kunnen worden. Scholeksters met hun nog jonge kuikens zijn plaatstrouw totdat de jongen kunnen vliegen. Omdat we weten hoeveel eieren er in het nest zaten, en hoeveel grote jongen er weken later nog bij de ouders rondlopen (en hoeveel niet!) kunnen we inschatten of het een succesvol broedseizoen voor deze mooie wadvogel is of niet.

Bij de eerste eiders, die relatief vroeg beginnen met broeden, zijn de eieren al uitgekomen en lopen de jongen “creche-gewijs”, onder begeleiding van waakzame ouders naar open water, dat toch wat veiliger is dan de duinen met al die hongerige grote meeuwen.

Lepelaarskolonie

Op het eiland bevindt zich ook een lepelaarskolonie. In Nederland vindt al jaren onderzoek plaats naar het trekgedrag van deze vogels, die in het verleden vooral in Mauritanië overwinterden maar waarvan een deel de laatste jaren ook wel minder ver gaat, zij verblijven de wintermaanden in het zuiden van Spanje en Portugal, en lijken daar betere overlevingskansen te hebben. Om vogels individueel te kunnen volgen, ook in de overwinteringskwartieren door lokale waarnemers, worden de jongen voorzien van een op afstand te herkennen kleurring. Flink verwijderd van de kolonie, zonder te verstoren, wordt alvast gekeken of de jongen al groot genoeg zijn om te kunnen ringen.

Doortrekkers

Broeden en doortrek is eind mei tegelijkertijd waar te nemen. Op de volgende foto is rechts een graspieper te zien, met voer in de bek. Klaarblijkelijk heeft deze vogel al jongen vlakbij in het nest die altijd hongerig zijn. De vogel links is een tapuit, die broedt niet op de Rottumerplaat maar waarschijnlijk veel noordelijker, wellicht moet deze vogel nog helemaal naar IJsland of verder, naar Groenland, en is dus nog lang niet aan broeden toe!

Zo’n tapuit is een vogel die hier algemeen doortrekt, maar dat geldt niet voor de grauwe klauwier, die slechts incidenteel op het eiland wordt waargenomen. Op de foto een mannetje, dat op 31 mei in alle vroegte op de stuifdijk werd waargenomen, en daarna niet meer. Waarschijnlijk al weer verder gevlogen…

En aan het eind van de dag altijd weer mooie plaatjes.

Rafaella Porcu en René Vos