pas teruggekeerde bontbekplevieren

De laatste wacht van het broedseizoen 2017 zit er op. Vogelwachters Bart & Doortje sloten het seizoen stormachtig af! Dat er geen permanente bezetting meer is op de eilanden betekent overigens niet dat er ook geen toezicht meer is. Deze taak wordt nu waargenomen door vegetatie-karteerders en vogeltellers, die er geregeld periodes zullen verblijven. Lees hieronder het, voorlopig, laatste blog van Bart & Doortje.

“Het is al weer augustus, en het broedseizoen zit er bijna op. Afgelopen vrijdag, 4 augustus, werden Doortje en ik dan ook weer voor het laatst door Jan Kostwinner en Dennis Moerkerken met de Harder opgehaald van Rottumerplaat. Het bewakingsseizoen zat er op, en werd dit jaar gekenmerkt door een onstuimig slot. Het woei vrijdag nog steeds stevig, maar niet zo hard als de donderdag daarvoor toen het windkracht 7 was met regelmatig uitschieters naar 8.

Omgewaaide boom

Een week eerder had het ook al stevig gewaaid. Zo stevig dat een oude al overhangende witte abeel in de nacht van vrijdag 28 juli omwoei en op de schuur terechtkwam en het pad blokkeerde. De gemetselde ronde voorkant van de Romneyloods was gelukkig tegen een stootje bestand.

Zaterdag hebben we de omgewaaide boom van zijn takken ontdaan en weggesleept, zodat het pad weer vrij was.

Kleine mantelmeeuwen en zilvermeeuwen

Voor dit turbulente slot van het bewakingsseizoen hadden we op vrijdag 21 juli de laatste jonge meeuwen uit de meeuwen-enclosures gemeten en losgelaten. Van 15 gevolgde zilvermeeuwlegsels (45 eieren) is 78 % (35 kuikens) uitgekomen, en van deze kuikens is 20-74 % groot geworden. Deze marge is zo groot, omdat een deel van de kuikens (54 %) verdwenen is (of ontsnapt omdat ze groot genoeg waren om over de omheining heen te kunnen, of omdat ze opgegeten zijn). Bij de kleine mantelmeeuwen (ook 15 legsels) met in totaal 44 eieren, kwam 84 % uit (37 kuikens). Hiervan zijn  er 24-57 % groot geworden.

Op 26 juli alle jongen van kleine mantel- en zilvermeeuwen rondom het hele eiland geteld, voor zo ver ze te zien waren. Aan de hand van de verhouding van Zilver-Kleine mantelmeeuw bij de oude vogels, hebben we geschat hoeveel jongen van elke soort er waren: 655 jonge Kleine Mantelmeeuw en in 459 jonge Zilvermeeuwen. Om het totaal aantal broedparen van beide meeuwensoorten vast te stellen, moeten we alle verzamelde gegevens nog op een rijtje zetten, maar de grote meeuwen hebben zeker geen slecht seizoen gehad.

Topjaar voor de lepelaar

Op diezelfde woensdag 26 juli, gelukkig een dag met weinig wind en zonder regenverwachting hebben we voor het laatst de Lepelaarkolonie geïnspecteerd. In de kolonie troffen we nog 70 lepelaars (waarvan de helft jongen), die allemaal konden vliegen, en nog vier door laat-broeders bewoonde nesten: twee daarvan hadden elk nog een jong en een nog niet uitgekomen ei, eentje had 1 ei, en op een vierde nest zaten 2 redelijk grote jongen, die mooi op het nest bleven zitten. Geen enkel dood kuiken vonden we in de kolonie. Er waren dit jaar in totaal 84 nesten, een nieuw record voor Rottumerplaat. Het broedsucces van de lepelaars op Plaat is dit jaar erg goed geweest.

Noordse sterns bleven het proberen

Met de sterns is het veel minder goed gegaan dit jaar. In eerdere blogs is al beschreven hoe zwaar die dit jaar door harde wind en hoge waterstanden zijn getroffen. En steeds maar dapper opnieuw begonnen. In totaal vonden we 81 verschillende legsels van de Noordse stern op de puindammen, deels waarschijnlijk van dezelfde vogels die het opnieuw gingen proberen, maar uiteindelijk zijn er maar 4 jonge Noordse sterns vliegvlug geworden. Tot begin augustus bleven er Noordse sterns visjes brengen naar deze jongen, terwijl in andere kolonies alle sterns al een paar weken eerder vertrokken waren. Ook onze ‘logger’-stern, blauw HT, (die we vorig jaar op Plaat hadden gevangen) bleef tot 31 juli de puindammen bezoeken.

Op dezelfde puindam kwamen op 3 augustus bij een paartje bontbekplevieren nog kuikens uit het ei. Hun tweede succesvolle broedsel al dit jaar. Alle dwergsterns, visdieven en kokmeeuwen hebben op Plaat in 2017 geen enkel jong groot kunnen brengen.

Boerenzwaluwen

Nadat er begin juli twee nesten goed waren uitgevlogen, vestigden zich weer nieuwe boerenzwaluwen. Een zelfgebouwd nest troffen we op 20 juli neergestort aan: op de grond lagen een dood jong en twee die nog leefden. Hoewel we nog snel een kunstnest er naast hadden gemonteerd en de twee nog levende jongen daarin geplaatst, heeft het niet mogen baten. Eind juli begonnen enkele boerenzwaluwen nogmaals.

Ditmaal waren er drie paar zo verstandig voor een kunstnest te kiezen, en eentje bouwde toch zelf weer een nest van de zandige klei. Ook op de kunstnesten werd keurig nog een extra randje gemetseld. In totaal dit seizoen 7 bewoonde nesten, waarvan er op 4 augustus nog 3 eieren hadden en eentje kleine kuikens. Naast de al eerder genoemde oeverzwaluwen dus een goed jaar voor de zwaluwen op Rottumerplaat.

Terugkeer arctische steltlopers laat op gang gekomen

De verwachte terugkeer van de arctische steltlopers kwam dit jaar veel later op gang dan in 2016, maar uiteindelijk begonnen de bonte strandlopers, kanoetstrandlopers, steenlopers, een enkele zilverplevier, en verrassend veel bontbekplevieren het wad onder Rottumerplaat toch weer op te vullen. De meesten nog prachtig in hun zomerse kleuren getooid. Rosse grutto’s meldden zich pas in wat grotere aantallen op 30 juli, toen ze in kleine groepjes tegen de straffe westenwind in aan kwamen vliegen. Wulpen en regenwulpen hadden zich al veel eerder gemeld.

Bijzonder was dit jaar de aanwezigheid van enkele duizenden zwarte zee-eenden die al vanaf 15 juni tot begin augustus in de monding van de Lauwers foerageerden. Teruglopend van de Lauwers vond Doortje nog een bloeiende blauwe zeedistel .

Namens al onze mede-vogelwachters willen we Staatsbosbeheer en de bemanning van de Harder hartelijk danken dat wij dit broedseizoen dit prachtige Waddeneiland hebben mogen bewaken.

Bart Ebbinge (tekst), Doortje Dallmeijer (Foto’s)”