Slechtvalk, gefilmd op Rottumerplaat, juli 2017

"Wees wijs met de Waddenzee" was de slogan van de Waddenvereniging in de jaren '70, toen nog serieus werd nagedacht over inpoldering van grote delen ervan. Dat we tegenwoordig heel anders over dit gebied denken blijkt uit de status van UNESCO-werelderfgoed maar bijvoorbeeld ook uit de nieuwe, grote Nederlandse natuurfilm over dit gebied, waaraan nu wordt gewerkt. De film, die eind 2018 in de bioscopen gepland staat, vertelt het verhaal van de adembenemende natuur van het Waddengebied. De filmers deden al eerder verslag van hun werkzaamheden op Rottumerplaat en hier volgt deel twee:

“Terwijl half Nederland pufte onder de hitte lopen we met heel veel apparatuur onder onze arm over Rottumerplaat; één van de meest beschermde stukjes wad die je kunt vinden. We zijn op zoek naar de pubers van onze hoofdrolspeler de slechtvalk. Eind juni gingen we voor de tweede keer in korte tijd naar Rottumerplaat om te filmen, dat is geen straf. Ditmaal zijn we met z’n drieën; Ruurd Jelle en ik (Melchert) met de camera’s en Olivier met allerlei bijzondere microfoons voor het geluid. Het is rustig weer maar erg warm. Gelukkig is het op de Waddeneilanden dan meestal best draaglijk. We worden door de mannen van de Harder gedropt op het Noordstrand. En er is tegelijkertijd een wisseling van de vogelwacht. Bart en Doortje gaan naar de vaste wal en Sjoerd en René houden de komende drie weken de wacht. Ik loop met Olivier en René over het strand naar het huis. Ruurd Jelle en Sjoerd moeten omrijden met de trekker. Ik loop nog geen 2 minuten of ik ben deze keer de gelukkige die een Noordkromp vindt. Ha! Dit gaat weer geluk brengen hoop ik! Doel voor ons is deze keer weer de slechtvalken. Die spelen een hoofdrol in de bioscoopfilm WAD. Eind mei hebben we al hele mooie beelden kunnen maken van opgroeiende jonge slechtvalken in het nest. Het zou mooi zijn als we de pubers nu in beeld zouden kunnen krijgen.

Een te zware bevalling

Ondertussen krijg ik een berichtje van Ruurd Jelle dat hij een dode zeehond op het strand heeft gevonden…met tussen de staartvin het bloederige kopje van een dode babyzeehond. Allebei gestorven tijdens de bevalling. Een triest gezicht.

Juni is de tijd van de geboorte van jonge gewone zeehonden en dat gaat natuurlijk lang niet altijd goed. Toch zie ik deze macabere vondst ook als wildernis. De natuur mag hier zijn gang gaan en dat verhaal wordt hier verteld op een eindeloos leeg strand. Vier grote mantelmeeuwen, de gieren van het wad, hebben hier al een feestmaal aan. Met bebloede snavels jagen ze elkaar steeds weg bij deze onverwachte lekkernij… We gaan verder op zoek naar de slechtvalken.

Puberende slechtvalken zijn lekker bezig

De jonge slechtvalken doen het goed. Er liggen her en der prooiresten en we zien ze regelmatig vliegen. De ouders zitten er niet bij. Die zitten ver weg op de grote zandplaat aan de zuidkant van Rottumerplaat. Twee jonge valken zoeken elkaar steeds op en hebben de voorkeur voor een aangespoelde tak, midden op de zandvlakte. We plaatsen op verschillende plekken camera’s om te kijken wat daar gebeurt. Op een avond krijg ik een appje van een uitzinnige Ruurd Jelle die jonge slechtvalken op 1 van de camera’s ziet. Ze komen aanvliegen, plukken van een prooi, spelen wat met elkaar en zelfs een shot dat ie recht op de camera af komt. Kennelijk zijn de camouflageveren boven op de camera ook erg interessant.

De zonsondergang en sterrenhemel

Ik zit inmiddels op het Noordstrand om te kijken of ik geluk heb met zeevonk (Noctiluca scintillans). Dit is een eencellige die bij warm weer en in ondiep water luminescentie vertoond. Met name op warme dagen (zoals nu) is zeevonk langs de hele Nederlandse kust te vinden. Ik maak timelapses van de zonsondergang en van de mooie kleuren in de lucht, maar ik zie geen oplichtende golven. Het is inmiddels goed donker en ik zet een timelapse in voor de sterrenhemel. Daarna loop ik naar het water in een baai en ik kan mijn ogen niet geloven.

En dan toch: zeevonk

Ineens worden alle stappen die ik zet verlicht! Nu zie ik in de verte ook dat sommige golven even blauw oplichten. Zeevonk! Wat een bijzonder fenomeen is dit! Ik probeer het te filmen en te timelapsen, maar het is eigenlijk te zwak om het goed op beeld te krijgen.

Ik heb een paar goede beelden, maar mis nog de landschappen. De avond erna beproef ik weer mijn geluk. Er is weer zeevonk vanaf ongeveer half één maar het is nog zwakker dan de avond ervoor. Ik geniet ervan en realiseer me dat ik op dit eindeloos lege strand de noordelijkste Nederlander in Nederland op het land ben. Het is erg donker en moet goed zoeken naar een statief met camera die ergens een timelapse staat te maken maar die ik niet zo snel meer kan vinden…Ik besluit terug te gaan om drie uur en wordt getrakteerd op een bizar mooie wolkenlucht die spiegelt op het wad. Ik kom camera’s en statieven te kort om al dit moois vast te leggen.

De stilte op audio

Op weg naar het huisje kom ik een opstelling van Olivier tegen in de duinen. Hij wil stilte opnemen….. Geluiden van kolonies en van zingende of alarmerende vogels zijn niet al te moeilijk, maar een rustig audiolandschap met af en toe een geluidje van een vogel in de verte is wat hij zoekt. Dat soort goede audio zal straks heel erg bijdragen in de beleving van de film. Ik loop langs de microfoons en kan het niet laten om even ‘goedemorgen’ in de microfoon te zeggen. Ik ben benieuwd of hij het straks thuis ontdekt in al die vele uren audio. Om half zes in de ochtend kom ik Ruurd Jelle alweer tegen die tepietende scholeksters aan het filmen is. We praten na over de slechtvalken die hij heeft gefilmd. Daar zit wel een scene in! Wel gehoopt, niet verwacht, en toch gekregen. Het licht is mooi, maar ik ben gesloopt, ik eet wat en ga slapen. Eigenlijk is er 24 uur wat te filmen op Rottumerplaat. Gelukkig zijn we met z’n drieën zodat we weer het maximale uit deze dagen kunnen halen. Wat een geweldig eiland!

Veel dank zijn we verschuldigd aan de mensen van Staatsbosbeheer, de vogelwachters Sjoerd en René en Freek Jan en Jan van de Harder.”