Een boerenzwaluw op Plaat

Vierde blog van de vogelwachters van Rottumerplaat:

“Een verademing: een vrijwel windstille dag na de herfstige winden die met windkracht 6 tot 7 uit het noordwesten woeien in het begin van deze week. De zon schijnt vandaag, donderdag 21 april, volop, en al is het in de schaduw nog maar 10 graden, het voelt als volop lente. Fitissen zingen ineens in de bosjes rondom het huis, en het eerste paartje boerenzwaluwen, kwettert dat het een lust is vanuit de kale takken van een van de dode bomen. Ze zijn eindelijk echt terug. Op 9 april zagen we de eerste boerenzwaluw langs trekken, maar daar bleef het dan ook bij. Pas op vrijdag 15 april was er even een paartje aanwezig rond het huis, maar in de dagen daarna kregen we ze niet meer te zien. Totdat ze 20 april rondom het huis scheerden.

Eidereenden beginnen te leggen
De eerste eidereenden zijn ook met leggen begonnen. Om een indruk te krijgen hoeveel er hier broeden, tellen we regelmatig met hoogwater hoeveel mannetjes en vrouwtjes er op de oostpunt van het eiland zitten. Op 31 maart was het percentage vrouwtjes 41 %, op 17 april 34 %, en op 20 april nog maar 27 %. Steeds meer vrouwtjes verdwijnen in de begroeiing om daar hun eieren te leggen, en daardoor neemt het percentage vrouwtjes af, en blijven er steeds meer mannetjes over. Het verdwijnende aantal vrouwtjes geeft een goede indruk hoeveel er hier tot broeden komen.

Om hun grote eieren te maken en uit te kunnen broeden, moeten de vrouwtjes veel eten. We zien veel vrouwtjes druk in de weer om kokkels bloot te woelen terwijl hun mannetje naast hen zwemt. Daardoor ontstaan er grote woelkuilen in het wad waar de eiders bezig zijn geweest. Laatst zagen we enkele kuilen met nog flink wat kokkels erin: “een eidereend die niet eens haar bord heeft leeggegeten.” Het visserschip de Yerseke (YE) 42 Anna Elizabeth was hier op dinsdag 19 april om de mossel- en kokkelstand op te nemen. Zij doen dat samen met medewerkers van het onderzoeksinstituut Imares elk jaar. Ze vertelden ons dat er dit jaar erg veel kokkels zijn, en ook veel broedval van mossels, zodat de omstandigheden er dit jaar gunstig uitzien voor de eiders.

Op zoek naar een vrije vrouw
We zoeken niet echt naar nesten van eidereenden om ze zoveel mogelijk ongestoord te laten, maar er broeden er hier zoveel dat we er toch zo af en toe eentje van het nest opjagen. Twaalf nesten tot nu toe, waarvan al enkele met 5 eieren. De meeste eidervrouwtjes die nu nog niet aan het nestelen zijn, zwemmen of slapen ongestoord naast hun mannetje. Maar af en toe zien we groepjes van opgewonden mannetjes rondom een enkel vrouwtje. Laatst zeventwintig druk baltsende mannetjes rondom een kennelijk nog vrije dame.

Lepelaars

Zondag 17 april was het nog een redelijk rustige dag, en die hebben we meteen benut om de lepelaarkolonie te controleren. Ze zaten al stevig te broeden. In het oudste, meest oostelijke deel van de kolonie telden we 31 nesten, allemaal met eieren. Eentje met nog maar één ei, 4 met twee eieren, en dertien met drie en nog eens dertien met een volledig legsel van vier eieren. Iets westelijker op de kwelder, waar vorig jaar een nieuwe lepelaarvestiging is begonnen, waren ze ook al bezig. Daar waren nog vijf nesten in aanbouw, en een tweetal nesten met elk nog maar één ei. Elke dag komen er nu nog nieuwe lepelaars uit het zuiden bij.

Tot juni!
Onze eerste termijn van vier weken zit er al weer op. Dit weekend worden we afgelost door Hans Roersma en Nelly van Brederode, het tweede team dat dit jaar op Rottumerplaat op wacht gaat. Wij mogen half juni weer.”

Bart Ebbinge en Doortje Dallmeijer