Zaterdag 25 mei hebben we met hoogwater weer een vogeltelling gehouden. Steltlopers als rosse grutto, zilverplevier en bonte strandloper waren sterk in aantal afgenomen. Een laatste trekgolf van tientallen bontbekplevieren foerageerde langs de Binnenzee, terwijl de eerste kuikentjes van een hier broedende soortgenoot al op 21 mei uit het ei waren gekomen. Ondanks het koude weer gaat de voorjaarstrek en het broeden door. Rotganzen waren er nog wel. Nog steeds zo’n zevenhonderd. Veel in paartjes apart. Zondag trok de wind weer stevig aan tot windkracht 7 uit het NNW. Een gure dag. Wordt het dan nooit zomer ?

Slechtvalk
We kregen een vraag van onze Schiermonnikoger buurman André Duiven: of naast

blauwe kiekendieven, niet ook de slechtvalk aansprakelijk gesteld moest worden voor de vele geslagen houtsnippen die we hier aantroffen? Dat zou heel goed kunnen. We vinden nog steeds resten van dode houtsnippen. Ook bergeend, scholekster, stormmeeuw, wulp en zelfs een postduif vinden we regelmatig in vers geplukte staat.

Inderdaad spelen de slechtvalken daar een grote rol in. Meeuwen peuzelen vaak de restjes op van de door de slechtvalk geslagen prooien. Of hij ook dit jaar op Rottumerplaat broedt, is nog niet duidelijk, maar minimaal drie verschillende slechtvalken zien we regelmatig. Het blijven spectaculaire vliegers die slechtvalken. Schitterend om ze bezig te zien, maar veel vogelsoorten zullen daar ongetwijfeld anders over denken.

Grauwe Ganzen
Nieuwe waarnemingen hebben ons laten zien dat toch niet alle kuikens van grauwe ganzen waren verdwenen van het eiland. Op 17 mei zagen we in de kleine mantelmeeuwenkolonie in de noordelijke Rifduinen twee families met zes en twee grote kuikens van een week of drie oud. Zodra ze ons zagen renden ze over de duinen het strand op, de Noordzee in. Wij trokken ons snel terug en zij gingen ook het duin weer in. Op 25 mei zagen we bij de telling voor het eerst een grote witte gans, die gepaard was met een grauwe gans en met 4 of 5 al vrij grote kuikens in de hogere vegetatie in de westelijke kwelder verdween. Had een plaatje uit het boek over Niels Holgersson kunnen zijn, de ganzerik Maarten. Die moet hier gebroed hebben. Dat we zo’n opvallende witte gans zo lang over het hoofd hebben kunnen zien, geeft aan dat we zelfs op zo’n overzichtelijk eiland veel missen.

Grauwe vliegenvanger

Rondom het huis verheugen we ons al een tijdje over rondvliegende grauwe vliegenvangers. Zouden die blijven broeden? Voor de schuur vonden we echter een dode grauwe vliegenvanger. Verhongerd ? Zouden er door dat koude weer te weinig insecten zijn? In ieder geval één levende grauwe vliegenvanger, maar mogelijk meer, zien we gelukkig nog steeds.  Leven doet hopen.

Eidereenden
Op 16 mei zagen onze buren op Rottumeroog het eerste eider kuiken. Een dag later bij de controle van enkele meeuwennesten, stuitten wij ook op een eider die midden tussen de meeuwen broedde. Ze had 5 eieren en eentje was al van binnenuit door het kuiken aangepikt. Gauw met dons toedekken en wegwezen. We zagen het vrouwtje op zo’n honderd meter van het nest zitten, en met een grote boog vloog ze weer terug naar haar nest. Lang niet alle eiders weten hun eieren veilig uit te broeden. Regelmatig vinden we kapot gepikte groene eischalen in het duin. Kraaienwerk, of meeuwen. Weer een dag later, op 18 mei, zagen we ons eerste kuiken. Met haar moeder liep het op de kant van de geul ten noorden van de stuifdijk. Een zilvermeeuw hing boven haar en ze dreigde met haar forse snavel omhoog en spreidde haar vleugels half uit boven haar jong. Dat werkte. Toen vloog ze op om die zilvermeeuw aan te vallen. Dat had ze beter niet kunnen doen, want zodra ze opvloog sloeg een kleine mantelmeeuw toe, griste haar kuiken weg en slikte het in. Op 19 mei zagen we in dezelfde geul, de Binnenzee, opnieuw een vrouwtje met 3 kuikens, en eentje met 2 kuikens. Die zochten elkaar op. Dat aaneensluiten tot groepjes is de oplossing tegen het dreigende meeuwengevaar. Op 23 mei zwom er een groep van 42 kuikens met 13 moeders in de Binnenzee. Er sloten zich ook enkele volwassen mannetjes bij deze groep aan. Of die alleen maar in de moeders of ook in mogelijk hun kuikens waren geïnteresseerd is ons niet duidelijk.

De meeste groepjes met kuikens worden alleen door vrouwtjes begeleid die gezamenlijk een behoorlijk goede verdediging tegen meeuwen verzorgen, vooral als ze op het water blijven en de kuikens ook zelf kunnen onderduiken om aan de meeuwen te ontsnappen. Toch zagen we bij straffe wind hoe een zilvermeeuw zelfs uit zo’n groep een kuiken te pakken kon krijgen. In het ondiepe water zijn ook de moeders zelf druk aan het foerageren, zodat je af en toe tussen de kuikens alleen maar ruggen van moeders zag, met hun kop onder water op zoek naar kokkels. Die vrouwtjes zijn na ruim drie weken broeden ook flink afgevallen en hebben honger.

Vandaag (27 mei) ging de wind eindelijk liggen, en zagen we bij laag water zo’n groepje moeders met kuikens lopen. Als een schoolklasje liepen ze over het wad tot ze een geultje bereikten. Door de telescoop konden we ze vanaf de toren goed volgen. Ze sloten zich aan bij een ander groepje, zodat er nu 5 moeders met 20 kuikens in het geultje zwommen.

Ineens zonderde één kuiken zich af en zwom weg van die groep. “Als dat maar goed gaat?”, dachten we. Twintig meter verderop kwam echter een ander vrouwtje met 3 kuikens aanzwemmen. Daar zwom het heen en sloot zich bij hen aan. Kennelijk een jong dat even zijn moeder kwijt was. De eider naast ons bankje zat vandaag nog steeds te broeden.

Rotganzen
Vandaag zagen we eindelijk rotganzen die echt vertrokken. De wind was nog niet echt gunstig, en laag over de nog nadeinende golven van de Noordzee verdwenen ze. Richting ONO (73 graden op het kompas). Zo’n 5.000 kilometer vliegen voor de boeg naar Noord-Siberië. Voor hen moet al dat eieren leggen, broeden en kuikens grootbrengen nog beginnen. Enkele paartjes vonden de wind kennelijk nog niet geschikt, en bleven nog wachten op het wad. Op de foto is duidelijk te zien hoe zwaar ze waren. Dus aan hun conditie kan het nu niet meer liggen.

Bart en Doortje Ebbinge-Dallmeijer